Project

Op zoek naar duurzame bestrijding van bodemziekten in kleinfruit

Ziekteverwekkende bodemschimmels veroorzaken veel schade in granen, groenten- en fruitgewassen. Veel chemische grondontsmettingsmiddelen zijn tegenwoordig verboden en andere beschikbare bestrijdingsmethoden voor bodemproblemen in kleinfruitgewassen hebben tot op heden geen effect of zijn niet onderzocht. In dit driejarige onderzoek gaat Wageningen University & Research samen met de provincie Gelderland en kleinfruitbedrijven op zoek naar een duurzame aanpak van bodemziekten in kleinfruitgewassen.

Kleinfruit is een groeiende, belangrijke sector in Nederland. Gelderland is met 7.000 ha één van de drie belangrijkste provincies (circa 30% van het landelijk areaal). In de afgelopen vijf jaar is de uitval van planten in rode-bessenaanplanten (Ribes rubrum) in Gelderland door schadelijke bodemschimmels aanzienlijk toegenomen; in sommige gevallen leidend tot geheel onbruikbare velden.

Bodemschimmels als Fusarium, Verticillium, Rhizoctonia, Pythium en Sclerotinia veroorzaken veel schade in granen, groenten- en fruitgewassen. In het verleden werden deze schadelijke schimmels bestreden met grondontsmettingsmiddelen. Gebruik van deze middelen leidde echter tot ernstige milieuvervuiling en ze zijn daarom tegenwoordig grotendeels verboden. Enkele middelen mogen nog worden gebruikt omdat er geen effectieve alternatieven beschikbaar zijn. Behandelingen met deze middelen verstoren mogelijk de natuurlijke balans van nuttige micro-organismen in de bodem.

Akkerbouw

In akkerbouwgewassen zijn inmiddels alternatieve biologische oplossingen beschikbaar, maar over de aanpak van bodemziekten in fruitgewassen is weinig informatie. Teeltsystemen in de akkerbouw hebben een jaarlijkse cyclus en verschillen daarmee sterk van fruitteeltsystemen waar de gewassen meerdere jaren blijven staan. De aanpak van bodemproblemen in de fruitteelt zal daarom moeten worden aangepast. Ook is het bestrijdingseffect van biologische producten vaak minder sterk dan van chemische behandelingen. Juiste informatie over de aanwezige ziekteverwekkers in de bodem en het tijdstip waarop bestrijding moet worden uitgevoerd zijn essentieel voor een optimale beheersing van het probleem.

Doel

Voorkomen en beheersen van schade door ziekteverwekkende bodemschimmels in de rode bessenteelt met een bodemverzorgingsaanpak zonder gebruik te maken van risicovolle middelen. Het onderzoek in rode bes dient als voorbeeld voor de aanpak van gelijksoortige bodemproblemen in andere fruitteelten.

Aanpak

  • Identificeren van bodemschimmels die grote uitval veroorzaakt in de rode-bessenteelt.
  • Bepalen van het effect van bodem- (chemische) eigenschappen op deze schimmels in relatie tot de bodemtoplaag.
  • Bepalen van het meest effectieve tijdstip voor het toepassen van maatregelen.
  • Ontwikkelen van een aanpak voor duurzaam bodembeheer van de toplaag ter preventie en beheer van dit bodemprobleem.

Beoogde resultaat

Een integraal toepasbare werkwijze voor een praktisch uitvoerbare, duurzame methode van bodemverzorging voor het oplossen en voorkomen van bodemziekten in fruitteeltsystemen zonder gebruik te maken van risicovolle gewasbeschermingsmiddelen.