Hoe WUR Student Challenges ideeën én studenten laten groeien

Bij het 100-jarig bestaan van de universiteit 2017 organiseerde Wageningen University & Research voor het eerst een grote internationale studentenwedstrijd in de levenswetenschappen. Daarvoor bestonden er alleen challenges van beperkte omvang, georganiseerd door leerstoelgroepen. Maar bij het eeuwfeest pakte de universiteit flink uit. De WUR Student Challenge zag het levenslicht.

Het concept van die eerste challenge was als volgt. Teams van bachelor-, master- en PhD-studenten en pas afgestudeerden uit de hele wereld konden zich inschrijven voor de Urban Greenhouse Challenge. De opdracht was om een vernieuwend concept voor stadslandbouw te ontwerpen op een specifieke locatie, in dit geval de voormalige Bijlmer Bajes. De wedstrijd duurde zeven maanden en trok meteen dertig teams, samen goed voor 260 deelnemers.

Wat begon als een idee voor een evenement op een jubileumfeest werd al snel een plan voor een jaarlijks terugkerend fenomeen. De Urban Greenhouse Challenge kreeg navolging van een tweede en derde editie, afgewisseld door een andere WUR Student Challenge: de ReThink Protein Challenge. Hierin was de uitdaging een idee te presenteren om de wereld op een duurzame en gezonde manier van voldoende eiwitten te voorzien. Na vijf WUR Student Challenges staat de teller op 212 teams en meer dan 1500 deelnemers. Het werd tijd voor een lustrumfeestje, te vieren op 19 oktober 2022.

Ruimte voor eigen ideeën

Het verschil is groot met vakken binnen het reguliere onderwijsprogramma. Deelnemers van een studentenchallenge hebben veel vrijheid om hun eigen ideeën te ontwikkelen. “Je zet studenten aan het stuur”, zegt Dean of Education Arnold Bregt. “Didactisch is het een hoger niveau van onderwijs.” Hij doelt daarbij niet op de kwaliteit van onderwijs, maar op de moeilijkheidsgraad. Onthouden van leerstof is het laagste niveau, gevolgd door begrijpen, toepassen, analyseren en evalueren. Creëren, waar het bij de student challenge om draait, is het hoogste niveau van onderwijs, aldus Bregt.

Dat heeft gevolgen voor de manier waarop studenten worden begeleid. “Wij nemen studenten vooral niet te veel bij de hand”, legt projectleider Marta Eggers uit. “Daardoor doen ook vooral de meest gemotiveerde studenten mee.” Met die gedachte ging de eerste WUR Student Challenge van start. Het concept ontwikkelde zich vervolgens verder terwijl de eerste editie in volle gang was.

“Nog tijdens de challenge ontstonden de ideeën voor workshops en lezingen om de studenten te helpen”, vertelt Eggers. “We merkten bovendien dat je mijlpalen nodig hebt. In het tweede jaar begonnen we met tussentijdse presentaties.” Bedrijven hebben vanaf editie twee een rol als coach. Wat bleef was dat de teams voornamelijk zelf kiezen welke begeleiding ze willen.

Onderwerp trekt studenten over de streep

Eggers weet dat studenten zich vooral opgeven omdat ze verwachten de opdracht leuk te vinden. “De hoofdreden is dat ze graag met een concrete opdracht aan de slag gaan, die ze helemaal op eigen wijze kunnen invullen. Ze hebben veel eigen initiatief en creativiteit nodig om tot een inzending te komen.”

De Duitse Fabiola Neitzel deed mee aan de eerste ReThink Protein Challenge in 2018-2019. “We vormden een team van twee studenten. Mijn teamgenoot was voor een uitwisseling in Wageningen en zag een flyer. Zij vroeg of ik mee wilde doen. Ik was al langer geïnteresseerd in de eiwittransitie en dacht: waarom niet?” Als duo hadden de twee nooit gedacht een kans te maken tegen de grotere teams, maar langzaam groeide het vertrouwen. Uiteindelijk wonnen ze de challenge met hun idee om eiwitpoeder te maken van een bijproduct: de resten van poppen van zijderupsen uit India. Het poeder is bedoeld als supplement in voer voor huisdieren.

Interesse uit het buitenland

Het internationale karakter speelt zonder twijfel ook mee bij inschrijving. Bij de eerste WUR Student Challenge kwam de helft van de teams uit het buitenland, daarna een ruime meerderheid. Na 5 jaar is het aantal universiteiten van waaruit studenten meededen opgelopen tot 243, en die waren verspreid over 57 landen.

De Universiteit van São Paulo in Brazilië stelde bijvoorbeeld voor de Urban Greenhouse Challenge 2 (2019-2020) een team van negen mensen samen na een oproep onder studenten Agronomic engineering en Urban planning. Camilla Grande Degapari gaf zich op na afronding van haar afstudeeronderzoek naar verticale landbouw. Haar teamgenoot Natália Jacomino was ook al gegrepen door duurzaamheid in de landbouw. Maar zij hadden nog een belangrijkere reden. Beiden kwamen net terug van een internationale uitwisseling. En dat smaakte naar meer. Ze kozen voor een WUR Student Challenge als nieuwe internationale ervaring.

Out-of-the-box samenwerking

De negen teamleden uit São Paolo kenden elkaar nog amper, bleken niet alle benodigde disciplines in huis te hebben en maakten kennis met een universiteit in een ander land met een andere cultuur. Ondertussen waren ze ook druk met andere onderdelen van hun studie. En tijdens de challenge kregen Grande Degapari en Jacomino te maken met nóg een nieuwe uitdaging: de verschuiving van een fysieke naar een online wedstrijd door het uitbreken van de pandemie. Grande Degapari: “We zijn er ontzettend trots op dat het allemaal gelukt is. Als team pasten we goed bij elkaar, dat heeft geholpen. Samenwerken met het hele team was gewoon ontzettend leuk.”

Grande Degapari en Jacomino ontwierpen een gebouw voor stadslandbouw en bedachten een concept genaamd ReThinking the Normal. Dat stond symbool voor anders kijken met het oog op duurzaamheid, maar ook op de veranderingen door de pandemie. En het slaat - waarschijnlijk meer onbewust – ook terug op het leerproces binnen het team. “De challenge heeft mij geleerd om anders te denken, buiten de gebaande paden te gaan en met geheel nieuwe ideeën te komen in mijn huidige werk. Zo maken we steden meer circulair en helpen we inwoners vooruit”, vertelt Jacomino.

Coaching door bedrijven

Naast het teamwerk en de uitdagende opdracht waarderen studenten de contacten met bedrijven. De afgelopen vijf jaar deden 64 verschillende partners uit het bedrijfsleven mee. Dankzij die betrokkenheid konden de studenten hun netwerk uitbreiden en zich oriënteren op carrièremogelijkheden. Maar tijdens de challenge kregen de teams vooral praktisch advies van de coaches, zodat zij hun plan verder konden uitwerken, of aanpassen.

Het team van Jacomino en Grande Degaspari sprak een aantal coaches. Zij vulden de kennis aan die nog ontbrak in het team. “Vervolgens hielpen ze ons om alles bijeen te brengen tot een goed doordacht plan”, aldus Jacomino. Grande Degaspari vult aan: “Na een gesprek realiseerden we ons bijvoorbeeld dat we ons niet op één gewas moesten richten, maar op wel vijf of tien verschillende gewassen. We kozen ervoor om ook buiten ons gebouw te gaan telen.” Ook Neitzel kreeg nuttige adviezen over haar business case. “We hebben ons plan een aantal keer grondig aangepast.”

Voordeel voor studenten én bedrijven

Liz Kamei was als coach verbonden aan beide edities van de ReThink Protein Challenge. Ze vertegenwoordigt Fuji Oil, aanjager van de productie van plantaardige eiwitten. Voor het idee dat het beste aansloot bij haar bedrijf loofde ze bovendien een extra prijs uit. Als ondernemer ziet zij grote meerwaarde in deze vorm van wetenschappelijk onderwijs. Kamei: “Een challenge voor studenten verbreedt hun blik op de wereld. Het laat zien hoe wetenschappelijke kennis in het bedrijfsleven of bij andere organisaties gebruikt kan worden.”

Kamei zag studenten van allerlei pluimage langskomen. De één was een echte ondernemer en de ander meer een idealist. In de gesprekken hielp ze de teams om hun idee in een zakelijke context te plaatsen. “Ik geef graag iets om over na te denken”, zegt ze. “Bijvoorbeeld bij een plan om reststromen uit heel Nederland te gebruiken en daar eiwitten uit te halen. Ik vroeg het team of ze de kosten van de logistiek ook doorgerekend hadden in het uiteindelijke product. Daar hadden ze nog geen rekening mee gehouden.”

Ze zag bovendien een heel scala aan ideeën langskomen, waarbij de teams uit de eerste editie van de ReThink Protein Challenge bijna alleen plantaardige bronnen gebruikten. Bij de tweede editie waren insecten en schimmels veel meer vertegenwoordigd in de plannen. Kamei: “Het is heel interessant om al die ideeën van jonge mensen te horen. Dit laat bovendien een verschuiving zien in wat leeft in de maatschappij, in de academische wereld en de industrie. Betrokken zijn bij deze twee challenges leverde een beter beeld hiervan op. Wij zijn als internationaal bedrijf nog niet zo lang in Nederland, dus daar hebben wij zelf ook veel aan.”

Je idee in de praktijk brengen

Neitzel begon na haar afstuderen in de insectenbiotechnologie haar eigen bedrijf. Van het prijzengeld van 5000 euro bezocht ze de zijde-industrie in India. Ze bemachtigde een scholarship waardoor ze de tijd kreeg haar idee verder te ontwikkelen. Inmiddels is haar bedrijf PROMBYX gevestigd en zet ze het eiwitpoeder verder op de markt.

Zonder de ReThink Protein Challenge zou ze nooit zover gekomen zijn, denkt ze. “Ik zou het niet aangedurfd hebben. De hulp die we tijdens de challenge kregen, heeft mij het vertrouwen gegeven om verder te gaan. Ik heb nog nooit zoveel gepitched bijvoorbeeld. Na zo’n challenge ben je een ware pitchexpert”, lacht Neitzel. Ook na de challenge werd ze overal uitgenodigd om haar verhaal te vertellen. “Dat was een aanmoediging om door te gaan.”

Twee typen challenges

Neitzel is niet de enige die besloot haar idee verder uit te werken, weet Eggers. Na de editie waar Neitzel aan meedeed, richten drie teams een startup bedrijf op. Dat laat zien dat een wedstrijd over de eiwittransitie een andere uitwerking heeft dan een wedstrijd over stadslandbouw. “Bij de Urban Greenhouse Challenge ontwikkelen de studenten een concept. Het gaat om de ervaring en de kennis die ze opdoen. Studenten kunnen hun creativiteit ontwikkelen. Bij de ReThink Protein Challenge draait het om een concreet product, een prototype. Sommige studenten zetten vervolgens een bedrijf op.”

Zoals Kamei zag hoe de eiwittransitie ging leven, zag Eggers ook de interesse voor het onderwerp stadslandbouw onder jongeren opkomen. “Misschien is dat ook mede dankzij de Urban Greenhouse Challenge”, denkt ze. “We hoorden zelfs van sommige studenten dat ze naar Wageningen kwamen om verder te studeren, vanwege deze challenge.” Het onderwerp stadslandbouw leeft inmiddels zo sterk, dat de challenge navolging heeft gekregen bij de Universiteit van Bologna, Italië. Een oud-deelnemer aan de Wageningse wedstrijd hielp met de organisatie.

Nieuwe WUR Student Challenges

Na vijf jaar werd het voor WUR tijd voor nieuwe uitdagingen, die aansluiten bij de thema’s waarop WUR impact wil maken. De opvolger van de Urban Greenhouse Challenge is de Nature Based Future Challenge. Na ReThink Protein kwam ReThink Waste. Tussen de grote challenges van zes maanden kwamen kortere wedstrijden.

WUR Student Challenges zijn niet meer weg te denken van de universiteit, vindt ook Dean of Education Arnold Bregt. En dat is nog niet alles. Challenge Based Learning, het onderwijsconcept waarbinnen ook de WUR Student Challenges vallen, krijgt, ook binnen opleidingen een plek. “Opleidingsteams zetten de challenges zelf op voor hun studenten. Anders dan bij het probleemgestuurd onderwijs dat we al langer kennen, gaat het bij Challenge Based Learning om grote vraagstukken. Bijvoorbeeld de toekomst van het bos in Europa. Binnen het reguliere onderwijs zijn overigens geen prijzen te winnen met een challenge, en ontbreekt ook vaak het wedstrijdelement. Het gaat nog meer om de leerervaring dan het winnen van een competitie.”

Inspiratie voor de toekomst

De bedoeling is dat iedere Wageningse student in aanraking kan komen komt met deze manier van leren en zo creativiteit en ondernemersvaardigheden ontwikkelt. “Studenten leren keuzes te maken en zelf hun leerproces vorm te geven in een rijke leeromgeving. Bovendien zie ik hoe enthousiast ze zijn, ze ervaren zoveel positieve energie tijdens het werken aan hun idee. Dat is ontzettend inspirerend.” Het leidt ertoe dat sommige ideeën in de praktijk komen en andere aanleiding geven tot nieuwe ideeën, ziet Bregt. “Het borrelt altijd wel weer verder.”

• Website Student Challenges