CGN-vlascollectie

De collectie werd met name gebruikt voor de veredeling van resistentie tegen vlasbrand (Pythium megalacanthum), Fusarium-verwelkingsziekte (Fusarium oxysporum f. sp. lini) en vlasroest (Melampsora lini). Er is ook materiaal van de collectie gebruikt voor verbetering van het vezelgehalte. De collectie is in 1995 door CGN overgenomen (Van Soest, 1998) op verzoek van 4 Nederlandse veredelingsbedrijven, die erg graag wilden dat deze waardevolle collectie goed onderhouden en onder optimale omstandigheden opgeslagen zou worden. In 1996 is een samenwerking tot stand gekomen tussen de veredelingsbedrijven en CGN.

De collectie bevat vezelvlas en lijnzaad en een paar accessies van twee wilde soorten. De collectie bestaat uit landrassen, cultivars en onderzoeksmateriaal. Een groot deel van de collectie is van Europese oorsprong, maar er zitten ook accessies in uit de VS, Canada, Australië, Turkije, Japan en verschillende landen uit Noord- Afrika. (Van Soest 1998).

Er bevinden zich diverse oude landrassen in de collectie, zoals Fries Landras (NLD, 1816), Crete (TUR, 1914), Bombay (IND, 1917) en Soddo (ETH, 1914). Verder bevat de collectie diverse cultivars die begin deze eeuw zijn ontwikkeld, vaak uit oude landrassen (zoals Blenda, NLD, 1926; Frontier, USA, 1898; Pioneer, GBR, 1921 en Ottawa White Flower, CAN, 1913). In de collectie bevindt zich een groot aantal accessies, beschreven als onderzoeksmateriaal. Er is beperkte informatie over dit materiaal beschikbaar. Vaak is de herkomst van het materiaal (met name onderzoekslijnen) niet bekend en is ook niet bekend op welke eigenschappen het is geselecteerd. Het meeste van dit onderzoeksmateriaal is meer dan 20 jaar geleden ontwikkeld.

Regeneratie

Voordat de collectie werd overgenomen, werd in 1981 de laatste regeneratie van de Linum-collectie uitgevoerd door de voormalige Stichting voor Plantenveredeling (SVP). De collectie werd opgeslagen in papieren zakken onder bewaaromstandigheden voor de middellange termijn (4 °C en 30% relatieve vochtigheid). Materiaal uit de collectie werd tot 1995 gebruikt voor verdelingsonderzoek. Hoewel de levensvatbaarheid van de zaden van het grootste deel van de collectie nog redelijk goed was, was er van een groot aantal accessies een beperkte hoeveelheid zaad over. In 1995 nam CGN de collectie over, en in 1996 werd een overeenkomst gesloten met de veredelaars. Jaarlijks ontving elk bedrijf ongeveer 50 accessies, die werden vermeerderd, gekarakteriseerd en geëvalueerd op een aantal eigenschappen. Alle accessies zijn geregenereerd en opgenomen in de CGN-collectie.

Karakterisering/evaluatie

Voor de karakterisering en evaluatie van de collectie is een descriptorlijst ontwikkeld (Van Soest 1996). De descriptoren voor Linum zijn gebaseerd op de lijst van de International Flax Data Base (IFDB) van het Europese coöperatieve vlasnetwerk van FAO (Rosenberg en Pavelek 1993; Pavelek 1995, 1998). In totaal zijn 16 descriptoren in de lijst opgenomen en na een laatste bespreking met de vlasveredelaars is de lijst in de volgende twee groepen verdeeld

• Tien verplichte descriptoren: deze kenmerken moeten altijd geregistreerd worden tijdens de regeneratie;
• Zes optionele descriptoren: deze kenmerken kunnen worden geregistreerd wanneer er voldoende tijd is of in geval van ziektes die optimaal kunnen worden gekarakteriseerd in het veld. Sommige van deze descriptoren (kwaliteitseigenschappen) kunnen niet gescreend worden tijdens de instandhouding van het materiaal omdat er speciale analyses nodig zijn (bv. vezel- en oliegehalte).

Vlas kern-collectie

Van 1998 tot 2001 is een kerncollectie van 83 accessies opgezet, waarna het aantal accessies door de jaren heen verminderd kon worden. De reductie was gebaseerd op paspoort en karakterisatie gegevens. Van de kern-collectie collectie zijn door CGN en ATO (Instituut voor Agro Technologisch Onderzoek, Wageningen) 52 accessies geëvalueerd op vezelgehalte, zowel door warm roten als groen ontschorsen (Oever et al. 2003). Deze gegevens kunnen worden gedownload en doorzocht op de website van CGN.