Project

PPS: Onderzoek aan Xylella fastidiosa

Xylella fastidiosa heeft binnen de EU een quarantainestatus (EPPO A1 lijst). Vanuit taxonomisch oogpunt is het een complexe soort. Diverse studies suggereren dat de verschillende isolaten - afkomstig van verschillende waardplanten - gegroepeerd kunnen worden in minstens vier subsoorten: X. fastidiosa subsp. fastidiosa, X. fastidiosa subsp. multiplex, X. fastidiosa subsp. pauca en X. fastidiosa subsp. sandyi. Iedere ondersoort kan meerdere waardplanten aantasten. Inmiddels zijn ruim 300 waardplanten van de bacterie bekend. De economische gevolgen van een aantasting door X. fastidiosa zijn groot. Er zijn verschillende insectsoorten bekend die als vector van de bacterie optreden, deze komen in heel Europa voor.

Binnen het ERA netwerk Euphresco heeft een groep van deskundigen van vooral planteziektenkundige diensten een kennisagenda opgesteld met daarin prioritering van de belangrijkste onderzoeksonderwerpen. Zij noemen naast het ontwikkelen van bemonsteringsprotocollen, betrouwbare en snelle methoden voor het aantonen van X. fastidiosa in plant en vector, onderzoek dat resulteert in een beter begrip van de biologie van de ziekteverwekker, kennis van de vector en van de waardplanten, kennis over de overleving en verspreiding van de bacterie in de verschillende Europese klimaatzones, kennis over de transitie van X. fastidiosa van endofyt naar pathogeen, en de noodzaak van het uitvoeren van surveys. In een PPS onderzoeksproject dat dit jaar start, wordt aangesloten bij de inventarisatie van deze kennisleemtes.

Projectdoel(en):

Ontwikkelen van fundamentele kennis over X. fastidiosa voor Nederland voor de NVWA, keuringsdiensten en bedrijfsleven. Om dit te realiseren vinden de volgende activiteiten plaats:

  • Verzamelen van isolaten van X. fastidiosa voor het ontwikkelen van diagnostische methoden en het verkrijgen van besmet materiaal
  • Verbeteren van het protocol voor isolatie van X. fastidiosa uit besmette planten
  • Ontwikkelen van snelle, betrouwbare diagnostiek waarmee de bacterie op grote schaal en tegen lage kosten kan worden gedetecteerd, incl. bemonstering
  • Ontwikkelen van snelle technieken waarmee de bacterie tot op het niveau van subsoort en mogelijk stamniveau kan worden gekarakteriseerd
  • Onderzoeken van waardplanten van X. fastidiosa

Werkplan:

Werkplan.png

Resultaten:

  • Collectie van isolaten van X. fastidiosa en besmet plantmateriaal
  • Verbeterd isolatieprotocol
  • Snellere diagnostische hulpmiddelen inclusief een methode om via Next Gen Sequencing-analyse de bacterie tot op subsoort niveau aan te kunnen tonen zonder dat de bacterie uit het besmette materiaal geïsoleerd moet worden
  • Genetische karakterisering van verzamelde isolaten
  • Kennis over waardplantreeksen en risico’s op (economische) schade onder West-Europese klimaatomstandigheden