Nieuws
Indonesische ontbossing en uitbreiding palmolieplantages vertraagt
De zorg over tropische ontbossing richt zich vooral op de uitbreiding van palmolieplantages, maar de impact daarvan blijft slecht gekwantificeerd. Via een onderzoek dat van 2001 tot 2019 in Indonesië is uitgevoerd, hebben wetenschappers uit zeven landen en zes organisaties de impact van grootschalige en kleinschalige palmolieplantages op natuurlijke oerbossen geïnventariseerd en geschat. De resultaten van deze nieuwe studie zijn gepubliceerd in het tijdschrift PLOS One.
Palmolieteelt speelt grote rol in verlies Indonesische oerbossen
De bezorgdheid om de unieke regenwouden van Indonesië en hun soortenrijke gemeenschappen, waaronder charismatische dieren zoals orang-oetans, tijgers en olifanten, is niet nieuw. Maar de laatste decennia is deze bezorgdheid steeds meer toegespitst op de palmolie-industrie. In Indonesië, waar de helft van de palmolieproductie van de wereld plaatsvindt, heeft de uitbreiding van palmolieplantages vaak de plaats ingenomen van bossen. De onderzoekers komen tot een voorzichtige schatting dat palmolie verantwoordelijk was voor een derde van Indonesië's verlies aan oerbossen (9,79 miljoen hectare gekapt, of 11 procent van het bosareaal in 2000) tijdens de laatste twee decennia.
Palmolie is een ingrediënt van veel verpakte producten die in supermarkten te vinden zijn, zoals kant-en-klaarmaaltijden, gebakken producten, chocolade, cosmetica en shampoo. Het wordt ook gebruikt als diervoeder en in toenemende mate als biobrandstof. Onderzoek toont aan dat de uitbreiding van industriële plantages en het verlies van bossen nauw samenhangt met de palmolieprijzen.
Voorzichtig optimisme
In het verleden ging een prijsstijging van 1 procent gepaard met een toename van 1,08 procent in nieuwe industriële palmolieplantages en een toename van 0,68 procent in bosverlies. De recente stijging van de palmolieprijzen is echter niet gepaard gegaan met een uitbreiding van nieuwe palmolieplantages. Een reden voor voorzichtig optimisme, aldus de onderzoekers.
"Ontbossingspercentages daalden van 2017 tot 2019 onder de niveaus van voor 2004, wat een kans biedt om te focussen op duurzaam beheer," zegt David Gaveau, hoofdauteur en managing director van TheTreeMap. "De prijs van palmolie is verdubbeld sinds het begin van de COVID-19-pandemie, waardoor effectieve regelgeving en toezicht de sleutel zijn om verdere omzetting van bos naar plantage te voorkomen."
De resultaten van de studie zijn gebaseerd op satellietgegevens waarbij gebruik is gemaakt van multi-sensorbeelden. Met deze gegevens waren de wetenschappers in staat ook kleine plantages te detecteren.
Douglas Sheil, hoogleraar bosecologie en -beheer aan Wageningen University & Research, co-auteur, onderstreept dat de bossen in Indonesië, die na Brazilië en de Democratische Republiek Congo over het algemeen als de op twee na grootste worden beschouwd, tot de meest bijzondere ter wereld behoren. "Ik heb het geluk gehad in deze bossen te mogen werken, de plaatselijke bevolking te leren kennen en de unieke en prachtige biodiversiteit van de regio te zien. Het verlies van deze bossen, culturen en soorten is een verlies voor de wereld," aldus Sheil.
Mogelijkheid om planning en beheer van palmolie te verbeteren
In 2011 voerde Indonesië een nationaal uitstel (‘moratorium’) in op de ontwikkeling van oliepalmplantages in oerbossen. Dit is in 2019 voor onbepaalde tijd verlengd en in januari 2022 annuleerde het ministerie van Milieu en Bosbouw de vergunningen van 137 palmoliebedrijven.
Bijgewerkte gegevens tot 2021, verzameld na de studieperiode die in het nieuwe tijdschriftartikel PLOS One wordt geanalyseerd, tonen aan dat de door palmolie aangedreven ontbossing zich nu op een 20-jarig dieptepunt bevindt, ondanks de snel stijgende CPO-prijzen (palmolie marktprijs). Terwijl de prijzen in 2021 tot 1.000 dollar per ton stegen, hebben bedrijven slechts 15.540 hectare ‘primair’ bos omgevormd tot industriële palmolie. Hoge productiekosten, marktonzekerheden en regelgeving lijken deze veranderingen te onderstrepen. Ter vergelijking: in 2012 werd 224.100 hectare omgeschakeld naar palmolie, toen de prijzen ook rond de 1.000 dollar lagen.
"De vertraging in de uitbreiding biedt een kans voor de Indonesische regering en andere belanghebbenden om samen te werken aan een betere planning en beheer van palmolie- en andere plantages," zegt co-auteur Timer Manurung van Auriga Nusantara. "Het aanmoedigen van goede praktijken en transparantie zal toekomstige generaties ten goede komen." Douglas Sheil: "Hoewel de situatie op lange termijn onduidelijk blijft, zijn de recente trends goed nieuws voor de Indonesische bossen. Een eerlijke en genuanceerde benadering van palmolie en vergelijkbare grondstoffen die een risico voor bossen vormen, is van vitaal belang."
