Samenwerking met Chinese partners: ‘Chinese internetgigant durft wél te investeren in autonome kassen’

Wat houdt de samenwerking met het Chinese Tencent in?

“We werken samen op projectbasis: namelijk in de Autonomous Greenhouse Challenge. Dat is een wedstrijd voor teams waarin zowel wetenschappers, professionals uit het bedrijfsleven als studenten zitten. De teams komen vanuit alle windstreken en strijden hier – in volledig geautomatiseerde kassen in Bleiswijk – om wie het beste een bepaald gewas kan telen zónder dat daar handwerk aan te pas komt. In 2018 was de eerste editie en die draaide om het telen van komkommers. In 2019 teelden we tomaten en de komende editie zal het om sla gaan (in 2020 ging de challenge niet door vanwege de coronapandemie, red.). Tencent is geldschieter (investeerde tot nu toe 1 miljoen euro, red.), maar ook inhoudelijk betrokken. Zo zit hun hoofd research & development van de afdeling AI (kunstmatige intelligentie) in de jury tussen andere internationale juryleden. Overigens hebben we ook andere sponsors, maar die zijn kleiner.”

Waarom zou je als WUR samenwerken met een Chinees bedrijf als Tencent?

“Omdat zij begin 2018 superenthousiast werden van onze ideeën over autonome kassen. De Amerikaan David Wallerstein (een ervaren internetmagnaat uit Silicon Valley en sinds 2014 Chief Exploration Officer van Tencent, red.) was in dat jaar hier op bezoek bij Plantwetenschappen.

Tijdens zijn bezoek hielden we twee minuten-pitches en zo hoorde hij van mij over de autonome kassen. Hij was direct gegrepen. Toen is het plan voor een Challenge met Autonome Kassen geboren. In Nederland was toentertijd niemand te porren om te investeren in onderzoek rond dit onderwerp. Zelfsturende auto’s en zelfs vliegtuigen: dat vond men zo gek nog niet, maar kássen: oninteressant. Wallerstein is een inspirator met bijzondere interesse in de combi tech en food, en het feit dat we met de Autonomous Greenhouse Challenge de opgedane kennis openbaar maken. Tencent is immers de Google van China (ontwikkelaar van WeChat, een combi van Twitter, Facebook en WhatsApp, red.).”

What’s in it for Wallerstein?

“Hoewel je zou kunnen denken dat een man als hij in de top van het bedrijfsleven vooral bezig is met geld verdienen, zoekt hij juist de combinatie met duurzaamheid. Dat is ook onze focus, want kassen op de automatische piloot schelen mankracht, zijn efficiënter, maar ook duurzamer: je hebt minder (natuurlijke) hulpbronnen nodig als energie, water en nutriënten. Een AI-algoritme kan de optimale inzet van kunstlicht bepalen en deze zo zuinig mogelijk inzetten of zo economisch optimaal voor een teler. Met data een productieproces voor voedsel – dat we wereldwijd hard nodig hebben – optimaliseren, spreekt Wallerstein enorm aan.”

Die teams in de challenge ontwikkelen algoritmes om de kassen aan te sturen. Speelt Tencent dat door aan Chinese bedrijven die ook met autonome kassen aan de gang willen?

“We hebben met Tencent heel duidelijke afspraken over wat wel en niet gedeeld wordt en openbaar gemaakt gaat worden. WUR verzamelt alle data die teams creëren tijdens de challenge in de WUR-kassen in Bleiswijk en maakt deze openbaar, maar het algoritme waarmee teams de kassen aansturen (toepassing van kunstmatige intelligentie, red.) houden ze voor zichzelf. De teams willen deze algoritmes immers mogelijk kunnen gebruiken voor latere commerciële toepassingen: dus dat ligt gevoelig.”

Dat geldt ook voor onze eigen data van WUR. Wij stellen data beschikbaar tijdens de huidige editie van de challenge, denk aan groeibeelden van sla. Deze data zijn toegankelijk voor de teams en worden na de challenge ook breder openbaar gemaakt. Maar de kasklimaat- en groeimodellen die wij door jarenlang onderzoek hebben weten te ontwikkelen, houden we voor onszelf, die blijven op een WUR-server. Daar zijn we heel zuinig op! We willen niet zomaar dat andere partijen daarmee aan de haal gaan: Tencent, Google, Microsoft, wie dan ook. Cybersecurity is dus altijd prio 1, met wie we ook samenwerken.”

Heb je je ooit zorgen gemaakt over samenwerken met een Chinees bedrijf, in het kader van privacy en intellectueel eigendom?

“Nee, helemaal niet. Ik realiseerde me eigenlijk pas hoe gevoelig deze kwesties lagen toen we de Autonomous Greenhouse Challenge lanceerden met een persconferentie en Nederlandse journalisten allerlei vragen stelden over cybersecurity et cetera. Naïef? Weet ik niet. Ik heb nooit aanleiding gehad om me zorgen te maken.”

Weet je zeker dat het veilig is om met China samen te werken?

“Zoals gezegd: ik weet dat WUR de bescherming van onze eigen data goed geregeld heeft. Of de Chinese overheid met ons meekijkt? Dat weet ik niet. Chinese organisaties worden ook in de gaten gehouden: tech-bedrijven worden regelmatig op hun vingers getikt door de regering. Maar al ís er controle: het levert ons geen problemen op. De samenwerking met Tencent brengt de inzet van de autonome kas – hier en op veel meer plekken ter wereld, van Mexico tot Amerika en Zuidoost-Azië – dichterbij. Zeker omdat de challenge zo'n openbaar karakter heeft. En dat is goed nieuws voor de voedselproductie én de duurzaamheidsuitdagingen waar we internationaal voor staan.

We merken dat Chinese teams niet staan te popelen om op hun beurt data te delen, maar dat is niet puur iets Chinees, dat ervaar ik ook in andere Aziatische culturen zoals Japan en Zuid-Korea. Ook daar hebben mensen van nature de neiging om (onderzoeks)gegevens voor zichzelf te houden. En eigenlijk geldt dat hier in Nederland net zo goed. In die zin kunnen alle culturen van elkaar leren in deze challenge: alleen samen kom je verder. Dat is geen politiek doel, of een commercieel doel, maar een maatschappelijk doel.”

Hoe staat het met de autonome kas nu de derde editie van de challenge voor de deur staat?

“Inmiddels is er wel interesse van Nederlandse bedrijven en dat is maar goed ook: Nederland is op het gebied van kassen de absolute koploper in de wereld en dan moeten we dus ook op dit gebied de toon zetten. Daar was een Chinees zetje in de rug voor nodig en daar zijn we heel dankbaar voor. Het op afstand aansturen van kassen is veelbelovend. De eerste challenge liet zien dat je op die manier meer komkommers kan telen tegen lagere kosten. In de tweede editie zagen we dat het kwalitatief betere – en dus smaakvollere – tomaten oplevert. Wat je kunt bereiken bij sla, zullen we begin volgend jaar in de Bleiswijkse kassen zien.”