Cijfers over akkerbouw

Met een aandeel van ruim 30% in de toegevoegde waarde en ruim 25% in de werkgelegenheid is het akkerbouwcomplex een belangrijk onderdeel van het Nederlandse agrocomplex. Onze experts volgen de ontwikkelingen in deze sector op de voet en zorgen hierbij voor data en duiding.

Het Nederlandse akkerbouwcomplex is opgebouwd uit:

  • de primaire akkerbouw
  • de graan- en de aardappelverwerking
  • de suikerindustrie
  • de margarine-industrie
  • de zetmeelindustrie
  • overige voedingsmiddelenindustrie
  • en de hieraan toeleverende bedrijven

De betekenis van het akkerbouwcomplex is de laatste jaren toegenomen, vooral dankzij hogere prijzen als gevolg van de stijgende vraag naar akkerbouwproducten.

De primaire akkerbouw is een dynamische sector is met ruim 10.000 bedrijven, die een diversiteit aan gewassen telen, zoals consumptie-, poot- en zetmeelaardappelen, granen, suikerbieten, uien, graszaad, winterpeen, koolzaad en tegenwoordig zelfs sojabonen

Meer cijfers op Agrimatie.nl

Kleinschalig versus schaalvergroting

In vergelijking met de akkerbouw elders in de EU, zijn de Nederlandse akkerbouwbedrijven nog relatief kleinschalig. Slechts 5% van de bedrijven heeft meer dan 100 ha akkerbouwgewassen, maar daarbij nemen deze wel bijna 30% van het totale akkerbouwareaal voor hun rekening. Ook in de rest van de keten gaat de schaalvergroting door. Zo is er nog één coöperatieve suikerverwerker, één aardappelzetmeelproducent, zijn er vier grote frietindustrieën en een handjevol maalderijen.

Schaalvergroting kan leiden tot kwetsbaarheid. Van belang voor de primaire sector is dat sprake is van een evenwichtig investeringspatroon, want eindeloos investeren met vreemd vermogen in met name grond maakt bedrijven kwetsbaar in verband met de hoge financieringslasten in verhouding tot de jaaromzet.

Bodemgezondheid en -vruchtbaarheid

Een andere kwetsbaarheid van de akkerbouw is de bodemgezondheid en -vruchtbaarheid. Zo verminderen de stringentere bemestingsregels en dreigende fosfaattekorten de bodemvruchtbaarheid op de langere termijn. Het sluiten van kringlopen, waarbij de veehouderijsectoren oplossingen vinden om ꞋveiligeꞋ (vrij van voor de mens gevaarlijke bacteriën) en hoogwaardige mest te produceren die welkom is op de Nederlandse akkers, is essentieel. Ook hier is samenwerking, binnen de keten en sectoroverschrijdend, een voorwaarde. Een voorbeeld is de grootschalige afzet van varkensmest in het akkerbouwgebied De Veenkoloniën.

Wageningen Social & Economic Research en akkerbouw

Wageningen Social & Economic Research ondersteunt de verduurzaming en optimalisering van de nationale en internationale akkerbouw. Dit doen we onder andere door de effecten van (voorgenomen) beleid te analyseren,  zoals de sociaaleconomische aspecten van gewasbescherming en plantgezondheid, bemesting en bodemverbetering, en de klimaat- en stikstofmaatregelen.

Ook ondersteunt Wageningen Social & Economic Research groepen ondernemers, waaronder akkerbouwers, bij het doorlichten van hun bedrijfsstructuur en -prestaties, om vervolgens hun business model en strategische keuzes waar nodig bij te stellen. Dat kan bijvoorbeeld efficiëntieverbetering of verhoging van de toegevoegde waarde inhouden. Ook worden akkerbouwcoöperaties en -ketens geanalyseerd en gefaciliteerd ten behoeve van onder meer een betere samenwerking en exportpositie.

Publicaties

Al onze publicaties vindt u op research@wur.

Projecten