Nieuws
Prijs voor Wageningse technologie die medicijnresten uit water zuivert
Een Wageningse waterzuiveringstechnologie heeft de Vernufteling van 2024 gewonnen, een jaarlijkse ingenieursprijs. Het gaat om een technologie die met micro-organismen en een chemische behandeling rioolwater zuivert van schadelijke, moeilijk afbreekbare microverontreinigingen zoals medicijnresten, hormonen en gewasbeschermingsmiddelen. De toenemende aanwezigheid van deze stoffen in ons oppervlakte- en drinkwater maakt dergelijke zuivering steeds noodzakelijker.
De zogenoemde Aurea-technologie ontwikkelden onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) samen met het ingenieursbureauRoyal HaskoningDHV. Hoogleraar Milieu- en Watertechnologie Huub Rijnaarts, die met zijn team het oorspronkelijke idee voor deze zuiveringstechniek bedacht, noemt de prijs de kroon op twaalf jaar werk. “We zijn in die tijd gegaan van het probleem vaststellen, naar een duurzame, nieuwe technologie die een oplossing biedt. Dat is prachtig om te realiseren en de Vernufteling bevestigt ons succes; we vinden het geweldig om deze prijs te winnen.” De Aurea-technologie is inmiddels klaar voor grootschalig gebruik. Binnenkort wordt de eerste grootschalige installatie in Zeist geplaatst.
De Vernufteling bevestigt ons succes; we vinden het geweldig om deze prijs te winnen.
Innovatief, tweedelig systeem
De reden dat de nieuwe technologie zo goed microverontreinigingen verwijdert, komt volgens Rijnaarts door het tweedelig systeem: eerst breken bacteriën zoveel mogelijk organische stoffen in het water af. Vervolgens worden de resterende schadelijke, moeilijk afbreekbare stoffen aangepakt. Het water stroomt naar een kleine tank waar ozon, een zeer reactieve stof, wordt ingepompt om de overgebleven microverontreinigingen af te breken. Door micro-organismen de eerste zuivering te laten uitvoeren, vereist de methode weinig energie en ozon. En dat is gunstig, want bij hogere dosering vormt ozon schadelijke stoffen zoals bromaat.
Verloop van het project
Het project rondom de Aurea-technologie is gesubsidieerd via het TKI-programma Watertechnologie. In dit programma werkten WUR en Royal HaskoningDHV samen om de technologie van een proof of principle naar een pilot-schaal te brengen. Daarbij gebruikten de onderzoekers de MODUTECH-faciliteit bij de leerstoelgroep Milieutechnologie in Wageningen. Royal HaskoningDHV heeft de afgelopen twee jaar de verdere opschaling voortgezet. Het Wageningse team bestaat uit Alette Langenhoff, Arnoud de Wilt (momenteel werkzaam bij Royal HaskoningDHV), Koen van Gijn (momenteel werkzaam bij Waterschap Rijn en IJssel) en Huub Rijnaarts.
Het klinkt eenvoudig. Toch hebben Rijnaarts en zijn team er twaalf jaar aan gewerkt. Na de eerste kleine proeven in het laboratorium testten de onderzoekers hun technologie op het rioolwater van de nabijgelegen waterzuiveringsinstallatie in Bennekom. “Onze onderzoeksfaciliteit heeft een directe verbinding met de zuivering, zodat we onze technologie op echt afvalwater konden testen,” vertelt Rijnaarts. Twee jaar geleden werden deze tests afgerond en sindsdien heeft Royal HaskoningDHV de technologie opgeschaald van pilotschaal naar full-scale.
Niet alleen hebben we een geslaagde technologie ontwikkeld, maar we hebben ook mensen opgeleid die nu met deze kennis werken. Daar zijn we trots op.
De goede samenwerking en het samenbrengen van kennis van WUR en Royal HaskoningDHV heeft volgens de hoogleraar geleid tot het succes van het project. “Niet alleen hebben we een geslaagde technologie ontwikkeld, maar we hebben ook mensen opgeleid die nu met deze kennis werken. Daar zijn we trots op.”
Nieuw project richt op PFAS
De Aurea-technologie gaat het rioolwater van Nederland dus een stuk opschonen. Al gaat het wel alleen om organische stoffen die biologisch of chemisch afbreekbaar zijn. Het kan bijvoorbeeld geen PFAS afbreken. Maar daaraan werkt de hoogleraar de komende jaren samen met zijn team en Royal HaskoningDHV. “Een paar jaar geleden zagen we al dat PFAS in het water een probleem ging worden”, vertelt Rijnaarts. Wageningse collega’s onderzoeken al hoe ze PFAS weg kunnen vangen. Rijnaarts en zijn team willen een technologie ontwikkelen die weggevangen PFAS vervolgens ook afbreekt. “Dat wordt nog een flinke uitdaging, want PFAS is zeer stabiel”, aldus Rijnaarts.
De Vernufteling
De Vernufteling is een jaarlijkse prijs, georganiseerd door Koninklijke NLingenieurs in samenwerking met het vakblad De Ingenieur. Deze prijs bekroont het meest innovatieve en ingenieuze project van een advies- of ingenieursbureau. Projecten die technologisch geavanceerd, baanbrekend en maatschappelijk relevant zijn, komen in aanmerking. Dat kan variëren van nieuwe ontwikkelde technieken tot slimme combinaties van bestaande methoden. Cruciaal voor de beoordeling is dat het project vernuft toont en zowel economisch als maatschappelijk van betekenis is.