Rift Valley fever virus (RVFV)

Wat is Rift Valley fever en riftdalkoorts?

Riftdalkoorts is een ziekte van herkauwers (runderen, schapen, geiten) en de mens, die zich op dit moment manifesteert op het Afrikaanse continent. De ziekte kan tijdens uitbraken miljoenen dieren en tienduizenden mensen treffen. De ziekte wordt veroorzaakt door het Rift Valley fever virus (familie Phenuiviridae). Dit virus kan door veel verschillende muggensoorten worden overgedragen. Het is aangetoond dat de muggensoort die in Nederland het meest voorkomt, Culex pipiens, in staat is het virus over te dragen na zich op besmette schapen te hebben gevoed.

Waar komt het virus voor?

Het verspreidingsgebied van het Rift Valley fever virus is tot nu toe beperkt gebleven tot Afrika en het Arabische schiereiland. Echter de muggen die het virus in deze gebieden verspreiden, komen ook in (West)-Europa en (Noord-)Amerika voor. Vandaar ook de toenemende zorg dat dit virus zich in Nederland zou kunnen vestigen.

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Wat zijn de symptomen van Rift Valley fever?

Mensen kunnen riftdalkoorts krijgen via de beet van een geïnfecteerde mug, maar vooral na contact met geaborteerd dierlijk weefsel. Infectie van mensen resulteert in hoge koorts, ernstige hoofdpijn en griepachtige verschijnselen. Complicaties van de infectie zijn tijdelijke of permanente blindheid als gevolg van ooginfecties, hersenontsteking en/of ernstige inwendige bloedingen en functiestoornissen van meerdere organen. Mensen die de laatstgenoemde symptomen ontwikkelen kunnen aan de infectie overlijden.

Het virus veroorzaakt bij dieren vooral ernstige ziekte in schapen, maar ook runderen, geiten en kamelen zijn gevoelig. In pasgeboren lammeren is het overlijdenspercentage vrijwel 100%. Het overlijdenspercentage neemt af met de leeftijd, maar is voor volwassen schapen nog altijd zo’n 20%. Daarnaast veroorzaakt het virus in drachtige schapen massaal abortus.

Is er een vaccin beschikbaar?

Tegen het virus bestaan er voor mensen tot nu toe geen vaccins of antivirale middelen. Voor gebruik in dieren heeft men in Afrika de beschikking over drie verschillende vaccins. Geen van deze vaccins is geregistreerd voor gebruik in Europa.

Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) heeft in het BSL3 laboratorium samen met partners een nieuw levend-verzwakt vaccin ontwikkeld. Dit vaccin is te gebruiken bij dier en mens en combineert veiligheid en effectiviteit. Experimenten met jonge lammeren en drachtige schapen hebben laten zien dat het vaccin volledige bescherming biedt na een enkelvoudige toediening en tevens dat het vaccin veilig toegediend kan worden tijdens de dracht. Momenteel worden additionele veiligheids- en effectiviteitsstudies uitgevoerd. Tevens wordt het vaccin voorbereidt voor een eerste evaluatie in de mens. WBVR is partner in dit project: Rift Valley fever vaccine development project Larissa.

Wij verwachten dat het vaccin binnen enkele jaren beschikbaar zal komen voor zowel Afrika als Europa en dat daarmee toekomstige sterfte, dierenleed en economische schade zal worden voorkomen.