Project
Monitoring bodemvocht
Door een hoge stikstofneerslag in natuur staat de biodiversiteit van stikstofgevoelige natuur onder druk, en door de benodigde maatregelen ook de samenleving. De monitoring van de stikstofdruk is vaak onderwerp van discussie, omdat er weinig directe meetmethoden gebruikt kunnen worden, en wel veel modellen die gebaseerd zijn op landelijke balansen en verdelingen in de ruimte. Monitoring is belangrijk voor de beoordeling van de toestand van bodem en natuur en de het volgen van (de benodigde) verbetering. De belangrijkste parameter waarop nu gestuurd wordt is de stikstofdepositie ten opzichte van de kritische depositie waarde (KDW). De metingen die nu landelijk gebruikt worden zijn de meting van ammonium in lucht in 86 natuurgebieden (Meetnet Ammoniak in Natuur: MAN, RIVM), en de intensieve meting van depositie op een beperkt aantal meetpunten . Een andere directe methode is de analyse van het bodemvocht van stikstofgevoelige natuur; immers planten reageren op de zuurgraad en hoeveelheid stikstof in de bodem. Deze methode werd tot 2010 in Nederlandse bossen gebruikt, en is daarna gestopt vanwege het ontbreken van een wettelijk verplichtingen om dit te meten terwijl in alle omringende EU landen wel verder werd gemonitord werd met een geharmoniseerde methode (De Vries et al., 2003). de Vries, W., Vel, E., Reinds, G. J., Deelstra, H., Klap, J. M., Leeters, E. E. J. M., ... & Erisman, J. W. (2003). Intensive monitoring of forest ecosystems in Europe: 1. Objectives, set-up and evaluation strategy. Forest ecology and management, 174(1-3), 77-95.
De meting van bodemvocht onder en in de wortelzone is een eenvoudige robuuste manier om de overmaat aan stikstof te meten, de zuurgraad en het verlies van andere nutriënten. Een overmaat aan stikstof is het nettoresultaat van een hoge stikstofneerslag, en de opname van stikstof in planten en bodem organische stof. Als stikstof niet uitspoelt als nitraat, is er ook geen verzuring (De Vries et al., 2007). De mate van verzuring is een belangrijk aspect in de teruggang van de biodiversiteit, net als de stikstof concentratie in het bodemvocht.
De Vries, W., Van der Salm, C., Reinds, G. J., & Erisman, J. W. (2007). Element fluxes through European forest ecosystems and their relationships with stand and site characteristics. Environmental Pollution, 148(2), 501-513.