Praktische groene oplossingen voor leefbare sociale woningbouw

Groencatalogus overzichtsdocument (PDF, 7.9 MB)

1 Urgenties: sociale woningbouw onder druk

1.0 Wat komt er op sociale woningbouw af? (PDF)
Dit hoofdstuk legt uit waarom woningcorporaties met groenblauwe oplossingen aan de slag moeten.

2 Groenblauwe oplossingen

2.0 Hoe werken groenblauwe oplossingen? (PDF)
Dit hoofdstuk introduceert de belangrijkste groenblauwe technieken.

2.1 Overzicht opgaven – schalen - maatregelen (PDF)   
Groenblauwe maatregelen grijpen aan op verschillende schaalniveaus: wijk, straat, complex, individuele woning. Dit geeft een overzicht.

2.2 Top10 adaptatiemaatregelen voor sociale woningbouw (PDF)
Er zijn veel adaptatiemaatregelen ontwikkeld maar niet alle passen in sociale woningbouw. Deze tien wel.

2.3 Groendaken (PDF)
Groene daken zijn een veelgehoorde maatregel voor klimaatadaptatie. Ze vervullen ook andere functies en er zijn verschillende typen groene daken.

2.4 Groengevels (PDF)
Groene gevels maken een gebouw koeler. Er zijn dure maar ook goedkope, eenvoudige varianten.

2.5 Geveltuinen (PDF)
Een geveltuin is een minituin langs de gevel van woningen op gemeentegrond. Door geveltuinen voelen mensen zich prettiger en veiliger in een straat.

2.6 Gemeenschappelijke tuin: klimaatadaptatie, biodiversiteit en gezondheid (PDF)        
Een gemeenschappelijke tuin kan veel functies tegelijk vervullen: ontspanning voor de bewoners, wateropvang, ruimte voor planten en dieren. Maar dan moet deze wel met aandacht worden ontworpen.

2.7 Privétuinen in sociale woningbouw (PDF)           
Privétuinen kunnen een kleine oase zijn voor de bewoners. Hoe voorkom je dat ze worden betegeld en/of verwaarloosd?

3 Eengezins-woningen   

3.0 Huidige situatie, kwetsbaarheden en groenblauwe oplossingen voor eengezinswoningen (PDF)
Hitte, wateroverlast en groene oplossingen, wat betekent dat allemaal voor de sociale woningbouw? Dit hoofdstuk geeft weer hoe problemen en oplossingen er in de praktijk uit zullen zien in een situatie met eengezinswoningen.

4 Appartementen-complexen      

4.0 Huidige situatie, kwetsbaarheden en groenblauwe oplossingen voor appartementencomplexen (PDF)         
Dit hoofdstuk laat ook problemen en oplossingen in de praktijk zien, maar dan voor appartementencomplexen. De oplossingen zijn soms hetzelfde als bij eengezinswoningen, maar soms ook niet.

5 Proces: Groenbeleid   

5.0 Waar beginnen? Prioritering en afbakening (PDF)   
Binnen de woningcorporatie is een andere aanpak nodig om groenblauwe oplossingen te realiseren. Waar moet je beginnen met dit proces?

5.1 Tuindorpen, tuinwijken en bloemkoolwijken. Groen ontwerp in verschillende typen wijken (PDF)          
Woningcorporaties kunnen bezit hebben in veel verschillende wijken. Die staan er vaak anders voor qua groene infrastructuur.

5.2 Ambitieniveaus tuinen (PDF)         
Hoeveel kost het aanpakken van een tuin? Dit model met drie ambitieniveaus laat zien hoe een tuinontwerp met weinig geld kan beginnen en daarna kan worden uitgebouwd.

5.3 Overzicht effecten klimaatverandering op sociale woningbouw (PDF)
Wat betekent klimaatverandering voor sociale woningbouw? De belangrijkste effecten op een rij.

5.4 Aandacht voor wateroverlast (PDF)
Rond sociale woningbouw is soms wateroverlast. Het kan erg lastig zijn om daar grip op te krijgen. Een overzicht van groenblauwe oplossingen die kunnen helpen.

5.5 KPIs voor groenbeleid voor corporaties: groen- en klimaatbeleid voor de corporatie gekoppeld aan prestatieafspraken (PDF)       
In prestatieafspraken met gemeenten komen steeds vaker onderwerpen voor als klimaatadaptatie, duurzaamheid en natuur. Hoe kun je daar slimme, meetbare afspraken over maken in de vorm van Key Performance Indicators (KPI’s)?

5.6 Rol van Gemeenten, waterschappen en andere stakeholders (PDF)  
Door samen te werken met gemeente, waterschap en andere stakeholders kunnen woningcorporaties meer groenblauwe oplossingen voor elkaar krijgen.

5.7 Groenvoorziening in sociale woningbouw (PDF)        
In dit achtergrondrapport staat de kennis uit de literatuur en eerdere projecten over groen in sociale woningbouw.

6 Proces: Uitvoering      

6.0 Welke stappen neem ik om tot oplossingen te komen? (PDF)
Ook in de uitvoering kan een zorgvuldig proces helpen om groenblauwe oplossingen met succes voor elkaar te krijgen. Hoe kun je belangen en meningen ophalen en toch binnen afzienbare tijd de schop in de grond krijgen?

6.1 Interne samenwerking: vastgoed, buitenruimte en sociaal beheer (PDF) 
Het is belangrijk dat bewoners iets hebben aan groenblauwe oplossingen. Daarom moeten sociaal en technisch beheer samenwerken en eventuele cultuurverschillen overbruggen.

6.2 Plan voor betrekken bewoners: groeimodel met diverse momenten, middelen en mogelijkheden (PDF)
Hoe meer inspraak bewoners hebben, hoe meer zij zich later thuis zullen voelen in de nieuwe tuin. Hoe krijg je ze zover dat ze hun mening komen geven?

6.3 Moodboards tuininrichting maken met bewoners (PDF)
Een beeld zegt meer dan duizend woorden. In een omgeving met grote cultuurverschillen kan het helpen om aan de hand van foto’s over een tuin te praten.

6.4 Aan de slag met de hovenier (PDF)
Meestal zal de woningcorporatie aanleg en beheer aan een hovenier uitbesteden. Wat mag je van een hovenier verwachten en welke onderwerpen komen daarbij aan bod?

6.5 Berekenen waterbergingsopgave en maatregelen (PDF)
Er zijn allerlei technische oplossingen voor waterbeheer en waterberging. Of ze helpen hangt af van de bodem, de afmetingen van tuin en gebouwen, en de maat van de oplossingen. Met deze rekentool (Excel) kun je van tevoren nagaan welke combinatie van maatregelen gaat helpen.

6.6 Aanpak plaagsoorten (PDF)
Bij plannen voor vergroenen ontstaat vaak bezorgdheid over plaagsoorten: komt er een muggenplaag? Of een rattenplaag? Dit overzicht laat zien wat kan helpen om plagen te voorkomen.

6.7 Praktische handleiding interviewen (PDF)
Interviewen is een methode om meningen en ideeën bij bewoners op te halen. Hoe pak je dit efficiënt aan?

Achtergrondinformatie Prettig Groen Wonen

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Een groene omgeving is gezond

De doelstelling van het topsector project ‘Prettig Groen Wonen’ was te onderzoeken hoe een gezonde, groene openbare ruimte rondom sociale woningbouw gerealiseerd kan worden. Er is al eerder wetenschappelijk bewijs gevonden dat groen in de woonomgeving een positief effect heeft op de gezondheid. Groen kan effect hebben via een psychologisch effect en via het bevorderen van fysieke activiteit. Ook zijn er directe effecten zoals koeling van de stad door bomen.

Rol van woningcorporaties

In wijken met lage inkomens ontbreekt vaak groen van voldoende kwaliteit. De kerntaak van woningcorporaties is het aanbieden van betaalbare, kwalitatief goede woningen. Vergroenen van hun vastgoed kunnen woningcorporaties oppakken uit ideële motieven, zoals het welzijn van de bewoners. Er zijn ook directe voordelen voor de corporaties zelf: voorkomen van wateroverlast en verdroging, verhoging van de waarde van vastgoed, zorgvuldiger omgang van de bewoners met de buitenruimte en tevreden huurders die langer in hun woning blijven.

Kansen door transitie-opgaven

Wanneer woningcorporaties besluiten tot herstructurering van woonblokken, moeten transitieopgaven zoals de energietransitie en klimaatadaptatie worden meegenomen. Klimaatadaptatie biedt kansen voor vergroening. Minder verstening, ruimte voor wateropvang en extra vegetatie maken een wijk koeler en zorgen voor opvang van regenwaterpieken. De energietransitie kan een bedreiging zijn voor vergroening, omdat de energietransitie veel aandacht en geld van woningcorporaties vraagt. Verbeteren van biodiversiteit in de stad kan ook een rol spelen in de vergroeningsplannen. Het project heeft onderzocht hoe de kansen en bedreigingen het beste kunnen worden aangepakt in drie Living Labs in Den Haag. Bij het project zijn drie woningcorporaties betrokken in Den Haag: Staedion, Vestia en Haag Wonen.