Studenten zetten afval om in eiwit

‘Het rook als een scheet’, zegt masterstudent Sustainable Business & Innovation Tim Bongers. Hij bedoelt de gefermenteerde kool die Marisol Calderon onder zijn neus duwde toen ze nog maar net samenwerkten voor een studentenwedstrijd. Haar kamer staat vol met potten waarin van alles fermenteert. ‘De wedstrijdteamgenoten reageerden wat bezorgd toen ze dat zagen’, lacht Calderon, masterstudent Food Technology. ‘Maar het is heerlijk. Fermentatie is magie, en micro-organismen zijn de tovenaars.’

Eind 2022 vormden Bongers en Cameron met vier andere studenten een team voor de Rethink Waste Challenge. In deze internationale studentenwedstijd ging het om het beste businessplan of prototype om een afvalstroom te transformeren in een waardevol product.

Aan de wedstrijd deden meer dan 190 studenten mee van 72 universiteiten uit 33 landen. Wat begon met een stapeltje post-its met vage ideeën en ruiken aan gefermenteerde kool, eindigde in juni als het winnende team Afterlife met het beste businessplan voor een economisch rendabel product uit afval.

De productie kost minder landoppervlak en water dan soja verbouwen

Tijdens de looptijd van de challenge kregen de studenten van verschillende kanten hulp. Teamlid Tijmen Visser: ‘Er waren bijeenkomsten om te leren hoe je bijvoorbeeld goed kunt brainstormen. Verder kon je bedrijven benaderen als je vragen had. Wij hebben bijvoorbeeld waardevolle gesprekken met afval- en recyclingbedrijf Renewi, en van marketingbedrijf CJ leerden we over intellectueel eigendom.’

Aardappelschillen en bietenpulp

Bongers: ‘Ons idee bestaat op dit moment alleen nog op papier, maar alle principes die we gebruiken, bestaan al wel in de praktijk.’ Het idee dat de studenten uitwerkten is gebaseerd op fermentatie: een schimmel zet landbouwafval en resten uit de voedingsindustrie om in een eiwitrijke grondstof voor voedingsmiddelen. ‘Aardappelschillen en bietenpulp bijvoorbeeld zitten vol cellulose, zetmeel en andere suikers. Schimmels kunnen heel goed groeien op die vezelige resten. Echt een geweldige manier om afval om te zetten van een maatschappelijk probleem naar voedsel voor mensen.’ Alleen al de Nederlandse suikerindustrie houdt jaarlijks ongeveer een miljoen ton suikerbietenpulp over. Een klein deel daarvan wordt veevoer, maar het grootste deel wordt verwerkt tot biogas. Bongers: ‘Dat zijn allebei laagwaardigere producten dan wat wij willen maken.’

Visser: ‘De schimmels kunnen uit de reststromen eiwitten maken met evenveel voedingswaarde als eiwitten uit vlees en zuivel. Plantaardige eiwitten uit bijvoorbeeld soja zijn wat minder hoogwaardig. Voor veganisten is dit daarom echt heel waardevol. Je kunt het eiwitproduct als een schepje bloem in een eiwitshake gooien, maar de industrie kan het ook verwerken in vleesvervangers.’ Bongers: ‘Het heeft geen bijsmaak en het maken ervan kost minder landoppervlak en water dan bijvoorbeeld soja verbouwen.’

Opschalen

Naast Calderon, Bongers en Visser schuift ook teamlid Peter van Nes, masterstudent Biotechnology, weer aan bij de vergaderingen als hij terug is van zijn stage in Australië. Visser is als enige inmiddels afgestudeerd, in Agrotechnologie en Biosystems Engineering, en heeft een IT-baan als applicatie-engineer. ‘Ik leef nu in twee werelden, ik leer de wereld van een groot bedrijf kennen en ik probeer met ons team zelf onderzoek te doen en te ondernemen. We ontwerpen experimenten die we willen doen en denken na over hoe we het best kunnen opschalen om de meeste impact te hebben. Richten we ons bijvoorbeeld eerst op de markt van eiwitshakes?’

Naast het prijzengeld van zesduizend euro, bedoeld om het idee verder uit te werken, kreeg het team de publieksprijs en een geldprijs van challenge-partner Fuji Oil, dat werkt aan plantaardige ingrediënten voor de voedselindustrie. In oktober won Afterlife ook de 4 TU Impact Challenge van de de technische universiteiten. Binnenkort gaat het team van hun prijzengeld het lab in voor de eerste experimenten. Bongers: ‘We zoeken nog fondsen om daarna verder te gaan en we willen graag een expertpanel instellen.’