PPS betere stal, betere mest, betere oogst

Stalsystemen met scheiding aan de bron (van urine en feces) en dagelijkse afvoer van mest bieden veel perspectief als het gaat om minder methaan- en N-emissies. Deze stalsystemen zijn in de praktijk nog weinig geïmplementeerd. Er kunnen door deze nieuwe stalsystemen betere mestproducten worden gewonnen bij scheiding aan de bron en afvoer van verse mest, en daar richt dit werkpakket zich op. Kennis en kengetallen over de verse mest dragen bij aan een betere verwaarding van meststromen.

In dit onderzoek kijken we naar de scheidingsystemen in de stal van de rundvee-, kalver- en varkenshouderij en de maatregelen op bedrijfsniveau om tot gewenste mestproducten te komen. Een voorbeeld is hoe frequent de ontmesting of scheiding aan de bron moet plaatsvinden om tot de beste resultaten te komen. Dit wordt gedaan door middel van twee pilots met geoptimaliseerde systemen. Het doel is om o.a. de volgende producten op te leveren:

• Rapportage over innovatieve technieken en systemen (voortbouwende op bestaande rapportages)
• Rapportage met inventarisatie van meststromen (voortbouwende op bestaande rapportages)
• Lijst van relevante parameters waarmee meststoffen beoordeeld gaan worden
• Rapportage over de mogelijkheden voor primaire bedrijven om aanpassingen door te voeren om verwaarding verder te optimaliseren

Op dit moment vindt er al bewerking en verwerking van verschillende soorten mest plaats. In dit thema kijken we naar andere en nieuwe (tussen)bewerkingen die de samenstelling van de mest beter laten aansluiten op de wensen van de afnemer en die leiden tot lagere emissies. Hierbij kijken we ook naar de meststromen uit thema 1. Bewerkingen die onder de loep worden genomen zijn o.a.:

• Scheiding dik/dun aan de bron
• Aanzuring of juist de pH verhogen in combinatie met strippen van ammoniak
• Verdunning
• Combinatie met spuiwater
• Bezinking, filtratie of andere technieken om tot kunstmestvervangers (RENURE) te komen
• Verhitting
• Microbiële en/of biologische bewerking

Bij al deze bewerkingen wordt ook gekeken naar de economische meerwaarde die de methoden leveren, zoals kostenbesparing verderop in de keten of van groene energie als bijproduct. Uiteindelijk zal een rapportage worden opgeleverd met een opsomming van de mogelijkheden van tussenbewerking om verwaarding van meststromen te optimaliseren.

In thema 1 en 2 kijken we naar nieuwe stalsystemen die mest beter scheiden en hoe die mest beter kan worden verwaard, zodat het product aansluit op de behoeften van afnemers.

In dit thema worden deze nieuwe vormen van mest getest. Dit gebeurt middels diverse demonstraties en veldproeven in de plantaardige productie. De belangrijke focus in dit thema ligt op:

• Verliezen beperken (emissies naar lucht en grondwater)
• Aansluiting bij de behoefte van de plantaardige productie: hoe past welke meststroom het beste bij de gewasgroei?
• Praktische toepasbaarheid (inclusief precisiebemesting)

Dit laatste thema bundelt de kennis uit de andere drie thema’s en onderzoekt hoe de integrale aanpak voortkomend uit de drie thema’s bijdraagt aan het versterken van de kringloop. Het versterken van de kringloop dient zowel op economisch- als op duurzaamheidsvlak plaats te vinden.

De totale emissies/verliezen in de hele keten (stal, opslag, aanwending) moeten beperkt worden en afwenteling moeten worden voorkomen. Het doel is om inzicht te verkrijgen in de kosten en baten van de gehele keten en hoe de verdeling is per schakel in de keten. De verschillende stal-toepassingscombinaties worden op duurzaamheid en economische haalbaarheid beoordeeld. Het onderzoek sluit aan op de PPS Next Level Mestwaardering en het reeds uitgevoerde onderzoek De Maat Van Mest. Aan de hand van een emissie-, massa-, energie - en economische analyse wordt de duurzaamheid van verschillende scenario’s geanalyseerd.

Stichting Brancheorganisatie Kalversector (SBK) heeft als doel in het belang van de ondernemingen in de keten van productie, verwerking en handel van vleeskalveren, kalfsvlees en kalvervoeders, de productie, verwerking en afzet te bevorderen en te verbeteren. In dat licht is SBK actief in diverse projecten om kalvermest beter te verwaarden en zo de kosten van mestafzet te verlagen dan wel er zelfs een opbrengstenpost van te maken. Dit vergt een betere afstemming in alle schakels van de mestketen, hetgeen goed aansluit bij de doelstellingen van de PPS Betere stal, betere mest, betere oogst.

• Ga naar de website van Stichting Brancheorganisatie Kalversector

Nieuwe innovatieve stalsystemen leveren nieuwe meststromen aan. Wij vinden het belangrijk dat de waarde en toepassingsmogelijkheden van deze nieuwe meststromen onderzocht worden, zowel in de stal als in de opslag en op het land. Het op de juiste manier toepassen van meststromen levert meerwaarde op voor de boer. Wij geloven dat een goede oplossing in de stal ook goed moet doorwerken buiten de stal. Op deze manier kunnen we met innovaties betere mestproducten creëren, die een betere oogst genereren, emissies verminderen en daarmee kringlopen verder sluiten.

• Ga naar de website van Hanskamp Agrotech BV

Vogelsang Gmbh is een fabrikant van verdringerpompen, versnijders en verdelers en levert deze o.a. aan fabrikanten van bemesters. De Exact mestverdelers zorgen voor de versnijding en betere dosering en doorstroming van de drijfmest tijdens het bemesten. Verstoppingen worden voorkomen en er is een minimale afwijking tussen de uitlaten onderling. Door het gebruik van reducerende snijplaten in de precisieverdelers kan de gift per uitloop nog met 35-40% verlaagd worden. De drijfmest wordt gelijkmatiger verdeeld. Dit zorgt voor een betere opbrengst en mogelijk ook minder emissie van mestgassen tijdens het uitrijden van drijfmest. Bij de PPS Beter stal, betere mest, betere oogst wordt ook de toepassing van nieuwe technieken onderzocht. Vogelsang B.V. hoopt met de nieuwe generatie exact verdelers tijdens de demonstraties en veldproeven een steentje bij te kunnen dragen.

• Ga naar de website van Vogelsang BV

Kees Scheepens, uitvinder van het intelligente varkenstoilet en Kipster werken samen aan de meest dier-, milieu- en mensvriendelijke varkensboerderij ter wereld. Ook onze varkens zullen mest produceren. Wij kijken hoe deze mest zo goed mogelijk van waarde kan zijn. Samen met de andere PPS-partners onderzoeken we dan ook graag de verschillende mogelijkheden om mest om te zetten tot een gewenst eindproduct. Onze droom is dat varkensmest en -urine als waardevol worden gezien, goed wordt ingezet en zo bijdraagt aan een gezonde bodem, mooier landschap en betere oogst.

• Ga naar de website van Pigster Oirschot BV

N2 Applied richt zich op het verduurzamen van de voedselproductie met een focus op het verminderen van ammoniak en methaan uitstoot in de veehouderij en opwerken van mest tot een efficiente en waardevolle meststof. We gebruiken plasma technologie om drijfmest of biogasdigestaat te verrijken met stikstof en om te zetten in een duurzame efficiente meststof. De aanpak van emissies in de veehouderij en de geboden oplossingen voor de markt zijn tot nu toe erg gefragmenteerd en gericht op deeloplossingen. Dit project beoogt om geintegreerd naar de gehele keten van stal tot en met gewas te kijken. Dit past erg goed bij de visie en geintegreerde oplossing die N2 Applied biedt: emissies voorkomen aan de bron, maar tevens een verbeterde meststof maken uit drijfmest die door een hogere stikstofefficientie en verminderde ammoniak- en methaanemissies een efficiënte duurzame kunstmestvervanger is die leidt tot hogere gewasgroei. In dit onderzoek is het van belang om optimale en geintegreerde duurzame oplossingen te creëren en verifiëren van stalmaatregelen naar efficiënte meststoffen voor gewasgroei, door het op de juiste manier inzetten en op elkaar aansluiten van de mogelijkheden die er zijn.

• Ga naar de website van N2 applied

Het Melkveefonds is een fonds voor de innovatie in de Melkveehouderij van LTO Nederland en WUR. In de visie van de Melkvee Advisory Board is het zeer belangrijk Mest en urine te scheiden bij de bron en mest tot waarde te brengen, zodat er meerdere projecten gefinancierd zijn om onderzoek hiernaar stimuleren. Zo is onderzoek dat aan de basis lag van het koeientoilet gefinancierd en paste de PPS BSMO perfect in de doelstelling emissies uit mest te beperken en de nutriënten tot waarde te brengen.

• Ga naar de website van het Melkveefonds

Swaans Beton neemt deel aan de PPS vanwege haar visie op toekomstbestendige kringlooplandbouw. We vinden het van belang dat de waarde van mest en het reduceren van de druk op ons milieu in een goede balans wordt gebracht, zodat mens, dier en omgeving in harmonie kunnen samengaan.

• Ga naar de website van Swaans Beton

Hoe kunnen nieuwe meststromen uit de veehouderij beter aansluiten bij de behoefte van akkerbouwers? BO Akkerbouw committeert zich aan dit project, omdat het van belang is dat producten uit nieuwe stalsystemen aansluiten bij de wensen van de akkerbouwers op het gebied van prijs, kwaliteit en toepasbaarheid. De uitkomsten kunnen bijdragen aan de verdere ontwikkeling van kringlooplandbouw in Nederland.

• Ga naar de website van BO Akkerbouw

Stichting Nederlands Centrum voor Mestverwaarding (NCM) is in 2018 van start gegaan. NCM is een samenwerkingsverband tussen overheden en het agrarische bedrijfsleven en functioneert als kenniscentrum op het gebied van verwerking en valorisatie van mest. Hierbij is het uitgangspunt dat mest een belangrijke bron is van schaarse mineralen en biomassa, en een onmisbare rol heeft in de overgang naar een circulaire economie. Vandaar dat wij als NCM, mede initiatiefnemer zijn in dit PPS project.

• Ga naar de website van het Nederlands Centrum voor Mestverwaarding

FME is de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie. Onze 2.200 leden zijn technostarters, handelsbedrijven, middelgrote en kleine industrie (mki) en grote industrie/multinationals die actief zijn in de sectoren metaal, elektronica, elektrotechniek, kunststof en ook in de landbouw en veehouderij.

De veehouderijsector staat voor allerlei uitdagingen, zoals het verlagen van de emissie van CO2. FME is ervan overtuigd dat slimme technologieën helpen om de stallen op een duurzame wijze toekomstbestendig te maken. Dat is in het belang van dier, boer, omgeving en economie. De laatste jaren komen er steeds meer stalinnovaties beschikbaar. Diverse bedrijven hebben slimme oplossingen ontwikkeld voor een deel van de problematiek. Maar er is een sterke behoefte aan een meer integrale benadering. Daarom doet FME mee aan dit project.

• Ga naar de website van FME