Project

Telemetrieonderzoek zangvogels

Veel vogelsoorten worden bedreigd. Zo zijn de aantallen spreeuwen en veldleeuweriken als broedvogel in Nederland sterk afgenomen door de intensivering van de landbouw. Daarnaast zijn beide soorten ook kwetsbaar voor aanvaringen met windturbines die ze tijdens de trek tegenkomen, zowel over land als over zee. Om vogelslachtoffers te vermijden is het belangrijk de belangrijkste vliegroutes in kaart te brengen en te weten op welke momenten de belangrijkste trekbewegingen plaatsvinden.

Wageningen Marine Research en Wageningen Environmental Research, in samenwerking met de ringbanen Vlieland en Castricum, voeren daarom telemetrieonderzoek uit naar deze soorten. Jaarlijks zenderen we zo’n dertig veldleeuweriken en dertig spreeuwen, en volgen we hun vliegbewegingen met het MOTUS-telemetrienetwerk. De voorlopige resultaten laten zien dat veldleeuweriken met name ’s nachts trekken en dat ze tijdens de trek vaak de kust volgen, hoewel er ook enkele dieren tijdens de voorjaartrek over de Duitse Bocht zijn gevlogen. Spreeuwen zijn gewoonlijk overdag actief en laten veel zwerfgedrag zien. Maar ze kunnen ook binnen een paar uur de Noordzee oversteken zodra de condities goed zijn.

Vliegroute van een spreeuw die op 8 november 2020 op Vlieland werd gezenderd en later op de dag opdook nabij Den Helder. Na wat omzwervingen vloog de vogel weer terug naar de noordpunt van Texel waar die een paar weken bleef. Op 5 december 2020 vloog de vogel langs de kust naar Petten. De volgende dag vloog die bij Castricum de Noordzee op, om 3,5 uur later bij Languard (UK) weer aan land te komen.
Vliegroute van een spreeuw die op 8 november 2020 op Vlieland werd gezenderd en later op de dag opdook nabij Den Helder. Na wat omzwervingen vloog de vogel weer terug naar de noordpunt van Texel waar die een paar weken bleef. Op 5 december 2020 vloog de vogel langs de kust naar Petten. De volgende dag vloog die bij Castricum de Noordzee op, om 3,5 uur later bij Languard (UK) weer aan land te komen.
Veldleeuwerik met zender (Foto: Arnold Wijker)
Veldleeuwerik met zender (Foto: Arnold Wijker)
Vliegroute van een veldleeuwerik die in de nacht van 4 november 2020 in iets meer dan zes uur vanuit de kop van Noord-Holland naar Zuid-België vloog. In de nacht van 2 februari 2021 begon de terugreis via Groningen naar Emden in Noordwest-Duitsland. Twee weken later werd de tocht in kleine stapjes voortgezet richting het noordoosten.
Vliegroute van een veldleeuwerik die in de nacht van 4 november 2020 in iets meer dan zes uur vanuit de kop van Noord-Holland naar Zuid-België vloog. In de nacht van 2 februari 2021 begon de terugreis via Groningen naar Emden in Noordwest-Duitsland. Twee weken later werd de tocht in kleine stapjes voortgezet richting het noordoosten.

Volgende stappen

We gebruiken de verzamelde gegevens voor de ontwikkeling van een model dat, op basis van de omgevingscondities (bijvoorbeeld temperatuur en windsnelheid), voorspelt op welk moment op welke locaties de meeste vliegactiviteit te verwachten is. Met deze informatie kunnen we exploitanten van windmolenparken en de Nederlandse overheid adviseren over het wel of niet geschikt zijn van bepaalde  locaties voor nieuwe windparken. Daarnaast kunnen we aangeven wanneer windmolens beter niet in bedrijf kunnen zijn, omdat de kans op aanvaringen op die specifieke momenten zeer hoog is.

Meer over het MOTUS-netwerk