Nieuws
Wageningse onderzoeker wint eerste Leendert Koudstaal Talent Award
Lucas Hulsman heeft de eerste Leendert Koudstaal Talent Award gewonnen. De prijs is in het leven is geroepen om jonge onderzoekers te motiveren bij te dragen aan een groene infrastructuur in steden. De award is vernoemd naar pionier Leendert Koudstaal en is voor het eerst uitgereikt om talentvolle onderzoekers in het zonnetje te zetten.
Ongeveer 70% van de wereldbevolking woont in steden. Voor een leefbare stad is een goede groene infrastructuur essentieel. Groen in de stad biedt tal van voordelen, zoals het vasthouden van regenwater, het opvangen van fijnstof, het reguleren van de gevoelstemperatuur, het bevorderen van biodiversiteit en het dempen van geluid. Deze voordelen, ook wel ecosysteemdiensten genoemd, zijn uitgebreid onderzocht en worden breed erkend.
Door de versnelde klimaatverandering staan echter veel van de huidige boomsoorten onder druk. Naar schatting zal twee derde van de bomen in steden in de komende decennia slecht groeien of zelfs afsterven. Dit komt doordat deze soorten niet zijn geselecteerd op extreme klimaatomstandigheden, zoals hitte, droogte en de verzilting van de bodem. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de gezondheid van de bomen, maar ook voor de vervangingskosten en de impact op het welzijn van de stedeling.
CSI Trees: op zoek naar bomen van de toekomst
Het onderzoeksproject CSI Trees: klimaatbomen met toekomst richt zich op het vinden van nieuwe boomsoorten die beter bestand zijn tegen de veranderende omstandigheden. Deze bomen moeten meerdere vormen van stress kunnen verdragen om gezond te blijven groeien in zowel stedelijke als landelijke gebieden.
De aanpak van CSI Trees is uniek: onderzoekers berekenen hoe de bovengrondse en ondergrondse omstandigheden de komende 60 jaar zullen veranderen. Vervolgens kijken ze terug naar welke gebieden ter wereld al bomen herbergen die goed kunnen omgaan met deze toekomstige omstandigheden.
Met behulp van een database met 28.000 boomsoorten wordt zo een lijst opgesteld van geschikte soorten. Deze lijst wordt vervolgens in samenwerking met het Nederlands Plant Ecofenotyperings Centrum (NPEC) verder onderzocht. De reactie van bomen op stressfactoren wordt daarbij nauwkeurig gemeten, zodat boomsoorten voor het eerst op basis van harde data kunnen worden geclassificeerd voor specifieke locaties. Voordat nieuwe soorten worden geĂŻntroduceerd, wordt ook onderzocht of ze geen risico vormen voor ongebreidelde verspreiding, en of ze kunnen bijdragen aan de biodiversiteit.
Nieuwe winterhardheidskaarten
Een van de belangrijkste selectiecriteria voor toekomstbomen is hun winterhardheid: de laagste temperatuur die een boom kan verdragen zonder af te sterven. De winterhardheidskaarten voor Europa en Nederland waren sterk verouderd (1984) en daarom niet meer bruikbaar voor het selecteren van boomsoorten.
Lucas Hulsman, junioronderzoeker bij de leerstoelgroep Meteorologie en Luchtkwaliteit van Wageningen University & Research heeft binnen CSI Trees een grote bijdrage geleverd aan het vernieuwen van deze kaarten. Direct na zijn masteropleiding bij het KNMI begon Hulsman met het berekenen van verschuivingen in winterhardheidszones voor de periode 1980-2020. Voor Nederland maakte hij, gebaseerd op de vier KNMI-klimaatscenario’s, kaarten die de winterhardheidszones voor de toekomst tonen.
Deze nieuwe kaart, met een rastergrootte van 100 bij 100 meter, laat voor het eerst zien dat er in een stad drie verschillende winterhardheidszones kunnen bestaan. Dit biedt steden de mogelijkheid om veel preciezer boomsoorten te kiezen die passen bij de omstandigheden van een specifieke straat, plein of wijk. De door Hulsman ontwikkelde methode kan bovendien worden gebruikt om in de toekomst ook andere belangrijke variabelen voor boomselectie te berekenen.