Nieuws

Vervolgstappen voor KPI’s in kringlooplandbouw

article_published_on_label
23 mei 2022

Anderhalf jaar geleden zijn Wageningen University & Research, het Louis Bolk Instituut en adviesbureau Boerenverstand in opdracht van LNV gestart met het bouwen aan een systeem om de voortgang in kringlooplandbouw op het boerenbedrijf te kunnen monitoren. Het kennisconsortium heeft daarvoor een integrale set kritische prestatie-indicatoren (KPI’s) voor kringlooplandbouw opgesteld. Is er draagvlak voor dit systeem? Welke vervolgstappen zijn nodig? Dat staat in een recent paper.

Nederland staat voor grote, maatschappelijke uitdagingen rondom het landelijk gebied (denk bijvoorbeeld aan klimaat, water en biodiversiteit). De landbouw speelt hierin een belangrijke rol. Het is momenteel maar beperkt duidelijk hoe landbouwbedrijven kunnen bijdragen aan oplossingen voor deze uitdagingen. Een belangrijk startpunt is om bijdragen die boeren kunnen leveren aan het realiseren van deze maatschappelijke opgaven, concreet en meetbaar te maken. Dit geeft boeren inzicht in hoe ze kunnen verbeteren en maakt het mogelijk om betere prestaties maatschappelijk te waarderen en financieel te belonen. In de paper wordt een eerste versie van een integrale set KPI’s gepresenteerd.

Doelsturing in beleidsbrief

Meer sturen op doelen in plaats van middelvoorschriften in de landbouw is een wens die door veel partijen wordt uitgesproken en ondersteund. Het realiseren van die doelsturing is complex om allerlei redenen. Die complexiteit wordt onder andere geschetst in een recente beleidsbrief van minister Staghouwer. In die brief doelt de minister op het KPI-project als een van de richtingen waarmee invulling wordt gegeven aan toekomstige doelsturing: ‘een (praktijk)onderzoeksproject voor de ontwikkeling van Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) ten behoeve van een meer integrale doelsturing op het landbouwbedrijfsniveau met kracht door te zetten.’

Brede steun voor sturen met KPI’s

Het paper laat zien dat er veel draagvlak is voor het ontwikkelen van een integrale set KPI’s waarmee prestaties van landbouwbedrijven op kringlooplandbouw concreet en meetbaar worden gemaakt. Zo’n integrale set KPI’s kan gaan fungeren als een gemeenschappelijke taal tussen boeren, ketenpartijen, overheden en andere maatschappelijke organisaties en als basis dienen om betere prestaties van boerenbedrijven te sturen, waarderen en belonen.

Vervolg: praktijkpilots

Het paper laat ook zien dat er nog veel stappen moeten worden gezet voordat er sprake is van een werkend geheel voor de brede Nederlandse landbouwpraktijk. Dat gaat om stappen op het gebied van de inhoud: bijvoorbeeld welke KPI’s en streefwaarden te hanteren? Maar ook om de operationalisering: hoe data te ontsluiten op een manier die recht doet aan het eigenaarschap en tegelijkertijd de administratieve lasten in de hand houdt? En ook stappen voor de toepassing van de KPI’s: welke vormen van sturing, waardering en beloning zijn mogelijk, door wie en wat komt daar bij kijken? Deze vraagstukken worden in de komende jaren in nauwe interactie tussen onderzoek en praktijk opgepakt. Hiervoor is een groot aantal praktijkpilots voorzien en wordt aansluiting gezocht met bestaande initiatieven in meerdere sectoren.