FutureMARES

Het programma zal kennis vergroten over verbindingen tussen soorten en kenmerken van gemeenschappen en het effect van klimaatverandering op ecologische functies en ecosysteemdiensten. Hiertoe worden de best beschikbare data van monitoringsprogrammas geanalyseerd, toegesneden experimenten uitgevoerd en berekeningen uitgevoerd met de meest geavanceerde modellen. Fysisch-biochemische projecties zullen klimaathotspots en refugia identificeren. Verschuivingen in verspreiding en productie van sleutelsoorten en bedreigde soorten en consequenties voor biodiversiteit zullen worden voorspeld binnen verschillende scenarios voor klimaatverandering. Dit zal potentiele ecologische voordelen, terugkoppelingen en trade-offs zichtbaar maken. Nieuwe, socio-ecologische kwetsbaarheidsanalyses zullen de ernst van klimaatimpacts op verschillende ecosysteemservices en afhankelijke menselijke gemeenschappen in kaart brengen.

Deze fysische, ecologische, sociale en economische analyses zullen worden geïntegreerd tot drie op natuurgebaseerde klimaatoplossingen:

i) herstel van habitatvormende soorten die kustsystemen bufferen van negatieve effecten van klimaatverandering, door verbeteren van waterkwaliteit en het opslaan van koolstof en zo fungeren als klimaatredders,

ii) bescherming specifiek gericht op de range aan klimaatverandering risicos op habitatgeschiktheid voor biota en de integriteit van voedselwebben (b.v. gesloten gebieden) en bescherming van bedreigde soorten (b.v charismatische megafauna), en

iii) duurzame, ecosysteem-gebaseerde oogst (visserij en aquacultuur) van zeevruchten.

Het doel van FutureMARES is om sociaal verantwoorde en economisch rendabele acties, strategieën en op natuur gebaseerde oplossingen voor duurzaam menselijk medegebruik te bieden voor klimaatadaptatie en -mitigatie om toekomstige mariene biodiversiteit en ecosysteemdiensten te behouden en het natuurlijk kapitaal te maximaliseren. De bijdrage van Wageningen Marine Research (WMR) en Wageningen Economic Research (WEcR) richt zich op kustzeeën en estuariene ecosystemen, en meer bepaald op oesterriffen in de Zuidwestelijke Delta en de Noordzee. Oesterriffen kunnen een rol spelen bij verduurzaming van een veerkrachtige Noordzee door substraat te bieden waarop andere organismen zich kunnen vestigen (verhoging van de biodiversiteit) of in kunnen schuilen (verhoging van de productiviteit).

Daarnaast kunnen oesterriffen in de Zuidwestelijke Delta fungeren als golfbrekers die meegroeien met de zeespiegelstijging en zo helpen bij aanpassing aan versnelde zeespiegelstijging en toenemende weersextremen. Tot slot kunnen oesters door hun schelpvorming en sedimentinvang mogelijk bijdragen aan opslag van koolstof. Verschillende herstelprojecten zijn in ontwikkeling, maar er is nood aan een beter begrip van de mogelijke bijdrage van oesterriffen aan klimaatadaptatie en mitigatie.

De WUR-bijdrage aan FutureMARES betreft (1) veld- en laboratoriummetingen met o.a. incubatiekamers aan oesterriffen ter bepaling van de koolstofopslag als mogelijke mitigatie van klimaatverandering, (2) laboratoriumexperimenten met o.a. hartslagmeters ter bepaling van de gevoeligheid, adaptatie- en herstelcapaciteit van oesters (Japanse oesters en Platte oesters, herkomstgebieden van Noorwegen tot Spanje) voor veranderingen in temperatuur en voedselaanbod alsmede aanpassen aan toenemende weersextremen als gevolg van klimaatverandering, (3) analyse van de economische waarde van oesterriffen en hun ecosysteemdiensten en kosteneffectiviteit van op de natuur gebaseerde oplossingen zoals het aanleggen van oesterriffen in vergelijking met kunstmatige structuren zoals dijken.

Nieuwe kennis die FutureMARES gaat opleveren betreft de kwantificering van koolstofopslag en ecosysteemdiensten van oesterriffen en de gevoeligheid voor klimaatverandering van oesterpopulaties uit verschillende klimaatzones. Aanleg van oesterriffen zorgt voor nieuwe natuur op de Noordzee. Het vergroot de biodiversiteit (meer hard substraat) en kan, indien succesvol, op termijn ook gecombineerd worden met oogsten van oesters.