Dossier
Fokken met verstand
Fokkerij is een belangrijk onderwerp wanneer het gaat om het houden van dieren, het produceren van vlees of eieren en het behoud van diversiteit. Tijdens elke online thema-avond ‘Fokken met verstand’ wordt er steeds een ander thema behandeld dat van invloed is op het fokken met dieren.
Het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) heeft deze pagina samengesteld naar aanleiding van de thema-avonden ‘Fokken met verstand’. De thema-avonden zijn in samenwerking met Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH) georganiseerd ter ondersteuning van de rasorganisaties, fokkers, houders en een ieder die meer wil weten over het fokken met (zeldzame) landbouwhuisdieren.
Inteeltbeheersing in de praktijk (7 november 2024)
Methoden om de inteelt in de praktijk te beheersen kunnen zijn: het gebruik van mean kinship-berekeningen, evenredige verdeling van fokdieren, dekbeperkingen, fokcirkel en outcross. Er is echter geen kant-en-klare oplossing voor elke situatie; de meest geschikte methode is afhankelijk van diersoort en ras. Fokken is mensenwerk, je moet samenwerken en vertrouwen in elkaar hebben.
Het nut van een fokcirkel, wat maakt de cirkel rond? Noelle Hoorneman, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Voor- en nadelen van een outcross. Jack Windig, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Beperkingen in fokbeleid: wie maakt de keuze? Jan ten Napel, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Dekbeperkingen, wanneer effectief? Marije Steensma, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Selecteren kun je leren: vooruitgang in kleine populaties (16 november 2023)
Er is geen kant-en-klare oplossing voor elke situatie. Wel zijn er methoden om met verstand te balanceren tussen genetische vooruitgang en genetische diversiteit. Donderdag 16 november 2023 gingen wij in op de vraag: Hoe kun je een duurzaam fokprogramma opzetten met behoud van voldoende diversiteit, en toch genetische vooruitgang realiseren op gewenste kenmerken?
Vererving, het doorgeven van genen. Mira Schoon, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Balans selectie en inteelt: hoe doe je dat goed? Jack Windig, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Fokwaarden voor kleine populaties. Jan ten Napel, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Juiste dier voor de juiste omgeving. Gerbrich Bonekamp, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Vraag en antwoord - Selecteren kun je leren - 16 november 2023
Grip op eigen fokkerij (3 november 2022)
Donderdagavond 3 november 2022 stond in het teken van het belang van een betrouwbare dierregistratie, het ontwikkelen van een duurzaam fokprogramma, het vaststellen van een passend fokdoel, en het voorkomen van erfelijke gebreken.
Een fokprogramma opzetten. Jan ten Napel, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Dierregistratie essentieel voor fokkerij. Mira Schoon, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Fokdoelen voor kleine rassen. Gerbrich Bonekamp, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Omgaan met erfelijke gebreken in het fokprogramma. Jack Windig, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
De CGN-genenbank voor landbouwhuisdieren (18 maart 2021)
Donderdagavond 18 maart 2021 stond in het teken van de CGN Genenbank voor landbouwhuisdieren. Marjolein Neuteboom presenteerde het belang van de genenbank voor dierlijke genetische bronnen en de waarde van een goede samenwerking tussen rasorganisaties, fokkers en het CGN. Henk Sulkers nam de kijker mee naar de genenbank in Wageningen en verteld over het proces van het opslaan van materiaal van stieren. Agnes de Wit heeft de procedure van aanvragen en uitgifte gepresenteerd en als afsluiting heeft Jack Windig verteld over de waarde van de genenbankcollectie voor wetenschappelijk onderzoek.
CGN Genenbank: voor nu en voor de toekomst. Marjolein Neuteboom, hoofd CGN-Dier, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Genenbankmateriaal: aanvragen en uitgifte. Agnes de Wit, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Genenbankstieren: uit 't veld in 't vat. Henk Sulkers, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Genenbankcollectie: unieke bron voor innovatie. Jack Windig, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
DNA informatie voor een gezond fokbeleid (3 december 2020)
Donderdagavond 3 december 2020: DNA informatie. Jack Windig heeft een introductie over het gebruik, de voordelen en de valkuilen van DNA informatie gepresenteerd. Harmen Doekes is ingegaan op het gebruik van DNA informatie bij selectie en Mira Schoon heeft behalve een uiteenzetting over het monitoren van een ras en de risicostatus ook een praktijkvoorbeeld gegeven. Hoe DNA is gebruikt voor de zeldzame Nederlandse dubbeldoel runderrassen.
Voordelen en valkuilen van DNA onderzoek. Dr. Jack Windig, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Gebruik van DNA-informatie voor selectie op kenmerken. Harmen Doekes MSc PhD, onderzoeker en docent WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Tot welk (zeldzaam) ras behoort mijn rund? Rasidentificatie DNA-test voor runderen? Mira Schoon MSc, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Omgaan met inteelt (5 november 2020)
Donderdagavond 5 november: Omgaan met inteelt. Bart Ducro gaf een presentatie over het basisprincipe van inteelt, wat is het en welke risico’s zijn hieraan verbonden. In de tweede video van Mira Schoon zijn de verschillende factoren die van invloed zijn op de hoogte van de inteelt uitgelegd. Jack Windig geeft een uiteenzetting van de verschillende maatregelen welke mogelijk zijn bij het verlagen van de inteelt. Ina Hulsegge geeft een praktische demonstratie van het vrij te gebruiken simulatieprogramma Pointer. Erik Reudink, directeur ZooEasy, presenteert de Mean Kinship module en de voordelen van deze informatie.
Principes van inteelt, wat is inteelt en wat zijn de risico’s? dr.ir. Bart Ducro, universitair docent WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Hoe breng je inteelt en de risico’s in kaart? Mira Schoon MSc, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Welke maatregelen kunnen helpen voor een gezonde toekomst? Dr. Jack Windig, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Praktische demonstratie: hoe breng je de toekomst in beeld? Ina Hulsegge MSc, onderzoeker CGN, WUR
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Praktijkvoorbeeld: Hoe kan de mean kinship berekening hierin helpen? Ing. E.J. Reudink, directeur ZooEasy
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Meer weten?
Wilt u meer weten over inteelt, verwantschap, genetische diversiteit of overige informatie gerelateerd aan fokkerij? Hiervoor hebben het CGN en de SZH de Kennisbank Zeldzame Landbouwhuisdieren samengesteld, met daarin tal van artikelen, onderzoeken en informatiebronnen.
Of ga naar www.groenkennisnet.nl voor nog veel meer informatie.