Project
Praktijkpilot Mestschuifel en stofbadhuis
We ontwikkelen de mestschuifel in combinatie met het stofbadhuis om kippen schoner te laten scharrelen en stofbaden in een dikkere laag substraat door gebruik te maken van de mestschuifel en het stofbadhuis. Daarmee kan pluimvee een scharrel- en stofbadgebied worden geboden waarin ze hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen, en waaruit tegelijker-tijd de pluimveemest dagelijks (meermaals) verwijderd kan worden. Daardoor wordt de voornaamste bron van fijnstof én ammoniak in en uit pluimveestallen weggenomen, waar-door ook de emissies significant lager zullen zijn.
In een praktijkpilot in Lunteren worden mestschuifel en stofbadhuis momenteel langdurig in een kleine commerciële pluimveestal uitgetest en verder geoptimaliseerd (zie verderop: beschrijving praktijkpilot). Ook zullen indicatieve metingen worden uitgevoerd om het reducerend effect van de mestschuifel op de emissie van fijnstof en ammoniak te bepalen.
Projectinformatie
Looptijd
- Fase B (de praktijkproef) loopt van 1-8-2025 t/m 31-12-2025. Publieke rapportage volgt uiterlijk 1-3-2026, in ieder geval op deze webpagina. Resultaten (behoudens vastgelegde IP) worden gratis beschikbaar gesteld aan alle ondernemingen die in de betrokken sector of subsector actief zijn.
- Fase C (proefstallen en emissieactor) volgt hopelijk daarna (afhankelijk van financiering)
Uitvoering
Het project wordt uitgevoerd in een samenwerkingsverband van Poultry Expertise Centrum (Stichting Aeres Groep), Wageningen Livestock Research, Livestock Robotics en Smederij Geerts. De familie Van Eck stelt haar pluimveestal ter beschikking voor de praktijkproef.
Financiering
De praktijktest (fase B) wordt gefinancierd door bijdragen van Avined, Regiodeal Food Valley en de Provincie Gelderland.
Oorsprong
Het idee voor de mestschuifel en het stofbadhuis is ontstaan in het inmiddels afgesloten interactieve ontwerpproject ‘Ontwerpen voor een gezondere pluimveehouderij’. Klik hier voor meer informatie. Voor het principe van de mestschuifel loopt een octrooiaanvraag.
Voordelen van de mestschuifel en het stofbadhuis
Beter voor de dieren:
De combinatie van mestschuifel en stofbadhuis zorgt voor een verbetering van het stalklimaat (minder ammoniak, fijnstof en endotoxinen). Daar bovenop zorgt de combinatie er ook voor dat de aparte functiegebieden voor stofbaden en scharrelen ook aantrekkelijker en geschikter worden. In het stofbadhuis wordt stofbaden veel aantrekkelijker omdat er langdurig een diep (10-20 cm) en zeer geschikt substraat kan worden aangeboden, dat in geen enkel ander systeem op dit moment op permanente basis overdekt beschikbaar is. De beschutting van de stofbadunit, het eenrichtingsverkeer en de grote lengte moeten er ook voor zorgen dat stofbadgedrag vaker ongestoord en volledig kan worden uitgevoerd. Het scharrelsubstraat (houtsnippers) is gevarieerder, en wordt door de mestschuifel regelmatig omgewoeld waardoor het materiaal interessant blijft. Door de grootte van de deeltjes in het scharrelsubstraat moet er ook harder gewerkt worden om beloningen als graankorrels e.d. te vinden. Dat ‘werken voor eten’ draagt bij aan de uitvoering van hoog- gemotiveerd gedrag en positief welzijn. De techniek plus het substraat maken het daarnaast mogelijk om het substraat nog verder (geautomatiseerd) te verrijken met beloningen en uitdagingen. We verwachten verder dat een uitdagender scharrelgebied als dit ook bijdraagt aan het tegengaan van pikkerij en kannibalisme in een koppel. Tot slot is het substraat hygiënischer zodat de parasitaire druk wordt verlaagd, en mogelijk positieve effecten heeft op pootgezondheid. Speciaal voor biologische kippen kan dat helpen in de gezondheid, mede gezien de steeds verdere beperking van toegestane middelen tegen parasieten en wormen.
Beter voor het milieu:
Omdat de mest zeer frequent uit de stal kan worden gehaald, wordt de belangrijkste bron van fijnstof en ammoniak weggenomen. Dit verbetert het binnenklimaat van de stal voor mens en dier, maar leidt ook tot een aanzienlijke reductie van de emissie van deze stoffen naar buiten. Een en ander is nog niet bemeten, maar op grond van theorie en schattingen uit het eerdere demo-experiment verwachten we emissiereducties (legpluimvee) voor ammoniak uit het scharrelgebied1 van 70-90%, voor fijn stof van 80% en voor geur: 50%.
Beter voor de pluimveehouder:
Omdat een schoner stalklimaat ook van belang is voor de gezondheid van mensen. De mestschuifel kan bovendien bijdragen aan het verminderen van buitennest-eieren, wat een verlichting van de arbeidslast van de pluimveehouder betekent. Het stofbadhuis leidt mogelijk juist tot meer buitennest-eieren, maar we denken dat dit met een goed ontwerp binnen de perken blijft. Wat betreft de kosten verwachten we dat deze technieken zeker concurrerend kunnen zijn met andere emissie-reducerende technieken, uitgedrukt in euro’s per procent emissie-reductie. Het betreft namelijk tamelijk basale techniek (vergelijkbaar met de bestaande en veelgebruikte strooiselschuif) in combinatie met houtsnippers en een afvoersysteem (vijzel). De geoogste droge mestdeeltjes zijn bovendien potentieel te verkopen als grondstof voor mestkorrels. Ook het stofbadhuis en bijbehorend substraat zijn niet ingewikkeld, en zijn robuust te ontwerpen.
Beschrijving praktijkpilot
| Element | Uitwerking |
|---|---|
| Doel | Het over een aantal seizoenen testen van het emissiereducerende systeem op een behapbare praktijkschaal inclusief grondige maar indicatieve emissiemetingen, zodat vervolgens in de vervolgfase het systeem kan worden toegepast in meerdere commerciële stallen, inclusief emissiemetingen volgens protocol voor registratie van een emissiefactor. |
| Kernfeiten veehouder | Het systeem zal eerst getest worden in een kleinschalige praktijkstal met 2700 leghennen. Het betreft een beunstal, waarin case-control twee scharrelruimten met elkaar vergeleken kunnen worden. |
| Projectpartners | Poultry Expertise Centre, Wageningen Livestock Research, Smederij Geerts, Livestock Robotics |
| Contouren financiering | De mestschuifel is eerder al op kleine schaal getest in het Poultry Innovation Lab in Barneveld. Voor de eerste fase van de dooront-wikkeling is met een bijdrage van het Barth Misset Fonds ook het stofbadhuis getest met kippen, en is de mestschuifel mechanisch doorontwikkeld voor toepassing op een groter grondoppervlak. De nu lopende praktijktest (fase B) wordt gefinancierd door bijdra-gen van Avined, Regiodeal Food Valley en de Provincie Gelderland. In een latere fase zal het systeem geïnstalleerd worden in een gro-tere stal voor protocollaire metingen. Voor deze Fase C is nog geen financiering. Gedacht wordt aan een SBv-aanvraag. |
1In moderne volièrestallen (bij toepassing van bijv. E2.11.3) met mestbandbeluchting en regelmatig afdraaien is de ammoniakuitstoot vanuit de mest op de mestband al vrijwel stilgelegd. Toepassing van de mestschuifel vermindert de dan nog resterende ammoniakemissie uit de strooisellaag door de bronaanpak. Zonder de combinatie met mestbandbeluchting en regelmatig afdraaien zal het reducerende effect op de stalemissie zo’n 40% zijn.