
Project
Toxicologische karakterisering van nieuwe VV-issues met behulp van proefdier vervangende methoden
Voor de risico inschatting van toxische stoffen die in voedsel kunnen voorkomen en voor de veiligheidsbeoordeling van nieuwe generaties complexe voedingsmiddelen en diervoeders (inclusief genetisch gemodificeerde gewassen), worden veelal voeder/toxiciteitsproeven met dieren gedaan. Naast discussies van ethische aard, is er veel discussie over de geschiktheid en gevoeligheid van deze dierproeven voor het inschatten van mogelijke risico’s voor de mens. In dit project wordt gewerkt aan het implementeren van in vitro testen (gebaseerd op menselijke cellen) en in silico methoden (computermodellen) om het proefdiergebruik terug te dringen en tevens tot een betrouwbaardere risico inschatting te komen.
Dit project adresseert de volgende issues:
- Het ontwikkelen, valideren en toepassen van dierproefalternatieven. Er is veel gaande op het gebied van de risicobeoordeling van chemicaliën en het inzetten van alternatieven voor proefdieren hiervoor. Een belangrijk streven is om de huidige proefdiertesten te vervangen door proefdiervrije methoden. Validatie van dierproefalternatieven is essentieel voor de regulatoire acceptatie. Binnen de EU coördineert EURL ECVAM de validatie van alternatieve testen en wordt hierin bijgestaan door een netwerk van testfaciliteiten, EU-NETVAL, waarvan WFSR onderdeel uitmaakt.
- De veiligheidsbeoordeling van nieuwe generaties complexe voedingsmiddelen en diervoeders, inclusief die afkomstig van genetisch gemodificeerde (GG) gewassen. Nu worden hiervoor voeder/toxiciteitsproeven (verplicht) gebruikt. Er is veel discussie over de noodzaak, geschiktheid en gevoeligheid van deze dierproeven voor de veiligheidsbeoordeling van deze complexe producten. Verschillende internationale organisaties pleiten voor het ontwikkelen van nieuwe (proefdiervrije) methoden om nieuwe voedingsmiddelen en diervoeders te karakteriseren en te beoordelen op toxiciteit.
- Het inschatten van risico’s met betrekking tot blootstelling van mensen aan mengsels van toxische stoffen in voedsel (door het bepalen van zgn. combinatie-effecten, mengseleffecten of cocktaileffecten). Er is dringend behoefte aan specifieke benaderingen voor de risicobeoordeling van mengsels waarbij ook alternatieve methoden (in silico, in vitro) een rol kunnen spelen.
Doelstelling
De doelstelling van dit project is ook drieledig:
- Het op de juiste waarde inschatten en valideren van alternatieve methoden in het kader van het verfijnen, verminderen en bij voorkeur vervangen van bestaande voeder- en toxiciteitsexperimenten met dieren (met name ten behoeve van onderzoek naar voedselveiligheid).
- Karakteriseren van voedsel-gerelateerde stoffen en complexe producten met behulp van in vitro methoden en –omics technieken voor het opsporen van toxische eigenschappen (negatieve gezondheidseffecten).
- Voorspellen van mogelijke combinatie-effecten van mengsels van voedsel gerelateerde contaminanten met behulp van in silico methoden, in vitro systemen en –omics technieken.
Noot: Dit project was tot en met 2020 nummer geregistreerd onder WOT-02-002-003.
Publicaties
-
Wageningen Food Safety Research Nieuwsbrief WOT voedselveiligheid Contaminanten, (september 2024 nr. 5) : Onderzoek met behulp van op effect-gebaseerde testen
-
Optimized methods for measuring competitive binding of chemical substances to thyroid hormone distributor proteins transthyretin and thyroxine binding globulin
Archives of Toxicology (2024), Volume: 98, Issue: 11 - ISSN 0340-5761 - p. 3797-3809. -
A web-based toolbox to support quantitative in vitro-to-in vivo extrapolations (QIVIVE)
-
WURlive 14: Minder proefdieren, maar hoe?
-
An alternative to testing on mice
-
Application of in vitro hepatic clearance data and physiologically based kinetic modeling for the estimation of species differences in internal exposure
-
In vitro-in silico-based assessment of species differences in kinetics: towards harmonization of in vitro clearance studies
-
European network of high-quality laboratories assessing efficiently the relevance of fully animal-free thyroid mechanistic methods
-
Scientific Opinion of the Scientific Panel on Plant Protection Products and their Residues (PPR Panel) on testing and interpretation of comparative in vitro metabolism studies
EFSA Journal (2021), Volume: 19, Issue: 12 - ISSN 1831-4732 -
Exploring the Potential of ToxCast Data in Supporting Read-Across for Evaluation of Food Chemical Safety
Chemical Research in Toxicology (2021), Volume: 34, Issue: 2 - ISSN 0893-228X - p. 300-312.