Project
Incentives voor en borging van bodemkoolstofbeheer
Externe prikkels kunnen landgebruikers stimuleren om meer te sturen op bodem-organische stof. En dat is nodig om er toe te komen dat per jaar 1 Mton CO2 reductie wordt gehaald. Het gaat dan om sturing op bodembeheer voorbij de wettelijke verplichtingen via sturing uit de markt, bijvoorbeeld via eisen of incentives vanuit de voedselketen, koolstofcertificaten voor CO2-compensatie, rentevoordeel van financiële instellingen, voorwaarden aan pacht.
Zulke bovenwettelijke incentives kunnen ook van de overheid komen: landbouwsubsidies, of voorwaarden aan pacht van overheidsgrond. Er is al redelijk veel inzicht in welke incentives boeren in beweging kunnen brengen. Meer kennis is daar onderdeel van. In een recente brede verkenning concluderen NMI en bureau JEEN dat boeren graag meer informatie over goed bodembeheer willen hebben. Het is inhoudelijk een kleine stap van goed voor je bodem zorgen naar CO2 vasthouden en vastleggen. De kennis over maatregelen voor bodem en klimaat wordt straks verspreid via de pilots. De invalshoek klimaat vereist meer dan nu een lange-termijn blik van de boer: OS-beheer in bodems vergt een lange adem. Die lange termijn invalshoek vraagt wel nader onderzoek in kader van incentives.
Bodemkoolstofcredits
In de periode 2011 - 2013 hebben CLM, WENR en Louis Bolk binnen het project Credits for carbon care onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van een systeem voor bodemkoolstofcredits. Het project heeft veel waardevolle achtergrondinformatie/-documentatie opgeleverd. In Duitsland en Oostenrijk bestaan al een aantal marktinitiatieven voor offsetting of insetting van CO2 in bodemkoolstof. Momenteel lopen er in Nederland een aantal verkenningen, zoals Koolstofboeren van ZLTO en BioNext, en verschillende initiatieven in Noord-Brabant.
Onderzoeksdoelen
Dit project genereert in samenspraak met stakeholders inzicht in mogelijke prikkels voor gedragsverandering bij landgebruikers en onderzoekt welke interne prikkels zoals houding, perceptie, gevoeligheid voor sociale druk een rol spelen bij beslissingen door ondernemers en onderzoekt verder welke externe omstandigheden van invloed zijn op ondernemers in landbouw. In aansluiting bij kennisverspreiding in andere projecten wordt gevraagd hoe erfbetreders en professionals in de omgeving van boeren een rol kunnen spelen. En het project verkent de interesse bij marktpartijen en overheden om te investeren in incentives voor bodem-C, de voorwaarden daarbij en de vraag welke instrumenten en partijen het meest kansrijk zijn.
Het project werkt een methodiek uit om koolstofvastlegging te waarderen (wetenschappelijk voldoende robuust en met voldoende maatschappelijk draagvlak). Tevens wordt een methodiek voor C-vastlegging verkend inclusief de eventuele en acceptabele grondslag voor verwaarding (inclusief baseline, additionaliteit, voorkomen dubbeltellingen) die passen bij de methodiek van bijvoorbeeld de Green Deal Nationale Koolstofmarkten inclusief de governance die effectieve borging biedt. Er wordt een daadwerkelijk systeem met incentives voor bodemkoolstofvastlegging opgezet in samenwerking met een mogelijk consortium van private en publieke partijen die aan de slag zouden willen met C-certificaten en/of andere incentives.