Project

PPS Air Monitoring ”Wat is er aanwezig in de lucht?”

Als teler heb je te maken met allerlei ziekten en plagen die de gezondheid van je gewas kunnen beïnvloeden. Deze kunnen via de bodem, voedingsoplossing maar ook via de lucht worden verspreid. Hoe bemonster en analyseer je het beste of er ziekteverwekkers in de lucht van je kas aanwezig zijn? En zo ja, hoe weet je welke dit dan zijn? Dat wordt onderzocht in de PPS Air Monitoring, die zojuist is gestart en loopt tot 1 april 2026.

Waarom dit onderzoek?

De sector glastuinbouw is erg belangrijk voor Nederland en omvat 0.9% van het bruto binnenlands product. Een groot aantal planten en plantaardige producten wordt geteeld onder glas: potplanten, glasgroenten, zacht-fruit en snijbloemen. De glastuinbouw in Nederland voldoet aan strenge fytosanitaire eisen, mede dankzij slimme monitorings- en detectietechnologie. Echter, momenteel worden er nog geen luchtmonsters geanalyseerd op de aanwezigheid van ziekteverwekkers in de lucht. Met de PPS Air Monitoring willen we dit hiaat dichten. Dit omdat de juiste beheersmaatregelen kunnen worden genomen wanneer ziekteverwekkers in een vroeg stadium worden gedetecteerd. Zo kan schade worden beperkt. Ook het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen kan op deze manier worden gereduceerd.

Wat willen we bereiken?

In het project wordt via een multidisciplinaire aanpak teeltkennis uit de praktijk samengevoegd met technologische kennis en gespecialiseerde kennis op het gebied van ecologie en diagnostiek van ziekteverwekkers in planten. Het is de bedoeling dat de beste luchtbemonstering- en analysesystemen worden geïdentificeerd. De verkregen resultaten kunnen vervolgens worden omgezet in een op maat gemaakt advies voor de inzet van teeltmaatregelen en gewasbeschermingsmethoden. Hierdoor krijgen telers nieuwe tools in handen om complexe informatie over het teeltsysteem te verwerken en de teelt indien nodig bij te sturen. Daarnaast zullen de (meta)data uit het onderzoek worden geanalyseerd zodat toekomstige gebruikers van deze kennis kunnen leren.

Hoe gaan we dit doen?

De gewassen waar in eerste instantie op gefocust zal worden zijn komkommer, gerbera en roos. In een later stadium kunnen ook andere gewassen eraan toegevoegd worden. Het project wordt in 5 werkpakketten uitgevoerd:

Werkpakket 1 Air Samplers: welke apparatuur is er allemaal beschikbaar? In dit werkpakket zullen 3 tot 4 samplers worden geselecteerd om mee te doen aan het onderzoek.
Werkpakket 2 Metagenomica: hoe analyseer je de luchtmonsters die worden genomen in de kas m.b.v. sequentie analyse?
Werkpakket 3 Detectie: detectie van twee ziekteverwekkers (schimmel en bacterie) door middel van 2 moleculaire methoden (qPCR en LAMP test).
Werkpakket 4 Toetsen van twee ziekteverwekkers op komkommer en onderzoek naar verspreiding via de lucht.
Werkpakket 5 Onderzoek van luchtmonsters in de praktijk van komkommer, gerbera en roos (en eventueel andere gewassen). Telers wordt gevraagd hun praktijkervaringen in te brengen.