Voedselallergie
Het spijsverteringskanaal is in voortdurend contact met de buitenwereld. De darmen vormen daarbij de barrière tussen het voedsel en het binnenmilieu van ons lichaam.
Binnen 20 minuten nadat de voeding is genuttigd vertoont het lichaam een allergische reactie. Deze reactie treedt meestal op in het maag-darmkanaal (buikpijn, diarree, overgeven), maar kan ook optreden in de huid (eczeem bij baby's), en in de ademhalingswegen (hooikoortsverschijnselen).
De meeste reacties zijn hinderlijk en soms pijnlijk (maagontsteking, darmonsteking, astma, eczeem en jeuk), maar soms kan de reactie zo hevig zijn dat ze zelfs levensbedreigend is. In dat geval spreekt men van anafylaxie en dit is het grootste risico van voedselallergie.
Anafylaxie treedt met name op bij het eten van pinda's, noten en schaaldieren.
Naast deze acute reacties kunnen er 6 tot 8 uur na blootstelling ook nog zogenaamde late-reacties optreden in de huid en de luchtwegen. Op de jonge babyleeftijd treedt voedselallergie vooral op tegen melk en ei. De meeste kinderen overgroeien deze allergie na 2 tot 3 jaar. Daarnaast kunnen voedselallergieën optreden tegen vis, schaal- en schelpdieren, soja, pinda's en noten, tarwe (glutenovergevoeligheid). Deze allergieën blijven meestal veel langer bestaan.
Huidklachten bij voedselallergie
- Prikkelende keel, lippen en oren
- Zwelling van de tong
- Buikpijn, overgeven en diarree
- Eczeem, loopneus, rode ogen,
- Dichtgeknepen keel, droge hoest
- Jeuk
Naast deze voedselallergieën bestaan er ook pseudo-allergieën.
Dit zijn reacties tegen voedingsmiddelen die histamine of histamine vrijmakende stoffen bevatten. Zo kan het eten van makreel of tonijn aanleiding zijn tot het optreden van klachten doordat deze vissen veel histamine bevatten. Daarnaast roepen verschillende voedseltoevoegingen dergelijke reacties op. Dit betreft vooral kleur-, geur- en smaakstoffen en antioxidantia.
Overgevoeligheid
Lichamelijke reacties die binnen 20 minuten na het tot zich nemen van voeding optreden zijn het gevolg van een voedselallergie. Bekende voedselallergenen zijn: koemelk, ei, noten en pinda's, diverse soorten fruit en kruiden.
Reacties op voeding die gekenmerkt worden door chronische ontstekingen noemen we voedselintoleranties.
Bij een overgevoeligheid worden geen IgE antistoffen aangemaakt zoals bij een allergie.
De ziekte Coeliakie is een intolerantie voor gluten, een eiwit dat vóórkomt in tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut. Gluteneiwitten zijn typische eiwitten en worden niet afgebroken in de dunne darm. Bij coeliakiepatiënten is de darmwand meer doorlaatbaar en daardoor kan de darmwand geïrriteerd en beschadigd raken. Daardoore is er verminderde opname van voedingsstoffen dat kan leiden tot vermoeidheid, gewichtsverlies, groeiachterstand, diarree/obstipatie, bloedarmoede etc.
In Europa heeft ongeveer 1 tot 4 op de 200 mensen Coeliakie. Het kan op iedere leeftijd optreden. De enige therapie voor deze ziekte is een eliminatiedieet, een dieet vrij van gluten. Dit dient dan ook de rest van het leven te worden volgehouden. Voor een volledig herstel van het darmslijmvlies rekent men zeker een jaar, maar het kan ook gebeuren dat er geen herstel optreedt. Er wordt dan gesproken van refractaire coeliakie.