Beken en beekdalen

Beekdalen worden gekenmerkt door een beekdalvlakte ingesloten tussen hogere gronden met daartussen een beekbedding en oeverwallen. De oeverwallen bestaan uit sediment dat wordt afgezet als de beek buiten zijn oevers treedt. Vaak zijn er naast de actieve beekbedding ook andere wateroppervlakten in het dal aanwezig.

In de vorige eeuw werden beken rechtgetrokken om de afvoercapaciteit te verhogen en daarmee de kans op wateroverlast te verkleinen. Inmiddels blijkt dat beken te diep in het landschap snijden, waardoor ze het omliggende landschap verdrogen en het water te snel afvoeren. Hierdoor vindt er bovenstrooms verdroging plaats en verdwijnen typische planten en dieren. Deze ontwikkelingen worden tegengegaan door middel van geomorfologisch beekherstel.

Geomorfologisch beekherstel houdt rekening met:

• Het herstellen van de leefomgeving
• Geschikt maken van de beek/ het beekdal voor de oorspronkelijke organismen
• Vasthouden en bergen van water
• Klimaatverandering
• Het herstel van cultuurhistorische waarden.

Klimaatverandering

Klimaatverandering zal het neerslagpatroon veranderen, waardoor er periodes van droogte kunnen optreden, maar ook periodes met extreme regenval. Door een bufferzone aan te leggen kan het beekdal meer water bergen. Door de bufferzone zal de piekafvoer minder hoog zijn omdat niet al het water tegelijk in de beek terecht komt, maar gelijkmatiger wordt afgevoerd.

Ecologie van het beekdal

Daarnaast is ook de ecologie van het gebied erg belangrijk. Zo helpen insecten een grote rol bij de afbraak van organisch materiaal in het water. Om de biodiversiteit in het beekdal te vergroten is hermeandering belangrijk. Door hermeandering ontstaat een divers landschap, dat aantrekkelijker is voor dier- en plantensoorten. Het introduceren van dood hout in de beek is goede manier om de stromingsvariatie en de heterogeniteit van de beek te verhogen, wat de biodiversiteit ook ten goede komt en het beekdal aantrekkelijker maakt.