Koeien & Kansen-bedrijven realiseren in 2022 bovengemiddeld economisch resultaat

De Koeien & Kansen-bedrijven zijn groter en intensiever dan het gemiddelde Nederlandse melkveebedrijf op basis van cijfers uit het Bedrijveninformatienet van Wageningen Economic Research. De gemiddelde melkleverantie is met ruim 1,2 miljoen kilo bijna 250.000 kg hoger dan het Nederlands gemiddelde. De intensiteit is met bijna 21.000 kilogram melk per hectare voedergewas circa 4.000 kg hoger dan op het gemiddelde bedrijf. In 2021 waren de verschillen vergelijkbaar.
Het jaar 2022 had een aantal droge periodes, zeker in bepaalde streken. Dit had gevolgen voor de gewasopbrengst. Die was vrij laag. Daarnaast waren kosten van voer en meststoffen heel hoog in 2022, maar aan de andere kant was de melkprijs historisch hoog.

Hoger saldo

Bij de analyse van de boekhoudingen viel op dat de Koeien & Kansen-bedrijven gemiddeld in 2022 een hoog saldo realiseerden van meer dan €40 per 100 kg melk. En ook nog ruim €3 per 100 kg melk hoger dan melkveebedrijven in Nederland gemiddeld realiseerden. De opbrengsten uit de rundveehouderij waren hoger (+0,77 euro per 100 kg melk) en de variabele kosten een stuk lager (-2,26 euro per 100 kg melk). Dit maakt een hoger saldo voor de Koeien & Kansen bedrijven.
Binnen de variabele kosten zijn vooral de kosten voor veevoer, meststoffen en mestafzet gemiddeld lager. Veel aandacht voor efficiëntie en daarmee het voorkomen van verliezen leidt vaak tot lagere variabele kosten. Maar ook deelname aan de BES-pilot (kunstmest inwisselen voor dierlijke mest, als het stikstofoverschot niet stijgt) zorgt voor minder kosten voor meststoffen. En bovendien voor minder kosten voor mestafvoer.

Hogere opbrengsten en lagere variabele kosten, zorgden ervoor dat het saldo op deze Koeien & Kansen bedrijven € 2,84 per 100 kg boven het Nederlands gemiddelde ligt.

Hoger inkomen uit het bedrijf

Bij de vaste kosten is het verschil tussen de Koeien & Kansen-bedrijven en het Nederlands gemiddelde klein. De koeien & Kansen bedrijven hebben iets minder vaste kosten (-0,31 euro per 100 kg melk). Uiteindelijk was het inkomen uit het bedrijf gemiddeld 2,84 euro per 100 kg melk hoger dan het Nederlands gemiddelde.
De variatie tussen de Koeien & Kansen-bedrijven is echter groot, net zoals bij de hele groep Nederlandse melkveebedrijven.

Milieuthema’s in 2022 nog niet strijdig met economie

Binnen het project Koeien & Kansen wordt veel aandacht besteed aan milieuthema’s, zoals de benutting van stikstof en fosfaat, eiwit van eigen land, het RE-gehalte van het rantsoen, het stikstofbodemoverschot, methaanemissies en overige broeikasgasemissies. Deze veehouders geven aan dat sturen op deze doelen de efficiëntie vergroot. Omdat je minder hoeft aan te kopen als je minder verliezen hebt, ervaren de K&K-deelnemers dat sturen op deze thema’s samen kan gaan met een beter economisch resultaat.
Daarnaast konden veel Koeien & Kansen-veehouders tot en met 2023 deelnemen aan de BES-pilot. Dit hielp ook bij het besparen op mestafvoer en kunstmestaankoop. Vanaf 2024 is er geen BES-pilot meer en zijn deze kostenbesparingen ook niet meer aan de orde.
Voor de periode zonder derogatie verkent Koeien & Kansen ook de kansen en de belemmeringen. Daarover volgt later nog aanvullende berichtgeving. De experimenten met een tweetal Koeien & Kansen bedrijven die in 2023 al zonder derogatie werken (ca 130 koeien), laten nu al ca €25.000 tot €35.000 extra kosten zien.

Vanaf 2021 ligt de focus in het project meer op broeikasgasemissies, ammoniakemissie en biodiversiteit. Voor ammoniak en broeikasgassen, met name methaan, zijn uitdagende doelen gesteld. Eerste begrotingen wijzen uit dat flink sturen op ammoniak en methaan ook kosten met zich mee zal brengen. Dus focus op kosten kan het halen van de uitdagende ammoniak- en methaandoelen belemmeren. Deelnemers aan het project Koeien & Kansen gaan met de uitdagende doelen aan de slag en delen hun ervaringen uit praktijk en brengen zo kansen en belemmeringen in beeld.