Plantaardige Productiesystemen krijgt Katrien Descheemaeker als leerstoelhouder

Katrien Descheemaeker groeide op in België, waar ze de opleiding bio-ingenieurswetenschappen volgde aan de KU Leuven. “Ik was al meteen erg geïnteresseerd in milieu en voedselzekerheid. Daarom koos ik een major Bosbouw en natuurbeheer en een minor Tropische landbouw.”

Haar promotieonderzoek voerde haar voor het eerst naar de dichtbevolkte hooglanden van Ethiopië. “Door jarenlange overbegrazing stonden de graaslanden erg onder druk en bovendien hadden ze daar veel last van erosie”, vertelt Descheemaeker. “Sommige stukken werden toen afgesloten voor begrazing. De natuurlijke vegetatie leefde weer op en dat hield de bodem vast. Het water liep beter de bodem in, zodat het niet meer verloren ging uit het systeem.”

Systemen met gewassen en vee

Met haar doctorstitel op zak, begon Descheemaeker haar focus te verleggen naar gemende systemen waar gewassenteelt en veeteelt samengaan. Ze verdiepte zich zowel in Afrika als in Australië in dit type productiesysteem. Het vergrootte haar inzicht in de verschillende contexten waarin landbouw plaatsvindt en hoe verschillende factoren die deze context bepalen met elkaar samenhangen.

Samen met de boeren

Vanuit Australië keerde ze terug naar Europa en ging aan de slag bij de leerstoelgroep Plantaardige Productiesystemen aan WUR. Voor haar onderzoek gaat ze nog steeds naar boeren toe om samen nieuwe methodes te testen op hun eigen veld. De uitkomsten gebruikt ze in modellen om op te schalen naar boerderijniveau en regionaal niveau. Zo helpt Descheemaeker deze boeren om tot de beste oplossingen te komen voor hun bedrijf.

Duurzame intensivering

“Er liggen zoveel mooie uitdagingen in dit vakgebied. Bijvoorbeeld hoe je de kennis relevant en begrijpelijk maakt voor boeren met een laag opleidingsniveau. We kijken samen naar oplossingen om hun systeem te intensiveren. De opbrengst van het land moet namelijk omhoog om genoeg voedsel te produceren. Maar dat doen we het liefst wel op een duurzame manier”, aldus Descheemaeker. Daarvoor kijkt ze bijvoorbeeld naar de inzet van mengteelten van twee gewassen, om zo stikstof in de bodem vast te houden en de opbrengsten op peil te houden.

Klimaat zorgt voor dubbele uitdaging

“Oplossingen zijn enorm afhankelijk van de context. Dat maakt het ingewikkeld, maar ook mooi om aan te werken. Je maakt systemen robuuster, ook met het oog op klimaatverandering.” De komende jaren gaat Descheemaeker hier verder op inzetten met de onderzoekers van haar leerstoelgroep.

“Van de ene kant moet de landbouw zich aanpassen aan een veranderend klimaat, want opbrengsten lopen jaar na jaar terug in sommige gebieden. Van de andere kant stoot de landbouw zelf veel broeikasgassen uit. Wat betreft het klimaat heeft de landbouwsector dus twee enorme uitdagingen die we het hoofd moeten bieden. Met onze groep wil ik hier een bijdrage aan leveren.”