Project
Nieuwe spelregels voor stadsinitiatief Rotsoord
Bij Stadsinitiatief Rotsoord bestaat de wens om tot nieuwe spelregels te komen over de relatie tussen Rotsoord, haar gebruikers, de Gemeente en Projectontwikkelaars en andere investeerders. Zij vroegen de Wetenschapswinkel om de waarden, formele en informele toe-eigening en het speelveld in kaart te brengen, om zo te komen tot nieuwe spelregels.
Sinds een paar jaar hebben de Utrechtse Ruimtemakers collectief als burgerinitiatief geïnvesteerd in Het Stadsinitiatief Utrecht, om het ‘Samen stad maken’ een belangrijke impuls te geven. Met de invoering van de nieuwe omgevingswet zijn alle partijen op zoek naar nieuwe spelregels. Maatschappelijke initiatiefnemers vinden telkens, via langlopende processen, het wiel weer op nieuw uit, de lokale overheid is zoekende hoe het ‘Samen stad maken’ invulling kan krijgen.
Onderzoeksvragen
Om tot nieuwe spelregels te komen gaan onderzoekers met drie vragen aan de slag in dit project:
- Welke waarden kennen verschillende gebruikers/eigenaren van het gebied Rotsoord eraan toe, welke vormen van formele en informele toe-eigening bestaan er en hoe verhouden deze waarden en vormen van toe-eigening zich tot elkaar?
- Hoe verhouden burgers, stadsmakers, projectontwikkelaar en Gemeente Utrecht zich tot elkaar in het bestaande speelveld in en om Rotsoord?
- Hoe kan een citizen science instrument worden vormgegeven die bovenstaande vragen beantwoord in een continu proces?
Rotsoord
Het Stadsinitiatief Rotsoord maakt onderdeel uit van Het Stadsinitiatief Utrecht en trekt op met initiatiefnemers uit verschillende gebieden in Utrecht. Binnen de Utrechtse Ruimtemakers zijn zeer veel maatschappelijke initiatiefnemers op een of andere wijze betrokken. Vanuit de Utrechtse gemeente is positief gereageerd op het stadsinitiatief en het initiatief wordt ondersteund door een motie vanuit de gemeenteraad (motie99). Het college van B&W, de gemeente Utrecht en de provincie Utrecht ondersteunen het stadsinitiatief met cofinanciering in twee gebieden, Overvecht en Rotsoord, over dit laatste gebied gaat dit wetenschapswinkelproject: ROTS.
Rotsoord is al jaren een uniek ‘rafelrandje’ in de Utrecht, van oudsher gekenmerkt door bedrijvigheid, wisselende bestemmingen en regelmatig ook lege panden. Het is tevens een broedplaats voor creatieve ondernemers en lokale initiatieven. In het gebied zijn vele partijen actief. Het kent creatieve (kleine) bedrijvigheid, actieve burgerbetrokkenheid en initiatieven als de Rotsoordbrug, maar ook ‘grote’ partijen als De Helling (een muziekcentrum) en de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht HKU die zich recent heeft gevestigd in het gebied. Met de aanwezigheid van al deze partijen zien de Ruimtemakers voldoende redenen om Rotsoord op een flexibele, organische manier verder te ontwikkelen vanuit betrokkenheid in en met het gebied van ondernemers, gebruikers, initiatiefnemers en bewoners.
De ambitie van de Ruimtemakers sluit ook aan bij de ambitie van de gemeente Utrecht van het gebied een creatieve hotspot te maken. Anno nu vindt er, door stijgende woning- en kantoorprijzen, vooral grootschalige woningbouw plaats en verdwijnt, volgens de Stadsinitiatief Rotsoord, met de rafelrandjes ook de oorspronkelijke ruimte voor experiment en kruisbestuiving naar de achtergrond. Volgens de Stadsinitiatief Rotsoord bepalen grote spelers in toenemende mate de ontwikkeling van de publieke ruimte, tegen de genoemde ambities in. Er lijkt steeds vaker vooral waarde te worden gecreëerd voor en door eigenaren en investeerders, waarbij ruimte voor andere waarden onder druk staat, en spelregels of mechanismen om actief andere waarden in het gebied de ruimte te bieden lijken te ontbreken.