Onderzoek aan bijen

Gezonde bijen

Bijen leven in een omgeving waarin ze continu blootgesteld worden aan factoren die hun gezondheid beïnvloeden. Ziekten, plagen, gewasbeschermingsmiddelen, voeding en vooral de interactie tussen deze factoren en andere, vormen de spil van het onderzoek.

De afname in bestuivers kan vergaande effecten hebben voor de voedselzekerheid. Gallai et al. (2009, In: Ecological Economics 68, p810-821) berekenden dat bij de huidige afname van bestuivers, de verwachte productie van fruit, groenten en genotsmiddelen (koffie, thee, tabak) onder het huidige consumptie niveau zullen zakken.

Bijen zijn de meest belangrijke groep bestuivers voor wilde planten en gewassen. De belangrijkste gewassen voor humane consumptie, zijn voor 70% afhankelijk van bestuiving. Sinds 1960 nam de productie van bestuivingsafhankelijke gewassen wereldwijd exponentieel toe met > 300%. Deze toename zit vooral in de teelt van gewassen met hoge productiewaarde, zoals fruit. Tegelijkertijd zagen we over dezelfde periode maar een toename van 40-50% van het aantal bijenvolken wereldwijd (Aizen en Harder 2009, In: Current Biology 19, p915–918). Dit gat tussen de bestuivingsvraag en de beschikbaarheid van gezonde bestuivers zoals de honingbij wordt alleen maar groter. Optimale bestuiving van deze hoogwaardige gewassen is van essentieel belang voor de groeiende wereldbevolking en hun behoefte aan vitaminen en mineralen.

Onderwerpen waar Bijen@WUR aan heeft gewerkt

Bijen@WUR doet praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek aan gezondheid van honingbijen ter bevordering van voedseldiversiteit. Sinds de komst van de varroamijt in Nederland heeft Bijen@WUR zich toegelegd op het vinden van oplossingen voor dit probleem: eerst (samen met en in navolging van het buitenland) het snel vinden van doeltreffende middelen en biotechnische methoden om de mijt te bestrijden, vervolgens naar de natuurlijke selectie van bijenvolken met resistentie tegen de mijten (sinds 2007), en nu met het bevorderen van bijengezondheid en professionalisering van de bijenhouderij door het ontwikkelen van automatische monitoringtechnologie (incl. monitoring van en bestrijdingsadviezen voor varroamijten).

Voorbeelden expertise Bijen@WUR:

• Monitoring bijengezondheid
• Varroa en varroa resistentie
• Exoten (Kleine bijenkastkever, Aziatische hoornaar)
• Dracht (voedsel)
• Bijenziekten en plagen: diagnose en bestrijding
• Multifactoriële blootstelling aan stressoren
• Gewasbeschermingsmiddelen
• EMV straling
• Bijenhouderijmethoden
• Bestuivingsvraagstukken
• Biomonitoring
• Hommelteelt
• Bijen voor opsporing stoffen

Al het onderzoek, de voorlichting, en serviceverlening wordt gedaan op basis van contracten waarbij Bijen@wur zich houdt aan de ‘code of conduct’ opgesteld door Wageningen University & Research (WUR). WUR hanteert een strikt beleid met vastgelegde afspraken waar iedere onderzoeker zich aan houdt, ter borging van de onafhankelijke positie van de organisatie en haar medewerkers. Die onafhankelijke positie is voor deze organisatie één van de voorwaarden om het werk goed te kunnen doen.