WUR: alertheid voor EHDV geboden

Epizootic Haemorrhagic Disease Virus (EHDV) is genetisch gezien verwant aan het blauwtongvirus; beide virussen behoren tot de Orbivirussen. Vooral hertachtigen zijn gevoelig voor een EHDV-infectie, maar ook runderen zijn er vatbaar voor. Geïnfecteerde runderen vertonen verschijnselen die sterk lijken op die van blauwtong. Net als blauwtong, wordt EHDV overgedragen door knutten die het virus opnemen via een bloedmaal bij een geïnfecteerde gastheer.

Verspreiding

Voorheen kwam EHDV vooral in Amerika, Australië en Afrika voor. In 2022 maakte het virus vanuit Noord-Afrika een sprong naar Europa. Dat jaar werd EHDV serotype 8 voor het eerst waargenomen in Europa met klinische gevallen in Italië en Spanje. Vervolgens is het virus in 2023 verder noordwaarts getrokken tot aan Frankrijk. Via Frankrijk rukt het virus nu op richting de Belgische grens.

Verspreiding van een virusziekte bij dieren over een groter gebied en meer noordwaarts, is niet nieuw. De uitbraken van blauwtong serotype 8 in 2006-2008 en de huidige blauwtonguitbraak met het serotype 3 onderstrepen dat. “Wel is de verspreiding van EHDV in Europa voor ons aanleiding om extra alert te zijn, onder andere door samen met NVWA-Centrum Monitoring Vectoren knutten te verzamelen en te analyseren op aanwezigheid van virussen”, vertelt Melle Holwerda, projectleider van twee onderzoeksprojecten die momenteel lopen gericht op de detectie van virussen die door knutten worden overgedragen. De projecten worden gefinancierd door het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN).

Verschijnselen

Het EHD-virus veroorzaakt bij runderen oedeem, bloedingen en ulcera (zweren) als gevolg van de aantasting van de kleine bloedvaten. Als gevolg hiervan kunnen ontstekingen in de mond, neus en poten optreden. Ook kreupelheid kan voorkomen. “Het ziektebeeld lijkt erg op dat van blauwtong. Zeker nu we middenin een blauwtonguitbraak zitten, kan de aanwezigheid van EHDV makkelijk over het hoofd worden gezien”, aldus Holwerda. Hij roept veehouders en dierenartsen op met een open blik naar het klinisch beeld van zieke dieren te kijken. “EHDV heeft zich in Frankrijk erg snel verspreid”, constateert de WBVR-projectleider. Het wetenschappelijk comité van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen in België berekende in juli 2024 dat het virus zich gemiddeld met zo’n 20 kilometer per week verspreid, zo berichtte vakblad Veeteelt (Tropisch EHD-virus kan binnen 30 weken België bereiken). In Frankrijk is er voor gekozen om een transportverbod in te stellen met een zone van 150 km vanaf de vastgestelde haard, wat betekent dat dieren uit deze zone niet naar een andere lidstaat mogen worden vervoerd.

EHDV is een meldingsplichtige ziekte, categorie D+E volgens de Animal Health Law 2021. Een verdenking ervan moet worden gemeld bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Europese wetgeving schrijft voor dat de ziekte moet worden gemonitord en dat zo nodig maatregelen moeten worden genomen om verdere verspreiding in de Europese Unie te voorkomen. EHDV is geen zoönose en niet overdraagbaar op mensen.