Behoud genetische diversiteit levende populaties landbouwhuisdierrassen

Vanuit rasorganisaties en stamboeken van de veelal zeldzame Nederlandse landbouwhuisdierrassen is er een continue vraag om technische en strategische ondersteuning in de ontwikkeling van duurzame fokprogrammas. Het is van belang om de inteelttoename zoveel mogelijk te beperken en het behoud van de genetische diversiteit te promoten. Het is belangrijk dat de rasorganisaties de juiste handvatten krijgen om de gegeven adviezen aan de leden en fokkers mee te geven zodat deze in de praktijk ingezet worden. Het CGN neemt actief deel aan platformoverleggen en bijeenkomsten van de Nederlandse landbouwhuisdieren en Stichting Zeldzame Huisdierrassen.

Het CGN organiseert minimaal eenmaal per jaar een vrij toegankelijke themadag of online thema-avond over een onderwerp dat speelt in de praktijk, in het verlengde van de serie: Fokken met verstand.

Het CGN werkt ook actief mee in verschillende projecten die onderzoek doen naar kennis en informatie over de unieke eigenschappen van lokale (of specifiek de Nederlandse zeldzame) landbouwhuisdierrassen. Behalve oog voor unieke genetische diversiteit die nog aanwezig is binnen en tussen deze rassen is er ook gericht onderzoek naar de toepasbaarheid van specifieke kwaliteiten voor duurzamere landbouwsystemen. Op nationaal en Europees niveau wordt daarnaast ook samengewerkt in diverse netwerken waarbij expertise over in situ behoud van populaties gedeeld wordt.

Resultaten

Advisering populatiebeheer en duurzame fokprogramma's

• 14 rasorganisaties en stamboeken zijn geadviseerd over genetisch populatie beheer en duurzame fokprogramma’s
• 18 presentaties en lezingen gegeven rasorganisaties en stamboeken, evenals gastlessen en aanwezigheid aan publieksevenementen (o.a. Biobeurs)
• Webinar georganiseerd met 200 deelnemers in de serie www.fokkenmetverstand.nl. Onderwerp: balans tussen inteelt en selectie in kleine populaties
• Bijdragen aan platform bijeenkomsten rund, varken en hond, o.a. gericht op het inventariseren van knelpunten in fokkerij en/of wet- en regelgeving. Karakterisering van de rassen met genotypes en fenotypes
• Studie gedaan naar de genetische verschillen tussen de Nederlandse schapenrassen
• Haarmonsters verzameld van meer dan 100 Heiderunderen in Nederland voor genotypering (DNA informatie) en het in kaart brengen van genetische diversiteit
• Onderzoeken opgezet naar het karakteriseren van rassen met genotypes en fenotypes (Zwarte Bij, Nederlands Trekpaard)

Continueren en verbeteren DNA test voor rasbepaling

• Er zijn 137 runderen met (deels) missende afstammingsgegevens aan de zeldzame runderrassen toegevoegd met behulp van de DNA-rasbepaling test
• De referentiepopulatie is aangevuld met 8 Lakenvelders, 1 Roodbont Fries en 1 Brandrood dier

Het (door)ontwikkelen van software voor fokprogramma's

• CGN is betrokken bij de In-situ werkgroep van ERFP en CGN was aanwezig bij de jaarlijkse SAVE meeting in Denemarken
• CGN is nauw betrokken bij de activiteiten van EU Reference Centre for Endangered Animal Breeds
• CGN heeft bijgedragen aan onderzoek voor het MRIJ ras, naar het effect van genomische selectie op genetische diversiteit (EU HORIZON2020 RUMIGEN) Implementatie wet- en regelgeving
• Bijdrage aan tafelgesprek tijdens een webinar van RVO over de stamboekindeling in het kader van wet- en regelgeving (EU fokkerijverordening)
• Advies aan Ministerie van LNV geadviseerd over de subsidieregeling zeldzame landbouwhuisdierrassen voor de Nederlandse rassen van rund, schaap en geit
• De status en popultietrend (afname) voor het Maas-Rijn-IJsselvee (MRIJ) in kaart gebracht voor SZH en LNV
• Afspraken gemaakt met RVO over advisering door CGN bij nieuw aan te vragen, gewijzigde fokprogramma’s.of aanvraag tweede fokprogramma voor een ras