Nieuws
30 miljoen voor onderzoek naar versnelling klimaatverandering
Klimaatverandering gaat ontzettend snel maar kan nog verder versnellen door terugkoppelingsmechanismen, zoals extra CO2 -emissies van ontdooiende permafrost. Een breed consortium met vooraanstaande klimaatexperts, EMBRACER genaamd, gaat de kenniskloof overbruggen tussen het voorspellen van de kortetermijn- en langetermijn klimaatverandering. Vandaag werd bekend dat de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een Summit grant van 30 miljoen toekent aan dit 10-jarig onderzoeksproject.
EMBRACER, dat staat voor Earth systeM feedBack ReseArch CEntRe, is een consortium van de Universiteit Utrecht, het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), de Vrije Universiteit Amsterdam, de Radboud Universiteit Nijmegen en Wageningen University & Research (WUR).
‘Op de korte termijn, tot halverwege deze eeuw, hebben we goed in beeld hoe de klimaatverandering zich voltrekt,’ vertelt Appy Sluijs, hoogleraar Paleoceanografie aan de Universiteit Utrecht. ‘Maar belangrijke terugkoppelingsmechanismen werken langzaam en hun volledige impact zal pas in de komende decennia tot eeuwen zichtbaar worden. Zelfs met rigoureuze klimaatmaatregelen zullen ze het klimaat op aarde tot ver na 2100 bepalen. Het ontbreekt ons tot nu toe echter aan wetenschappelijk inzicht om te anticiperen op de impact ervan. Met EMBRACER zetten we dus echt de volgende stap.’
De toekomst van tropische bossen
WUR-wetenschappers doen binnen EMBRACRER onderzoek naar het lot van tropische bossen. Deze worden bedreigd door klimaatverandering en ontbossing, zelfs tot in de omliggende veengebieden zoals de Pantanal in de Amazone. Hogere temperaturen en langere droogtes maken bomen kwetsbaar en leggen de veengronden droog. ‘We lopen daarmee het risico dat tropische bossen netto CO2 gaan uitstoten en zo klimaatverandering verergeren, terwijl ze tot nu toe juist het omgekeerde deden,’ aldus Wouter Peters, hoogleraar koolstofkringloop aan de WUR.
Ook een toename van het aantal bosbranden, het vakgebied van WUR-hoogleraar Guido van der Werf, kan hierin een belangrijke rol spelen. Samen met andere onderzoekers binnen het consortium gaan ze de CO2-stromen in de atmosfeer, bossen en rivieren meten om te onderzoeken wat het risico is dat veel tropisch bos verdwijnt, en om beter te begrijpen wat voor terugkoppelingen op ons klimaat hierdoor uiteindelijk ontstaan.
Kloof overbruggen
Binnen EMBRACER werken 23 Nederlandse toponderzoekers uit een zeer breed palet aan klimaatwetenschappen: van aardwetenschappers en geochemici tot aan oceanografen, klimatologen, poolonderzoekers, hydrologen en ecologen. Dankzij deze interdisciplinaire benadering en het verbinden van onderzoeksmethoden en tijdschalen, overbrugt EMBRACER de kloof tussen het voorspellen van kortetermijn- en langetermijnklimaatverandering. Dat zoiets nodig is blijkt wel uit het feit dat zelfs in de beste toekomstprojecties nog weinig rekening is gehouden met terugkoppelingsmechanismen die op tijdschalen van decennia tot millennia van groot belang zijn.
‘Maar die toekomstprojecties zijn wel de basis van klimaatbeleid,’ waarschuwt Sluijs. ‘Waardoor we nu de zeespiegelstijging of opwarming in de tweede helft van deze eeuw misschien wel enorm onderschatten.’
Over de Summit grant
Het EMBRACER-project is één van de vijf samenwerkingen die ondersteund worden binnen het prestigieuze Summit-programma van NWO. De Summit grant is bedoeld voor onderzoeksconsortia die in bestaande samenwerking bewezen hebben dat zij tot de absolute wereldtop behoren of hier heel dichtbij zitten en de sprong naar de absolute wereldtop met dit instrument kunnen maken.
De toegewezen projecten hebben in de afgelopen jaren hun waarde bewezen door een bijdrage te leveren aan essentiële inzichten in het eigen wetenschapsveld. De teams krijgen nu de rust en ruimte om zich verder te ontwikkelen en een belangrijke bijdrage leveren aan nieuwe kennis voor de samenleving. Ook kan een nieuwe generatie onderzoekers worden opgeleid, zodat ook op langere termijn de kennis en het onderzoek gecontinueerd worden.