Invang van mosselzaad in MZIs : Resultaten 2023

Samenvatting

Binnen het mosselconvenant is afgesproken de bodemzaadvisserij in de Waddenzee stapsgewijs af te bouwen. Deze afbouw gebeurt in een tempo waarin alternatieve bronnen voor mosselzaad als uitgangsmateriaal voor de kweek kunnen worden ontwikkeld en een rendabele kweek mogelijk blijft. Mosselzaadinvangstallaties (MZIs) zijn daarvoor op dit moment het enige alternatief. Inmiddels zijn vier stappen gezet. Per stap is afgesproken dat het vangstverlies van mosselzaad gecompenseerd moet worden vanuit de invang met MZIs in de Waddenzee. Voor 2023 geldt hierbij een compensatie die gekoppeld is aan de vierde stap en dient 20 miljoen kg mosselzaad vanuit MZIs voor de kweek in de Waddenzee beschikbaar te zijn. In het plan van uitvoering van het Mosselconvenant is onderscheid gemaakt tussen ‘transitiebedrijven’ en ‘experimenteerbedrijven’. De oogst van de experimenteerbedrijven telt daarbij niet mee in de transitie, omdat experimenteerbedrijven de MZIs al in gebruik hadden voordat het convenant werd opgesteld. De compensatie betreft daarmee het mosselzaad wat door transitiebedrijven in de Waddenzee geoogst is en mosselzaad wat in de Delta is geoogst en vervolgens direct van het substraat in de Waddenzee is uitgezaaid. Voorliggend technisch rapport behandelt de resultaten van de oogst van mosselzaad in 2023 met de MZIs in de Oosterschelde, Voordelta en Waddenzee met als doel: • Inzicht te geven in de oogstresultaten in relatie tot de afspraken in het mosselconvenant. • Inzicht te geven in de geschiktheid van locaties voor MZIs en de daarbij gebruikte invangsystemen. In 2023 is in de Nederlandse wateren in totaal 23,7 miljoen kg (237 duizend mosselton) mosselzaad geoogst van de MZIs. Het merendeel hiervan, 20,3 miljoen kg, is ingevangen in de Waddenzee, waarvan 17,6 miljoen kg door transitiebedrijven en 2,7 miljoen kg door de voormalige experimenteerbedrijven. In de Oosterschelde is in 2023 2,6 miljoen kg en in de Voordelta 0,9 miljoen kg mosselzaad van de MZIs geoogst. Van deze mosselen is 0,7 miljoen kg in de Waddenzee uitgezaaid. De optelsom van de oogst van de transitiebedrijven in de Waddenzee plus het MZI-zaad wat vanuit de Delta in de Waddenzee is uitgezaaid was in 2023 18,3 miljoen kg. Daarmee is er minder MZI-zaad ingewonnen dan nodig was om het geschatte vangstverlies van 20 miljoen kg uit de vierde stap van de transitie te compenseren. In 2023 is 72% procent van de vergunde MZI-kavels benut. In de Waddenzee ligt dit percentage (met 86% door de transitiebedrijven en 81% van het areaal van de voormalige experimenteerbedrijven) een stuk hoger dan in de Zeeuwse Delta (met 43% in 2023). Het valt op dat er in 2023 op de verschillende locaties behoorlijke verschillen waren in mosselzaadinvang tussen touw en netsubstraat. De invang met netten was goed in de Waddenzee, maar juist erg slecht in de Deltawateren. Daarentegen was de invang met touwsubstraat heel vergelijkbaar tussen Waddenzee en Oosterschelde, met goede resultaten in de Voordelta.