Landbouw en waterkwaliteit

Samenvatting

Het gebruik van nutriënten in de landbouw heeft effect op de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater. De landen uit de Europese Unie moeten voldoen aan de waterkwaliteitseisen uit de Nitraatrichtlijn en Kaderrichtlijn Water. Er is een analyse uitgevoerd van de ontwikkelingen in landbouw en waterkwaliteit. De opbrengsten van gewassen fluctueren de laatste jaren door effecten van droogte, na een periode van meer dan tien jaar met een stijgende trend voor de meeste gewassen. De stikstofoverschotten op de bodembalans van bedrijven zijn sinds 2010 niet sterk veranderd. De nitraatconcentratie in het water dat uitspoelt uit de wortelzone op landbouwbedrijven in de zand-, veen-, löss- en kleiregio’s, laat langjarig een dalende trend zien. Melkveebedrijven voldoen gemiddeld aan de nitraatnorm, maar de nitraatnorm is gemiddeld nog niet gerealiseerd op akkerbouwbedrijven in de zandregio. De nitraatconcentraties zijn in alle regio’s sterk gestegen door droogte in 2018. In de meeste stroomgebieden is sprake van een daling van stikstof- en fosforconcentraties in het oppervlaktewater. De maatregelen uit het Vijfde en Zesde Actieprogramma van de Nitraatrichtlijn en de maatregelen uit het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) zullen waarschijnlijk niet tot realisatie van de waterkwaliteitsdoelstellingen leiden. In veel gebieden zijn extra maatregelen nodig. De herziening van het mestbeleid en de maatregelen in het kader van het ammoniak- en klimaatbeleid zullen in de toekomst een effect hebben op nutriëntenuitspoeling uitlandbouwgronden. De invulling van dit beleid is echter op dit moment nog onduidelijk.