Natuurinclusief wonen en samenleven op de Wageningse Berg

Een aantal initiatieven waaronder Visiegroep Ecodorp Wageningen, de CVEG en Platform Duurzaam Wageningen hebben zich verenigd tot vereniging “De Beuk” om als één partij een stuk grond op de Wageningse Berg te kunnen kopen. Van toekomstige bewoners wordt verwacht dat zij een actieve bijdrage leveren aan het verwezenlijken van een gezamenlijke droom. Een definitief plan van hoe het gebied eruit moet komen te zien en hoe de bewoners daaraan kunnen bijdragen, is er nog niet. Staatsbosbeheer en Smink Vastgoed hebben als huidige eigenaren van het gebied nulmetingen uitgevoerd op het gebied van natuur en cultuur. Dit gaf inzichten over de mogelijkheden van dit gebied, waaronder meerdere woningen en tiny houses, een moestuin en misschien zelfs een gemeenschappelijke ruimte.

Eerste onderzoeksresultaten

Een groep studenten heeft voor het vak Academic Conslutancy Training een advies gegeven over welke maatregelen genomen kunnen worden om een mensinclusieve natuurgemeenschap in De Dorschkamp te creëren. Er zijn drie vereisten voor een gezonde en bloeiende gemeenschap:

• Effectief management
• “Gemeenschapslijm”
• Goede proces- en communicatieve vaardigheden

Voor effectief management wordt voorgesteld om de bestuursstructuur van de sociocratie te implementeren. Door de ontwikkeling van gedeelde ruimtes in de ecologische leefgemeenschap kunnen de leden samenkomen om gedeelde activiteiten te ondernemen die hun proces- en communicatieve vaardigheden verrijken. Suggesties zijn:

• Native Forest Garden met multifunctioneel gebouw: tuinieren, werkplaatsen, gemeenschappelijke plantenwinkel, weggeefwinkel, bijkeuken.
• Grote open buitenruimte: (food)festivals, bijeenkomsten, lokale markt, jamsessies, workshops.
• Kleine buitenruimtes: kleinere bijeenkomsten, wandelen, meditatie, spiritualiteit, bewuste communicatieoefeningen, kinderspeelplaatsen, creëren van mens-natuurbewustzijn.
• Buurthuis: diners, workshops, creëren door middel van kunst en handwerk, jamsessies, kinderspeelkamer, gezelligheid.

Daarnaast hebben de studenten een lijst gemaakt van boomsoorten die in het gebied aanwezig zijn en geschikt zijn om binnen de gemeenschap geplant te worden op basis van hun geselecteerde functionaliteiten met betrekking tot klimaat, voedselvoorziening, culturele waarde, houtproductie en veiligheid voor de mens. Ook maakten zij een lijst van belangrijke diersoorten die in het gebied aanwezig zijn, op basis van hun bestaande habitats en omgeving. Met behulp van die lijsten hebben ze een suggestie gedaan voor het ontwikkelen van gemeenschappelijke tuinen, inclusief eetbare planten.

Ook is gekeken naar wat voor techniek in het specifieke gebied zou kunnen werken: voor zonnepanelen moet bijvoorbeeld rekening gehouden worden met de droge grond, de lage grondwaterstand en het lage zonlichtniveau. Voor het waterbeheer betekent dit dat het vasthouden van water nodig is, wat leidt tot de volgende suggesties: hergebruik regenwater voor toiletten en wasmachines en tuinieren via groene daken. De andere suggesties waren het ontwikkelen van waterslimme huizen en het aanleggen van regenwatervijvers. Deze maatregelen houden niet alleen water vast en hergebruiken ze, maar dragen ook bij aan de vraag naar energie en verwarming en ondersteunen de biodiversiteit door inheemse plantensoorten toe te voegen.

Voor dragende muren, vloeren en daken adviseren zij het gebruik van miscanthus, stro en hennep. Voor isolatie zijn deze materialen ook geschikt, maar vlas is ook een geschikte optie. Voor verwarming wordt gedacht aan een gecombineerd systeem van Compost Heat Recovery System te gebruiken met de CESAR-batterij en warmtepompen. De warmtepomp kan een lucht-water-warmtepomp zijn, die goedkoper is en de natuur minder hindert, of een geothermische warmtepomp, die efficiënter is. Voor de energievraag stellen ze een geïntegreerd slim IT-systeem voor dat zonnepanelen op een microgrid combineert met een zandbatterij voor energieopslag.

Vervolg

Na dit onderzoek heeft De Beuk verschillende werkgroepen gevormd. Het vervolg van dit Wetenschapswinkelproject is vraag-gestuurd en zal vormgegeven worden a.d.h.v. wat er binnen die werkgroepen aan onderzoeksvragen naar boven komt.

We willen kijken of er een samenwerking tussen de Wetenschapswinkel en BioTraces tot stand kan komen. BioTraces onderzoekt De Beuk namelijk als casus. Daarbij zou een link gelegd kunnen worden tussen studentenwerk van TU Delft en de WUR.