Nieuws
Circulaire voedselproductie en plantaardige eiwitten zijn essentieel in de aanpak van de biodiversiteits- en klimaatcrisis
Circulaire voedselsystemen en de consumptie van meer plantaardige eiwitten kunnen de wereldwijde voedselzekerheid vergroten en tegelijkertijd biodiversiteitsverlies, klimaatverandering en andere milieueffecten verminderen. In Europa kan deze aanpak het landgebruik en de uitstoot van broeikasgassen met ongeveer twee derde verminderen. Wereldwijd zijn vergelijkbare reducties haalbaar. Deze bevindingen komen voort uit het promotieonderzoek van Wolfram Simon en Felipe Cozim Melges, gepubliceerd in Nature Biodiversity en Nature Food.
Wolfram Simon en Felipe Cozim Melges hebben beide in de periode 2020-2024 promotieonderzoek gedaan bij de leerstoelgroep Farming Systems Ecology van Wageningen University & Research (WUR). Hun onderzoeken richten zich op de mogelijke milieuvoordelen van circulaire voedselproductie en de eiwittransitie en maken gebruik van het Circular Food Systems-model (CiFoS). Dit model is ontwikkeld om de complexiteit van voedselsystemen beter te begrijpen. In hun dissertaties tonen Simon en Cozim Melges aan dat een integrale benadering van voedselsystemen die het hergebruik van biomassa en plantaardige voeding stimuleert, zowel in Europa als wereldwijd aanzienlijke voordelen oplevert voor landgebruik, broeikasgasemissies en biodiversiteit.
Bevorderen biodiversiteit
Felipe Cozim Melges focuste zich in zijn promotieonderzoek op de mogelijkheden om biodiversiteit te bevorderen binnen circulaire voedselsystemen. Door het gebruik van bodem- en ecosysteemvriendelijke technieken, zoals het stoppen met ploegen, organische bemesting, en natuurlijke bufferzones, kan de biodiversiteit zowel boven- als ondergronds versterkt worden. Bij circulaire systemen ziet Cozim Melges dat de keuze tussen land sparing en land sharing wezenlijke invloed heeft op biodiversiteit. “Een land sparing strategie vermindert het landgebruik met 81% in Europa, maar biedt weinig directe voordelen voor biodiversiteit op en langs landbouwgronden. Een land sharing strategie biedt daarentegen juist wél goede perspectieven voor op biodiversiteit gerichte landbouwpraktijken. In een circulair voedselsysteem, ook met land sharing hebben we voldoende agrarische grond om Europa te voorzien van een gezond dieet.”
Reductie landgebruik en broeikasgassen
Het onderzoek van Wolfram Simon laat zien dat een circulaire eiwittransitie zowel het landgebruik als de uitstoot van broeikasgassen op Europese schaal met ongeveer twee derde kan verminderen. “Het herontwerpen van ons voedselsysteem volgens circulaire principes maakt het mogelijk om met gezonde diëten de milieu-impact drastisch te verminderen,” stelt Simon. “Wereldwijd zijn vergelijkbare reducties haalbaar. Wel is het duidelijk dat het herontwerp er zowel qua productie en consumptie in iedere regio anders uitziet en dit laat de noodzaak zien van het bieden van oplossingen gericht op de sociaal economisch context.” Veganistische diëten zijn volgens Simon het meest effectief in het verlagen van broeikasgasemissies, terwijl omnivore eetgewoontes die aan alle voedingsbehoeften voldoen vooral het landgebruik beperken.
De toekomst van circulaire voedselsystemen
Met het verdedigen van hun proefschrift ronden Simon en Cozim Melges het Towards a circular food system-project af, wat gefinancierd werd door de AVINA foundation. Beide promovendi hopen in de toekomst met hun promotor Hannah van Zanten (sinds oktober 2024 leerstoelhouder bij de leerstoelgroep Earth Systems and Global Change) en collega-onderzoekers verder te kunnen werken aan verfijning van het Circular Food Systems-model (CiFoS), door de verdere integratie van milieu- en sociale indicatoren in het model.