Dossier

Glyfosaat

Zowel in Nederland als andere landen wordt een discussie gevoerd over chemische gewasbeschermingsmiddelen, met glyfosaat in het bijzonder. Voorstanders van een versneld verbod op dit middel wijzen in dit verband op de risico’s van glyfosaat voor mens en milieu. Anderen menen juist dat hiervoor nog nooit keihard bewijs is gevonden. Vergeleken met andere gewasbeschermingsmiddelen zien zij glyfosaat als een middel dat – mits op de juiste wijze en selectief toegepast - op een effectieve en zo duurzaam mogelijke manier bijdraagt aan het beheersen van onkruiden. Ook wijzen ze op het risico van sterk dalende opbrengsten waardoor de voedselzekerheid in gevaar komt.

Binnen Wageningen University & Research (WUR) wordt onderzoek gedaan naar nut en noodzaak van gewasbeschermingsmiddelen voor planten en gewassen, maar ook naar de impact op het milieu. Ook wordt gekeken naar de mogelijkheden om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen verder terug te dringen. In dit dossier wordt de kennis binnen WUR op een rij gezet.

Geïntegreerde bestrijding van ziekten en plagen

Uit onderzoek blijkt een geïntegreerde toepassing van preventie, mechanische en biologische bestrijding en af en toe gerichte chemische gewasbescherming op dit moment de effectiefste manier om gewassen te beschermen tegen ziekten en plagen. Binnen dit zogenaamde ‘integrated pest management' speelt glyfosaat een belangrijke rol. Glyfosaat blokkeert in planten de vorming van bepaalde enzymen. Onkruiden die niet resistent zijn worden hierdoor gedood. Door het middel bijvoorbeeld eens in de 6 of 7 jaar gericht in te zetten in een meerjarenaanpak worden meerjarige onkruiden effectief bestreden. Bijkomend voordeel is dat in de overige jaren minder mechanische grondbewerking nodig is. Dit is gunstig voor de bodem, want een gezonde en erosiebestendige bodem is gebaat bij zo weinig mogelijk grondbewerking.

Terugdringen gebruik gewasbeschermingsmiddelen

Terugdringen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is een belangrijk onderzoeksthema binnen WUR. In deze onderzoeken worden veelbelovende resultaten geboekt, maar vanuit het oogpunt van voedselzekerheid bepleiten agronomische onderzoekers vooralsnog voorzichtigheid bij het versneld instellen van een algeheel verbod op glyfosaat of andere gewasbeschermingsmiddelen, zéker waar het gaat om precisietoepassingen in de landbouw waar op dit moment nog geen alternatieven voorhanden zijn voor glyfosaat.

Is glyfosaat schadelijk?

De toxiciteit van glyfosaat voor mens en milieu wordt al jaren onderzocht. Het staat– mits het selectief wordt toegepast - bekend als een middel dat veiliger is dan andere bestrijdingsmiddelen. Gewasbeschermingsmiddelen moeten ook voldoen aan veiligheidsnormen. Het CTGB ziet erop toe dat aan deze eisen wordt voldaan.

Ook binnen WUR wordt onderzoek gedaan naar mogelijke effecten van glyfosaat op het milieu. Zo is gekeken naar de mate waarin glyfosaat wordt aangetroffen in landbouwgrond. Uit gegevens van meer dan 300 bodemmonsters van landbouwgronden in meerdere Europese landen blijkt dat in 45% van deze monsters glyfosaat en AMPA (het meest stabiele afbraakproduct van glyfosaat) zijn aangetroffen. De gevonden concentraties van AMPA waren hoger dan die van glyfosaat. De hoogste gemeten hoeveelheid AMPA was 2 mg per kilo grond. Voor bodem is er geen officiële norm, voor drinkwater is de norm maximaal 0,1 µg per liter. In hoeverre dit negatieve effecten heeft op bodem-biodiversiteit, waterleven en de mens is onderwerp van onderzoek.

Nieuws