Project
Effecten van zeewierextract op plantgezondheid
Plant-biostimulanten zijn hulpmiddelen die een groeibevorderende en/of stress-reducerende werking op landbouwgewassen hebben door het verbeteren van de conditie of de resistentie van de plant. Hierdoor is bijvoorbeeld een betere opname van voedingsstoffen mogelijk of wordt abiotische stress zoals droogte gereduceerd, of kunnen de planten zich beter weren tegen biotische stress zoals schimmels of bacteriën. Bekend is dat extracten van diverse zeewiersoorten zo’n biostimulerend effect kunnen hebben. In dit project is een literatuurstudie uitgevoerd waarin resultaten van onderzoek naar de biostimulerende effecten van diverse zeewiersoorten op gewassen en diverse (vermoedelijke) kandidaat-stoffen uit de zeewieren die dit effect veroorzaken, zijn beschreven. Daarnaast zijn er kas- en veldexperimenten uitgevoerd.
Het commerciële zeewierproduct van Olmix (Seamel) wordt geproduceerd uit groen- en roodwieren uit de Atlantische oceaan, die in het wild worden geoogst voor de Franse kust. Naast zeewier bevat Seamel een aantal micro- en macro-elementen waaronder koperverbindingen. Volgens de producent wordt het effect van het zeewierextract versterkt door deze verbindingen (formulering).
Het product Seamel wordt toegepast bij de teelt van gewassen. In een aantal veld- en kas-experimenten met aardappelen en tomaten aangetast door de schimmel Phytophthora infestans werd de biostimulerende werking van het zeewierproduct daadwerkelijk aangetoond. Bespuiting van de gewassen met het zeewierproduct leidde tot significant geringere aantasting door Phytophthora waarbij ook een dosis-effect kon worden waargenomen: bij een hogere Seamel-dosis werd een sterkere reductie of vertraging van de aantasting waargenomen in de veldexperimenten in 2018 en 2020. Bij de veldexperimenten in uien in 2028 en 2019 werd geen effect op de opbrengst of de bewaarkwaliteit waargenomen mogelijk omdat er nauwelijks natuurlijke schimmel aantasting optrad. In 2020 werd er voor aardappel geen significant effect gevonden van de toediening omdat er juist een zeer vroege, heftige aantasting optrad die niet meer was te bestrijden met het toedienen van het extract en alleen iets vertraagd werd.
In 2021 werd het kasexperiment met tomatenplanten herhaald waarbij planten bespoten werden met Seamel en daarna actief besmet met Phytophthora. Naast een behandeling met het complete Seamel-product (inclusief formulering), vond ook een behandeling plaats met Seamel zonder formulering en met een eigen extract van Saccharina latissima. Er werd een opnieuw een positief effect van het geformuleerde Seamel-product op de aangetaste tomatenplanten waargenomen. Het Seamel-product zonder formulering had daarentegen geen significant effect. Biochemische analyses wezen uit dat het zeewierextract zonder formulering vermoedelijk uit een andere zeewierbatch is gemaakt. Dit kan mede de verklaring zijn voor het uitblijven van een effect. Om het effect van het zeewier, de formulering en de combinatie van beiden in het Seamel product te kunnen uitsluiten is vervolgonderzoek nodig met één zeewierbatch voor alle behandelingen (verschillende doses met en zonder formulering).
Het extract van Saccharina latissima zonder formulering had ook geen reducerend of vertragend effect op de Phytophthora aantasting. Gezien het feit dat deze zeewiersoort slechts eenmalig is meegenomen in de experimenten is ook hier meer onderzoek nodig om conclusies over de biostimulant werking van deze zeewiersoort te kunnen vaststellen.
Toepassing van zeewierproducten met een biostimulantwerking in bijvoorbeeld de biologische landbouw biedt zeker kansen. Er is echter meer onderzoek nodig naar de identificatie van de werkzame stof/stoffen. Op dit moment is het werkingsmechanisme nog min of meer een black box. Dit belemmert de productie van een stabiel product met een gegarandeerde werking.