Nieuws

Landschappelijke bodemkaart biedt basis voor ‘water en bodem sturend’

article_published_on_label
25 januari 2024

De Landschappelijke Bodemkaart die Wageningen University & Research heeft ontwikkeld, biedt inzicht in de potenties en belemmeringen die voortkomen uit de fysische-geografische opbouw van een gebied. De kaart biedt daarmee – letterlijk - een basis voor het streven om bij ruimtelijke ontwikkelingen water en bodem sturend te laten zijn. Hoe de kaart is samengesteld staat in een recent verschenen rapport.

Water en bodem sturend

De Rijksoverheid wil voortaan water en bodem sturend laten zijn bij de inrichting van Nederland. Dat wil zeggen dat men niet langer de condities op een plek met allerhande ingrepen wil aanpassen aan een beoogd landgebruik, maar dat het landgebruik zich moet aanpassen aan de condities ter plaatse. Daarmee wil het Rijk een duurzamere inrichting van Nederland bewerkstelligen. Door water en bodem sturend te laten zijn wil het bijvoorbeeld voorkomen dat er problemen ontstaan zoals wateroverlast, uitstoot van broeikasgassen of verdroging.

Inzicht in potenties en belemmeringen

Om water en bodem sturend te laten zijn is inzicht nodig in wat de potenties en belemmeringen zijn van water en bodem op een bepaalde plek. Dat inzicht biedt de door Wageningen University & Research ontwikkelde Landschappelijke Bodemkaart (LBK). De kaart maakt het mogelijk om op basis van de fysisch-geografische opbouw van een gebied in beeld te brengen welke mogelijkheden er zijn voor bijvoorbeeld natuurontwikkeling, klimaatadaptatie of andere inrichtingsvraagstukken. De kaart is afgeleid van basiskaarten, met name van geomorfologie en bodem.

Kennis samengebracht

In de kaart hebben de onderzoekers veel landschapsecologische kennis samengebracht. Daarbij grepen ze terug op het zogeheten Rangordemodel. Dit model beschrijft hoe klimaat en geomorfologie de stroming van grondwater door de ondergrond bepalen en hoe als gevolg daarvan hydrologische processen zoals infiltratie en kwel in het geologische moedermateriaal verschillende bodems gevormd hebben. Ook meer recente verschijnselen als ontwatering, depositie en bemesting en hun invloed op de actuele vochthuishouding, zuurgraad en nutriëntenbeschikbaarheid zijn in de kaart meegenomen.

Gebruik van de kaart

De LBK kan geraadpleegd worden op bodemdata.nl. De technische toelichting op de kaart is vastgelegd in het onlangs verschenen WOt-technical report Landschappelijke Bodemkartering (LBK). Achtergronden, toepassingen en technische documentatie. Het rapport bevat ook de informatie die nodig is om de kwaliteit van de LBK te kunnen borgen conform het kwaliteitsborgingsysteem van Wageningen Environmental Research (WENR). Deze borging is nodig om de kaart met voldoende vertrouwen in de door de makers beoogde toepassingen te kunnen gebruiken.

Basisregistratie ondergrond

De basiskaarten Bodemkaart en de geomorfologische kaart, die gebruikt zijn voor de LBK, zijn onderdeel van de Basisregistratie Ondergrond (BRO), een centrale registratie met publieke gegevens over de Nederlandse ondergrond. Wageningen Environmental Research (WENR) beheert deze kaarten voor het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en houdt de kaart actueel. Deze taken zijn onderdeel van de Wettelijke Onderzoekstaken op het beleidsterrein Natuur & Milieu.