Project

Ontwikkeling, toepassing en validatie van bioassays

De belangrijkste vereiste voor voedselkwaliteit is voedselveiligheid. Doel van dit project is de ontwikkeling van op effect gebaseerde proefdiervrije methoden voor de detectie van bestaande en nieuwe contaminanten (bioassays) en de ontwikkeling van snelle (on-site) testen (biosensoren).

Bioassays zijn assays die zijn gebaseerd op effecten op cellen of enzymen. Hiermee kunnen ook onbekende toxinen en contaminanten in de voedselketen worden opgespoord, zodat ze niet aan onze aandacht ontsnappen en tot intoxicaties leiden.

Biosensoren zijn sneltesten die ook buiten het laboratorium kunnen worden toegepast. Het zijn veelal immuno-chemische testen op basis van herkenning en binding aan specifieke antilichamen.

Het project bestaat uit verschillende onderdelen:

  1. Het ontwikkelen, evalueren en toepassen van bestaande en nieuwe effect assays. Toepassingen zijn gericht op de detectie van dioxinen en PCB’s en stoffen met een soortgelijke werking en toxiciteit (bijvoorbeeld gebromeerde vlamvertragers). De DR CALUX bioassay wordt hiervoor al meer dan 20 jaar gebruikt en moet regelmatig herijkt worden i.v.m. nieuwe EFSA risico beoordelingen van dioxinen en PCB’s en de daaruit voortvloeiende veranderende wettelijke limieten. De neuro-2a bioassay, ontwikkeld voor de detectie van mariene biotoxinen in schelpdieren en vis, wordt regelmatig parallel ingezet aan de massaspectrometrische methoden om te beoordelen of er geen onbekende toxinen aan de chemische analyse ontsnappen. Maar ook het gebruik van bacteriële inhibitie-assays voor het inzetten voor het aantonen van contaminanten zoals biocides.
  2. Naast cel gebaseerde effect assays worden er ook enzym assays ingezet om toxinen en contaminanten op te sporen. Bijvoorbeeld, voor viagra en analogen wordt gebruik gemaakt van een PDE-5 enzym inhibitie assay. Er zal een acetylcholine esterase enzym assay worden opgezet voor de detectie van pesticiden (organofosfaten en carbamaten). Deze pesticiden zijn dodelijk voor veel insecten, maar leiden ook humaan tot ernstige intoxicaties.
  3. Om toxinen en contaminanten ook op locatie aan te kunnen tonen, worden snelle on-site testen ontwikkeld. Recent is een sneltest ontwikkeld voor fipronil. Er zullen verder sneltesten ontwikkeld worden voor de detectie van plantentoxinen, zoals lectines, glycoalkaloiden en furocoumarines.

    Publicaties