Impact story
Vruchtbaarheidsonderzoek makreel: inzicht krijgen in veranderd paaigedrag
Onderzoekers van Wageningen Marine Research doen elke drie jaar in mei/juni een survey van zes weken naar makreel- en horsmakreeleierenproductie in de Noordoost-Atlantische Oceaan. Dit levert schattingen op van de totale eiproductie tijdens het paaiseizoen. Door het bevissen en tellen van de eitjes in het paaigebied kunnen wetenschappers een schatting maken van het volwassen paaibestand van dat jaar. Dit onderzoek is onderdeel van de door ICES (International Council for the Exploration of the Sea) gecoördineerde internationale Northeast Atlantic mackerel and horse mackerel egg survey.
Klimaatverandering zorgt voor wijzigingen in migratiepatronen en paaitijd
De makreel is een migrerende vis die in grote groepen zwemt en enorme afstanden aflegt. De migratiepatronen van deze soort wijzigen door klimaatverandering en het groter worden van het paaibestand. Vergeleken met vroeger wordt makreel nu veel meer in westelijke en noordelijke richting van de Atlantische Oceaan waargenomen. De laatste jaren zijn er ook veranderingen gesignaleerd in paaien. Er zijn veranderingen in de timing en in het hoogtepunt van de paaitijd.
De ontwikkeling volgen van voortplantingsorganen en paaiperioden
Voor een bestand met zo'n groot verspreidingsgebied, van het westen van Portugal tot in de Noorse Zee is het een voortdurende uitdaging om te proberen de ontwikkeling van dit bestand te volgen. Een benadering die hiervoor wordt gebruikt is het verbeteren van het inzicht in hoe de gonaden (voortplantingsorganen) van makreel zich ontwikkelen. Ook buiten het paaiseizoen ontwikkelen zij zich.
Gegevens over wanneer en waar makreel paait zijn ook waardevol. Al deze informatie kan van invloed zijn op de opzet van het wetenschappelijk onderzoek naar de makreeleitjes. Met deze informatie kan worden bepaald wanneer de internationale survey moet starten en welk deel van de Noordoost-Atlantische Oceaan op welk tijdstip moet worden bemonsterd. Tevens heeft deze kennis mogelijk impact op de manier waarop het volwassen paaibestand wordt berekend. We krijgen namelijk beter inzicht in hoe eieren zich ontwikkelen in relatie tot watertemperatuur en beschikbaar voedsel.
Gegevens verzamelen over ruimtelijke-temporele patronen voor inzicht in de paaistrategie
De pelagische visserij is betrokken bij het verstrekken van gegevens over makreel via verschillende middelen. Denk aan het makreel-merkprogramma, het uitvoeren van de swept-area survey in de zomer en de makreeleisurvey. In alle gevallen is inzicht in de ruimtelijk temporele patronen van makreel van essentieel belang. Van deze gegevens kunnen we namelijk betrouwbare indicatoren voor de evaluatie van de bestanden maken.
Het 'Year of the mackerel'-project is een grote, toegewijde onderzoeksinspanning. In dit onderzoek volgen we de ontwikkeling van de gonaden van vrouwelijke en mannelijke makrelen, op basis van maandelijkse bemonstering door een aantal pelagische trawlers, gedurende het hele jaar. Dit maakt het mogelijk het tijdstip te bepalen waarop de makreel klaar is om te paaien en hoe lang het duurt om oöcyten (eicellen) te ontwikkelen tot deze paairijp zijn.
Jaarrond makreel bemonsteren in samenwerking met de visserij
Met de surveys die momenteel worden uitgevoerd was het nooit mogelijk om makreel jaarrond te bemonsteren. De samenwerking met de pelagische visserij gaf de unieke kans om dit wel te kunnen doen. Binnen dit year of the mackerel zijn de afgelopen maanden nog specifieke monsters verzameld van de gonaden.
Aan boord van een trawler worden de rijpheidsstadia van de bemonsterde vissen beoordeeld. Als ze geschikt zijn voor vruchtbaarheidsonderzoek wordt er een klein monster (van minder dan een gram) van hun gonaden genomen. Elk gonademonster wordt vervolgens geanalyseerd in het laboratorium door Wageningen Marine Research. Hierin wordt onderzocht welke ontwikkelingsstadia en hoeveel oöcyten aanwezig zijn in de gonade. Deze monsters worden rechtstreeks gebruikt in de bestandsschatting van makreel op basis van de eisurvey in 2022.