Trends in Noordzeehouting en snoekbaars

Samenvatting

Het voorliggende rapport is een heruitgave van hoofdstuk 4 uit het rapport “Vismonitoring Rijkswateren t/m 2020. Deel 1: Toestand en trends (van Rijssel et al. 2021). Deze heruitgave wordt uitgevoerd op verzoek van RWS om de vindbaarheid en toegankelijkheid van dit hoofdstuk te vergroten. In dit rapport worden de trends van Noordzeehouting en snoekbaars behandeld. Noordzeehouting was sterk toegenomen, en met name in het IJsselmeer (bij Kornwerderzand), sinds er in 1992 met de uitzettingen in de Lippe en Rijn bij Rees is begonnen. Nadat de uitzettingen zijn stop gezet in 2006 lijkt er weer een afname van Noordzeehouting te zijn na de piek in 2009-2010. Aan de andere kant wordt Noordzeehouting op het IJsselmeer regelmatig in de staandwant monitoring gevangen, neemt deze steeds meer toe in de boomkor monitoring op het IJsselmeer, wordt de Noordzeehouting de laatste jaren vaker in de Randmeren gevangen, worden er naar schatting op jaarbasis tienduizenden Noordzeehoutingen op het IJsselmeer bijgevangen door beroepsvissers en worden er in de Westeinderplassen sinds 2005 in toenemende mate volwassen en paairijpe Noordzeehouting gevangen door de lokale beroepsvisser. Dit suggereert dat de populaties Noordzeehouting die de levenscyclus volledig in het zoete water voltooien juist floreren en wellicht zelfs toenemen. Dit zou kunnen betekenen dat de afname bij Kornwerderzand wellicht alleen betrekking heeft op de diadrome vorm van Noordzeehouting. De hoeveelheden snoekbaars lijken in de meeste KRW-lichamen erg wisselvallig te zijn door de jaren heen zonder een duidelijke trend, een fenomeen wat vaker zichtbaar is in snoekbaars populaties wereldwijd. In sommige KRW-lichamen zijn duidelijke perioden te zien van jaren met hoge vangsten afgewisseld door jaren met lage vangsten. Een periode met lage vangsten die terug te zien is in meerdere KRW-lichamen is 2011-2014. In deze periode was bijvoorbeeld in het IJsselmeer en Markermeer een sterke afname van meerjarige snoekbaars. In recentere jaren wordt meerjarige snoekbaars weer wat meer gevangen in het IJsselmeer en Markermeer. In het Markermeer zijn in de laatste paar jaar zelfs de hoogste biomassa vangsten gedaan sinds het begin van de gestandaardiseerde monitoring in het jaar 1989, door een toename van de vangsten van meerjarige snoekbaars. Ook zien we in het Noordzeekanaal een toename van snoekbaars in alle leeftijdscategorieën. Snoekbaars wordt in veel kleinere hoeveelheden gevangen dan witvis en komt niet in alle KRW-lichamen even veel voor. Naast het IJsselmeer en Markermeer komt er relatief veel snoekbaars voor in de Randmeren maar ook in de Benedenrivieren. Snoekbaars hoeveelheden laten in de Benedenrivieren een stabiel beeld zien met relatief hoge vangsten of soms zelfs een toename in de laatste jaren.