Project
Agroforestry
De Nederlandse landbouwsector staat voor een meervoudige opgave. De nationale en internationale zorgen over de teruggang van biodiversiteit, de verwachte dalende trend in gebruik, mogelijkheden en acceptatie van gewasbeschermingsmiddelen, klimaatverandering (mitigatie en adaptatie) en bedreigingen van de bodemkwaliteit vormen een andere context en verschuivende randvoorwaarden voor ontwerp en management van bestaande plantaardige productiesystemen. Daarbij komt de visie van LNV die om kringlooplandbouw draait en waarbij landbouw en natuur sterker in relatie tot elkaar staan.
In Nederland wordt de term agroforestry gebruikt voor een teeltsysteem waarin bomen of struiken bewust worden gecombineerd met eenjarige teelten of grasland en veehouderij. Een voorbeeld van agroforestry is de combinatie van fruit- of notenbomen met akkerbouwgewassen, maar vele andere combinaties zijn denkbaar.
Agroforestry biedt grote kansen voor ontwikkeling van meer weerbare, efficiënte en robuuste plantaardige productiesystemen met voordelen voor ondernemer, omgeving, maatschappij en ecosysteem. Focus van deze PPS ligt op de potentie van agroforestry om bij te dragen aan klimaatmitigatie (door middel van o.a. CO2 opslag en regulering waterhuishouding) en aan het vergroten van biodiversiteit. Voor dit onderdeel zal binnen de PPS samenwerking worden gezocht met andere initiatieven en projecten rond natuurinclusieve landbouw.
De potentiele voordelen zijn vanuit de literatuur redelijk goed onderbouwd, maar de toepassing van agroforestry in Nederland kent ook een aantal belemmeringen. Zo ontbreekt onder meer de kennis over hoe deze systeem efficiënt en economisch renderend uitgevoerd kan worden. Achterliggende vragen zijn welke ruimtelijke configuraties optimaal zijn, welke gewascombinaties toegepast kunnen worden en hoe het gewasmanagement tegen concurrerende arbeidskosten uitgevoerd kan worden. Tegelijkertijd zijn er belemmeringen in regelgeving, de beschikbaarheid van de juiste mechanisatie/technologie en de kennis over en beschikbaarheid van de juiste rassen en boom/struik-typen.
Het doel van deze PPS is om kennis te ontwikkelen die voornoemde belemmeringen kan helpen oplossen. Daarnaast worden potentiele maatschappelijke diensten zoals biodiversiteit en koolstofopslag in bestaande en nieuwe systemen gemeten. Een aantal nieuwe agroforestry systemen wordt ontworpen en aangelegd. Kennis en ervaring vanuit een te ontwikkelen Community of practice zal meegenomen worden om tot een aantal agroforestry ontwerpen te komen met de meest gunstige gewascombinaties voor bepaalde situaties en grondsoorten. De Community of practice zorgt voor het ontsluiten van een veel bredere pool van kennis en ervaring en sneller wegnemen van belemmeringen dan wanneer alleen de PPS-partijen betrokken zijn.