Nieuws
Biologisch afbreekbaar net maakt graszodenproductie schoner
Om de groei te ondersteunen, leggen producenten van graszoden plastic netten in de grond. Het verwijderen van de netten in een volgroeide grasmat is lastig, waardoor het materiaal vaak in de grond achterblijft en voor vervuiling zorgt. In een TKI-project heeft Wageningen Food & Biobased Research samen met bedrijven een oplossing bedacht: een net van biobased plastic dat lang genoeg zijn functie behoudt en daarna volledig biologisch wordt afgebroken.
Het gebruik van plastic netten is gangbaar in de grasindustrie. Het grote voordeel voor producenten is dat graszoden zo sneller geoogst kunnen worden. “De netten vereenvoudigen het transport en de kans op beschadiging van de zoden is lager. Daarnaast kunnen de zoden ook eerder geoogst worden”, legt Wouter Post, projectmanager van Wageningen Food & Biobased Research uit. “Omdat het gebruik van netten voor vervuiling in de grond zorgt, zijn producenten op zoek naar biologisch afbreekbare alternatieven. Bestaande alternatieven die onder die noemer worden verkocht, zijn dit eigenlijk nooit echt; er blijven altijd stukken net of (onzichtbare) microplastics in het milieu achter.”
Te snel afbreken
In het TKI-project Biobased biodegradable nets for horti- and agriculture sleutelen Post en zijn collega’s samen met bedrijven aan een oplossing die wél volledig biologisch afbreekbaar is. Een van deze partijen is Hendriks Graszoden, een internationaal grote speler die onder meer al jaren het gras levert dat tijdens EK’s en WK’s voetbal wordt bespeeld. Er zijn al wel in de aarde biologisch afbreekbare polymeren beschikbaar waar je netten van kunt produceren, maar het probleem is volgens Post dat die te snél afbreken: “De uitdaging was: hoe maak je een net dat een maand of 12 tot 14 zijn functie behoudt, maar daarna zo snel mogelijk volledig afbreekt, dus ook zonder dat er microplastics in de grond achter blijven?”
Bio-PBS als grondstof
Met deze opdracht gingen de onderzoekers in het lab aan de slag met bio-PBS, een biobased polymeer dat door het chemiebedrijf PTTMCC wordt gemaakt uit barnsteenzuur. Onbewerkt bleek het polymeer te snel af te breken in de grond. Vervolgens zijn zo’n twintig nieuwe formuleringen uitgeprobeerd; deels mengsels van verschillende polymeren, deels bio-PBS waar natuurlijke stabilisatoren aan zijn toegevoegd. “Het bleek dat we deze additieven wel moesten toevoegen, omdat de bio-afbreekbaarheid anders te snel zou gaan. Uit alle formuleringen hebben we de beste geselecteerd, waarna de Italiaanse producent Tenax er proefnetten van heeft gemaakt. Eén daarvan, een net van 7.000 vierkante meter, is in september 2020 succesvol geïnstalleerd op de velden van Hendriks. Daarin groeit nu gras.”
Wisselende condities
Hoewel de tijd moet uitwijzen of de proef een succes is – de graszoden hebben ongeveer een jaar nodig voordat ze kunnen worden geoogst – leveren metingen een veelbelovend beeld op. Post benadrukt dat er vele factoren van invloed zijn op het tempo waarin een net volledig wordt afgebroken: “Voor de proeven in het lab hebben we grond van Hendriks gebruikt. Maar in het lab heb je met constante condities te maken, terwijl de condities in het veld sterk wisselen. We weten nu al dat het net op locatie minder snel afbreekt dan op het lab. En om het nog wat ingewikkelder te maken: iedere locatie heeft weer haar eigen condities.”
Andere toepassingsmogelijkheden
Gerdien Vloet van Hendriks Graszoden kijkt tevreden terug op het project: “De betrokken partijen hebben goed samengewerkt en gezamenlijk naar dit einddoel gewerkt, met een tastbaar resultaat: een net dat uiteindelijk zijn functie verliest en volledig wordt afgebroken.”
Blijkt de proef uiteindelijk succesvol, dan kan het volgens Post snel gaan: “Hendriks heeft al aangegeven de netten dan in eerste instantie te willen gebruiken voor de teelt van gras voor de sportmarkt.”
Ondertussen denkt hij alvast na over andere toepassingsmogelijkheden voor bioplastics die vertraagd, maar wel volledig in het milieu worden afgebroken: “Bedrijven in de land- en tuinbouw zitten te springen om deze technologie. Zo onderzoeken we nu bijvoorbeeld de mogelijkheid om deze technologie te gebruiken voor de productie van plantpluggen die voor het stekken worden gebruikt. Voor dit materiaal is een veel kortere afbreektijd nodig, die per plant kan verschillen.”
Finale Champions League
Met het net op de velden van Hendriks is een belangrijke stap op weg naar nul bodemvervuiling ingezet. Het zou Post verheugen als de finale van de Champions League 2022 op gras wordt gespeeld dat met behulp van Wageningse technologie is geteeld: “Dan krijgt die finale in ieder geval een Nederlands tintje.”