Ontwikkeling van enkele droogvallende mosselbanken in de Nederlandse Waddenzee : periode 1995 tot en met 2022

Samenvatting

Wageningen Marine Research is studying the long-term development of a number of individual intertidal mussel beds in the Dutch Wadden Sea to identify the characteristics that determine the survival of mussel beds. The study is being carried out as part of the WOT theme Nature Information Infrastructure. The data show that the older mussel beds (which have been continuously present for at least the last 16 years), are vital structures capable of maintaining themselves. Younger beds are more prone to disappear, which is illustrated by the disappearance of all young beds (formed in or after 2018) during 2022 and 2023. After formation, new mussel beds gradually decline in area, coverage and population density, while the proportion of empty shells, macroalgae and barnacles increases. - The decline in size and coverage is occasionally counteracted by successful mussel spatfall, after which the process starts again. Without (extensive) new spatfall events, beds are likely to disappear within five years. Japanese oysters have settled in all the beds under study, leading to higher shellfish coverage and a decline in mussel biomass.---Wageningen Marine Research bestudeert de ontwikkeling op de lange termijn van een aantal individuele droog-vallende mosselbanken in de Nederlandse Waddenzee, met speciale aandacht voor de eigenschappen die van invloed zijn op de overleving van mosselbanken. Dit onderzoek wordt uitgevoerd binnen het WOT-thema Informatievoorziening Natuur. De oudere banken, die reeds minimaal 16 jaar aanwezig zijn, blijken zich goed te kunnen handhaven terwijl de jongere banken (<5 jaar oud, veelal in het jaar 2018 ontstaan) de afgelopen jaren allemaal zijn verdwenen. In zijn algemeenheid blijkt dat de mosselbanken na het jaar van ontstaan langzaam in oppervlakte, bedekkingspercentage en populatiedichtheid achteruitgaan en dat het aandeel lege schelpen, macroalgen en zeepokken toeneemt. De afname in oppervlakte en bedekking wordt af en toe tenietgedaan door een goede mosselbroedval, waarna het proces opnieuw begint. Zo ontstaat er een mosselbank met meerdere jaarklassen. Wanneer het verlies van mosselen niet gecompenseerd wordt door aanwas met nieuw mosselzaad, verdwijnt de bank na een aantal jaren. Vestiging van Japanse oesters in bestaande mosselbanken blijkt een algemeen verschijnsel, dat resulteert in een toename van de schelpdierbedekking en een afname in de mossel-biomassa.