Project
Ontwerpproces Boerderij van de Toekomst Oost
Projectplan Ontwerpproces Boerderij van de Toekomst OostOns landelijk gebied bevindt zich in een ingrijpende transitie. We staan de komende tijd voor een ingewikkelde set aan opgaves in het landelijk gebied. Er zijn veel noodzakelijke en gewenste doelen op het gebied van energie, water, klimaat, stikstof en natuur. Ook de landbouw zit midden in een transitie. Ondanks dat de landbouw al veel praktijkkennis heeft ontwikkeld en innovaties in gang heeft gezet, liggen er telkens opnieuw maatschappelijke uitdagingen.
Het rapport Remkes, het NPLG en de gebiedsplannen geven een goed beeld van waar de landbouw staat en welke opgaves er liggen en heeft ook aandacht voor het perspectief voor de landbouw wat gezocht wordt en dan vooral ook een langjarig perspectief. Het is belangrijk om te gaan bedenken hoe een toekomstbestendige landbouw eruitziet. Want hoe ziet de landbouw er in Nederland in de toekomst uit? Hoe ziet ‘de boerderij van de toekomst’ eruit in Oost-Nederland?
Boerderij van de Toekomst
Aan de experimenteeraanpak in beide regio’s willen we een nieuwe dimensie toevoegen door gezamenlijk een ontwerpend onderzoek uit te voeren, volgens het zgn. Boerderij van de Toekomst concept. Het unieke karakter van deze systematiek heeft zich al bewezen in Flevoland en op het zuidoostelijk zandgebied. De wens is om met Agro-innovatiecentrum De Marke en (netwerken van) lokale agrariërs zoals Vruchtbare Kringloop Oost (was voorheen Vruchtbare Kringloop Achterhoek en Liemers (VKA)) en de Landbouwers een Boerderij van de Toekomst te ontwikkelen met een integraal gebiedsgerichte aanpak. Al meer dan 30 jaar vervult De Marke een centrale rol als centrum voor onderzoek, innovatie, onderwijs en kennisoverdracht. Dat heeft veel nieuwe en praktijkgerichte kennis gebracht op gebied van onder meer duurzame melkveehouderij en kringlooplandbouw.
Het innovatieve bedrijfssysteem De Marke en de opgebouwde database maakten het mogelijk om verschillende vraagstukken in samenhang te onderzoeken. Op bedrijfsniveau, en gericht op de wisselwerking tussen bedrijf en leefomgeving. Het bedrijf de Marke is toe aan vernieuwing, het ontwerpproces van Boerderij van de Toekomst kan hier een bijdrage aan leveren. Een van de eerste stappen van het ontwerpproces is het komen tot een set van doelen, waarbij ook doelen zoals genoemd in het NPLG meegenomen gaan worden. Daarnaast beschikt De Marke over een groot netwerk van betrokken stakeholders en lokale agrariërs via “Strategische Adviesraad”, “Boerenstuurgroep” en “Vrienden van de Marke”. Gegeven de huidige ontwikkelingen is het belangrijk om niet stil te blijven staan, maar samen ‘de boerderij van detoekomst’ vorm te geven.
De basis voor een Boerderij van de Toekomst is gebaseerd op kringlooplandbouw, waarvoor een ontwerp wordt gemaakt vanuit een specifieke regionale context. De Achterhoek en Twente zijn in deze ontwikkeling aan elkaar verbonden en de focus voor deze regio’s is gericht op de context van melkveehouderij op zandgrond. Er is een gezamenlijke verkenning gestart voor het beoogde ontwerpproces dat wordt uitgevoerd met betrokkenheid van agrarische ondernemers uit het gebied, onderzoekers van WUR en andere regionale partijen. Doel van het ontwerpproces is perspectief bieden voor boeren, voor de landbouw te midden van maatschappelijke doelen (stikstof, klimaat, water, bodem, natuur en biodiversiteit).