Project
Studieclub Zoete Toekomst Texel
Texel is voor de zoetwatervoorziening volledig afhankelijk van regenwater en van de drinkwaterleiding vanaf het vaste land. Water in de sloten is vaak brak en het bronwater heeft meestal ook een hoog zoutgehalte. Landbouw is op Texel een grootverbruiker van water en er mag niet worden beregend. De huidige klimaatscenarios voorspellen dat de verdeling van neerslag extremer wordt, waardoor langere perioden van droogte optreden, afgewisseld met korte perioden van hevige neerslag. Doordat de meeste neerslag juist valt wanneer de behoefte laag is, wordt ca. 44 miljoen m3; water uitgeslagen op de Waddenzee. Dit water kan momenteel niet worden vastgehouden, maar biedt een enorm perspectief om het eiland van eigen water voor de landbouw en het landschap te voorzien.
Ruim 8.700 hectare grond op Texel wordt gebruikt voor akkerbouw, veehouderij, tuinbouw, fruitteelt en bollenteelt. De rest van Texel bestaat grotendeels uit bijzondere landschappen met hoge natuurwaarden die eveneens afhankelijk zijn van voldoende zoetwater. Er is behoefte aan een grootschalig plan om de verdroging van Texel en daarmee gepaard gaande miljoenenschade tegen te gaan. In het project Zoete Toekomst Texel worden proeven gedaan met ondergrondse wateropslag. Parallel aan dergelijke kansrijke oplossingen blijft bodembeheer essentieel in het tegengaan van verdroging en verdient specifieke praktijkgerichte aandacht. Daar geven we met deze studiegroep invulling aan.
Doel is om boeren en terreinbeheerders handelingsperspectief te bieden om in een veranderend klimaat rendabele teelten en het landschap in stand te houden. In een studiegroep en klankbordgroep wordt kennisuitwisseling tussen boeren onderling en tussen boeren en experts gefaciliteerd op het gebied van gebruik en vasthouden van zoetwater. Dit heeft met name betrekking op goed bodembeheer, zodat water goed kan infiltreren, de bodem water beter vasthoudt en gewassen een goede doorworteling hebben om bodemvocht te onttrekken. We sluiten aan op de verkenning naar Mogelijkheden zelfvoorziening zoet water Texel (Acacia Water, 2018[1]) en zetten in op maatregelen die op korte termijn in de praktijk toepasbaar zijn en resultaat bieden. Tijdens bijeenkomsten, bedrijfs- en perceelbezoeken wordt de effectiviteit en haalbaarheid besproken, bekeken en beproefd. Daarnaast geven experts workshops over de problematiek en aanpassingsopties. Daarbij worden ook tools, methoden en resultaten uit andere projecten benut, zoals WaterWijzerLandbouw[2], Klimaatstresstest[3] en Boeren Meten Water[4], en wordt kennis uitgewisseld met het project KANO (klimaatdadaptatienetwerk open teelten).
Op Texel zelf is al een aantal maatregelen succesvol op perceels-, bedrijfs- en gebiedsniveau (bassins, peildrainage, stuwen) die verder worden uitgerold door ervaringen en resultaten te delen. Daarnaast zijn er maatregelen die elders succesvol en mogelijk ook op Texel toepasbaar zijn.
[1] https://www.texelwater.nl/application/files/8615/2362/2765/Eindrapport_Bureaustudie_zoetwatervoorziening_Texel.pdf
[2] https://waterwijzerlandbouw.wur.nl/tool.html
[3] https://edepot.wur.nl/517290
[4] https://boerenmetenwater.nl/