Natuurinclusieve transities (KB-36)

Biodiversiteit is de verscheidenheid van levensvormen op aarde. Deze daalt de laatste tijd dramatisch snel. Een bloeiende diversiteit in goed functionerende ecosystemen is een voorwaarde voor systemen die ons leven in stand houden. De vernietiging van de natuur vormt een even grote bedreiging voor de mensheid als klimaatverandering. Biodiversiteit aan genen, soorten en ecosystemen zorgt ervoor dat we uitdagingen, die voortvloeien uit sociaaleconomische veranderingen en een veranderende omgeving, het hoofd kunnen bieden.

Biodiversiteit in een natuurinclusieve samenleving

Hoe? Door diversiteit te stimuleren in lokale (zee)land-schappelijke habitats zorgen we voor een toename in biodiversiteit en weerbaarheid tegen plotselinge veranderingen, zoals die door klimaatverandering. Daarnaast zorgt het ervoor dat voedselproducenten en boeren minder afhankelijk zijn van dure of milieuonvriendelijke middelen. Door het scheppen van ‘multifunctionele landschappen’ met een verscheidenheid aan soorten, rassen en variëteiten én geïntegreerde biodiversiteit van gewassen, vee, bossen en aquatische omgevingen, kunnen productiesystemen weerbaarder tegen omgevingsveranderingen en robuuster gemaakt worden. Hiermee verbeteren we bestaanszekerheid, voedselveiligheid en voeding. Bovendien heeft biodiversiteit een hoge intrinsieke waarde. Het vormt een inspiratiebron voor kunst. Ook functioneren mensen beter op hun werk en thuis als zij regelmatig toegang hebben tot biodiversiteit (‘de natuur’) en genezen patiënten in ziekenhuizen sneller als zij vanuit hun ziekenhuisbed uitzicht hebben op bomen en grasvelden.

Uitdagingen aangaan

In het onderzoeksprogramma Biodiversiteit in een Natuurinclusieve Samenleving (Natuurinclusieve Transities) reageert WUR op de belangrijkste uitdagingen op het gebied van biodiversiteit. Meer dan 30 onderzoeksprojecten, geleid door onderzoekers vanuit verschillende onderzoeksdomeinen zoals ecologie, landbouw, maatschappijwetenschappen en economie, worden in dit programma gefinancierd. Deze onderzoeken kunnen worden opgedeeld in drie themagebieden:

Het functioneren van ecosystemen op verschillende schaalniveaus wordt onderzocht. Bijvoorbeeld; de insectenfauna bij verschillende landbouwvormen worden bestudeerd om de verschillende culturele benaderingen tot natuurbehoud te beoordelen.
Innovatieve technieken en methoden voor het meten en monitoren van biodiversiteit worden onderzocht, met inbegrip van het gebruik van ‘eDNA’ om de aanwezigheid van moeilijk detecteerbare soorten of lastig te onderzoeken habitats vast te stellen. Elders wordt kunstmatige intelligentie (AI) door middel van ‘machine deep learning’ ingezet om soorten en habitats te classificeren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van drones en remote sensing.
We onderzoeken wat de drijfveren van stakeholders zijn om betrokken te raken in transitieprocessen en hun gedrag te veranderen, in relatie tot de mechanismen van handelingsperspectieven in een transitie naar een natuurinclusieve samenleving.

Het programma stimuleert multidisciplinaire samenwerking en draagt bij aan een toenemende mogelijkheid tot samenwerking tussen onderzoekers uit verschillende domeinen en instituten om zo te komen tot de best mogelijke combinatie van kennis – waarvan wij geloven dat het een manier is om duurzame oplossingen te vinden om de biodiversiteit te herstellen en een onmisbare hoeksteen vormt voor het in standhouden van ons welzijn en onze voedselveiligheid en het bewerkstelligen van duurzame ontwikkeling.

In dit onderzoeksprogramma werkt Wageningen Research (WR) samen het Ministerie van LNV en het bedrijfsleven aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Voor de uitvoering ontvangt WR financiële middelen van LNV.