STONE

Regionale emissies van nutriënten - STONE

Op verzoek van het Ministerie van V&W zijn de regionale nutriëntenemissies vanuit het landelijke gebied voor ca. 350 deelstroomgebieden gegenereerd zodat deze gebruikt kunnen worden voor studies die in het kader van de Kaderrichtlijn Water worden uitgevoerd. Op deze pagina kunt u deze emissiegegevens downloaden.

De gegevens zijn gegenereerd met het nationale modelinstrumentarium STONE dat tot stand is gekomen in een samenwerkingsverband tussen het Milieu & NatuurPlanbureau (MNP), Rijksinstituut voor Zoetwater en afvalwater (RIZA) en Wageningen University & Research.

De basisgegevens zijn afkomstig van een studie die met dit instrumentarium in 2005 is uitgevoerd (Willems et al., 2005). In deze studie zijn de gevolgen van verschillende rekenvarianten voor het mestbeleid vergeleken met de berekende “huidige nutriëntenemissies” vanuit de landbouwgronden (situatie 2003). De effecten in nutriëntenemissies worden weergegeven voor de jaren 2015 en 2030.

De volgende gegevens zijn per deelstroomgebied beschikbaar

De berekende gemiddelde N- en P-belasting van het oppervlaktewater vanuit de bodem (zowel in kg als in kg/ha geleverd)
De spreiding van de resultaten binnen elk deelstroomgebied wordt zichtbaar gemaakt via de mediaanwaarde, en de 10-, 20-, 80- en 90-percentielen.

Indien in de komende jaren nieuwe berekeningen worden uitgevoerd, zullen ook deze geactualiseerde gegevens door de Stuurgroep STONE beschikbaar gesteld worden. De informatie die thans beschikbaar wordt gesteld is in nauw overleg met de RAO’s (regionaal ambtelijk overleg van de stroomgebieden) tot stand gekomen en wordt beschouwd als maximaal haalbare informatie op dit moment. Mocht u nog aanvullende wensen hebben dan verzoeken wij u om een mail te sturen naar Leo Renaud van de stuurgroep STONE.

FAQ

Hoe is stone getoetst?

Zie: Nutrientenbelasting van bodem en water: verkenning van de gevolgen van het nieuwe mestbeleid

Hoe wordt de mestgift berekend?

Zie: Effecten in 2006 en 2009 van Mestakkoord en nieuw EU-Landbouwbeleid.

Download

Downloaden van de regionale emmissiegegevens van nutriënten STONE. De resultaten van deze studie zijn ondertussen gedateerd en worden niet meer uitgeleverd.

Voor de meest recente STONE gegevens verwijzen we u naar de site van de EmissieRegistratie.

Daar zijn de resultaten van de laatste berekeningen te downloaden tot en met het jaar 2013. De EmissieRegistratie presenteert wel data van na 2013, maar deze data zijn door gekopieerd van het jaar 2013.

Vragen

Heeft u nog vragen naar aanleiding van bovenstaande informatie? Mail deze dan naar stone@wur.nl.

Contactpersoon ir. P (Piet) Groenendijk

Contact

Het STONE model

STONE is een simulatiemodel dat wordt gebruikt om een beeld te krijgen van de gevolgen van het mestbeleid voor de emissie van stikstof en fosfaat naar het grondwater en het oppervlaktewater. Het is een consensusmodel dat in samenwerking met RIVM en RIZA is ontwikkeld voor nationale beleids-evaluaties. STONE berekent ruimtelijke en temporele patronen van de nitraatconcentratie in het grondwater, de fosfaatophoping in de bodem en belasting van het oppervlaktewater met stikstof en fosfor. Verder berekent STONE posten van de N- en P-balans van de bodem en kan het diverse scenario's in intensiteit van de veestapel en de aanwending van dierlijke mest en kunstmest doorrekenen.

Opzet

STONE bestaat uit een keten van modellen. Daarnaast zijn er een aantal modellen die informatie aan STONE aanleveren. Zo berekent het Mest- en Ammoniakmodel (MAM) van Wageningen Economic Research de dieraantallen, de mestproductie en -verdeling, de ammoniakvervluchtiging en de bemesting van bouwland, grasland en maïsland. Door de combinatie van het SWAP-model voor de bovengrond en het nationale grondwatermodel (NAGROM) van het RIZA wordt de hydrologie uitgerekend nodig voor uitspoelingberekeningen. In 2002 is STONE toegepast voor de Evaluatie Meststoffen Wetgeving (Schoumans et al., 2002). Omdat in 2002 de verliesnormen centraal stonden is met het FARMMIN model van Plant Research International de bemesting van grasland- en maïsland voor de melkveehouderij te berekend.

Toepassing

De resultaten van STONE kunnen op veel manieren worden gepresenteerd en het is onmogelijk alle tussenresultaten te toetsen. Het is belangrijk aan te sluiten bij de schaal waarop de resultaten meestal worden gebruikt. Op dit moment wordt STONE gebruikt om de verwachte gevolgen van het nieuwe gebruiksnormenstelsel. Het stelsel van verliesnormen (MINAS) wordt vervangen door een nieuw stelsel van gebruiksnormen dat per 1 januari 2006 in werking treedt. Uitkomsten van STONE2.2 zijn gebruikt om een globale verkenning uit te voeren van de verwachte gevolgen van het nieuwe mestbeleid.

Publicaties over STONE

Berge, H.F.M. ten, J.C.M. Withagen, F.J. de Ruijter, M.J.W. Jansen & H.G. van der Meer. 2000. Nitrogen responses in grass and selected field crops. QUADMOD parameterisation and extensions for STONE application. Report 24, Plant Research International, Wageningen, the Netherlands.

De Willigen, P., Cleij, P, Oosterom, H.P. & Scotten, C.G.J. (2003) Lot van het stikstofoverschot. Analyse van STONE berekeningen die zijn uitgevoerd in het kader van Evaluatie Meststoffenwet 2002. Alterra-rapport 732, Wageningen

Groenendijk, P. Infoblad 94: Verkenning van gevolgen van het nieuwe mestbeleid voor de nutriëntenbelasting van bodem en water met STONE2.2. 2005.

Groenendijk, P. Infoblad93 : STONE2.2 voor ex-ante evaluatie van gevolgen van mestbeleid voor nitraat in grondwater en nutriëntenbelasting oppervlaktewater 2005

Hoop, D.W. de, H.H. Luesink, H. Prins, C.H.G. Daatselaar, K.H.M. van Bommel en L.J. Mokveld. Effecten in 2006 en 2009 van Mestakkoord en nieuw EU-Landbouwbeleid Den Haag, LEI, 2004, Rapport 6.04.23

Milieu- en Natuurplanbureau Mineralen beter geregeld. Evaluatie van de werking van de meststoffenwet 1998-2003. Rapportnr. 500031001, 170 p NL, 2004

Overbeek, G.B.J., A. Tiktak, A.H.W. Beusen & P.J.T.M. van Puijenbroek. 2002. Partial validation of the Dutch Model for Emission and Transport of Nutrients (STONE). The Scientific World 1:194-199.

The integrated modeling system STONE for calculating nutrient emissions from agriculture in the Netherlands

Portielje, R.P., Groenendijk, P. & Oosterom, H.P., (2003) Toesting van STONE 2.0. Toesting aan de landelijke waterkwaliteitsenquete. Rapport 723.1, ALTERRA, Wageningen.

RIVM, 2002. Minas en Milieu. RIVM rapport 718201005. RIVM, Bilthoven, the Netherlands, pp. 205.

Roelsma, J. Infoblad: Nutriëntenemissiemodel STONE 2006

Schoumans, O.F., R. van den Berg, A.H.W. Beusen, G.J. van den Born, L. Renaud, J. Roelsma, P. Groenendijk. Quick scan van de milieukundige effecten van een aantal voorstellen voor gebruiksnormen. Alterra report 730.6

Schoumans, O.F. Inventarisatie van de fosfaatverzadiging van landbouwgronden in Nederland Alterra report 730.4

Schoumans, O.F., J. Roelsma, H.P. Oosterom, P. Groenendijk, J. Wolf, H. van Zeijts, G.J. van den Born, S. van Tol, A.H.W. Beusen, H.F.M. ten Berge, H.G. van der Meer, F.K. van Evert. 2002. Nutriëntenemissie vanuit landbouwgronden naar het grondwater en oppervlaktewater bij varianten van verliesnormen. Modelberekeningen met STONE 2.0. Rapportage cluster 4, deel 1, Alterra, Wageningen, the Netherlands.

Schröder,J.J., H.F.M. Aarts, M.J.C de Bode, W. van Dijk, J.C. van Middelkoop, M.H.A. de Haan, R.L.M. Schils, G.L. Velthof & W.J. Willems Gebruiksnormen bij verschillende landbouwkundige en milieukundige uitgangspunten 2004. PRI rapport 79.

Terhorst, M.M.S. & Wolf, J., (2002) Toetsing van STONE 2.0. Vergelijking van simulatieresultaten van STONE en ANIMO met meetgegegevens van veldexperimenten.

Tiktak, A., Beusen, A.H.W. , Boumans, L.J.M., Groenendijk, P., de Haan, B.J., Portielje, R., Schotten, C.G.J. & Wolf, J., 2003. "Toets van STONE versie 2.0; Samenvatting en belangrijkste resultaten. RIVM rapport 718201007/2003, Bilthoven.

Tol, S. van, G.J. van den Born, P.M. van Egmond, K.W. van der Hoek, N.J.P. Hoogervorst & O.M. Knol. 2002. CLEAN 2.0, model voor berekening van stikstof- en fosfaatemissies uit de landbouw. Modelbeschrijving. RIVM rapport 773004010, RIVM, Bilthoven, pp. 75.

Willems WJ ; Beusen AHW ; Renaud LV ; Luesink HH ; Conijn JG ; Oosterom HP ; Born GJ van der ; Kroes JG ; Groenendijk P ; Schoumans OF Nutrientenbelasting van bodem en water: verkenning van de gevolgen van het nieuwe mestbeleid Rapportnr. 500031003, 111 p nl, 2005

Wolf, J., R. Rötter, O. Oenema Nutrient emission models in environmental policy evaluation at different scales—experience from the Netherlands Agriculture, Ecosystems and Environment 105 (2005) 291–306

Wolf, J. et al. (2005), The integrated modeling system STONE for calculating nutrient emissions from agriculture in the Netherlands. Environmental Modeling and Software 18, 597-617.

Wolf, J., M.J.D. Hack-ten Broeke, R.Rötter (2005) Simulation of nitrogen leaching in sandy soils in The Netherlands with the ANIMO model and the integrated modelling system STONE. Agriculture, Ecosystems & Environment 105, 523–540.

Wolf, J., R.Rötter, O. Oenema (2005) Nutrient emission models in environmental policy evaluation at different scales—experience from the Netherlands. Agriculture, Ecosystems & Environment 105, 291-306.