Profiteren cacaoboeren van de populariteit van chocoladeletters?

Chocoladeletters zijn dus ‘groen’, maar heb je je al eens afgevraagd wat daar eigenlijk allemaal achter zit? LEI Wageningen UR heeft onderzoek gedaan naar de consumptie van chocolade in Nederland. Zo'n 25% van alle chocoladeproducten die in 2012 in Nederland werden verkocht, waren gemaakt van duurzame cacao. De term duurzaam gecertificeerd omvat keurmerken als Fairtrade/Max Havelaar, Organic, Rainforest Alliance en UTZ Certified, die allemaal lid zijn van de International Social and Environmental Accreditation and Labelling Alliance (ISEAL; internationale alliantie voor accreditering en etikettering op sociaal en milieugebied). Het doel van deze keurmerken is om aan de hand van onafhankelijke audits in de gehele productieketen van producent tot winkelier te monitoren, aan te tonen en meten dat cacao maatschappelijk verantwoord wordt geproduceerd en verwerkt, waarbij rekening wordt gehouden met de impact op het milieu, het behoud van biodiversiteit en de economische uitvoerbaarheid voor de boeren.

Meer dan veertig bedrijven, ngo's en onderzoeksorganisaties in de Nederlandse cacaosector hebben in 2010 de handen ineen geslagen met de overheid om de duurzaamheid in de cacaosector te verbeteren en hebben openlijk verklaard zich hiervoor te zullen inzetten via de intentieverklaring 'Duurzame cacaoconsumptie en -productie’. Het doel is om het aandeel duurzaam gecertificeerde cacao dat wordt gebruikt voor cacao en chocoladeproducten in Nederland verder te verhogen naar 50% in 2015, 80% in 2020 en 100% in 2025. Deze ambitieuze doelstelling moet ervoor zorgen dat consumenten eenvoudiger een verantwoorde keuze kunnen maken.

Profiteren de boeren hier ook van?

In 2013 was ca. 35% van de cacao afkomstig uit Ivoorkust en sinds 2008 zijn daar meer dan 44.000 boeren gestart met het UTZ-certificeringsproces. In de meeste gevallen zijn dit arme boeren met gemiddeld 4 of 5 hectare land. Misschien vraag je je, genietend van die overheerlijke chocoladeletter, af wat keurmerken de cacaoboeren eigenlijk te bieden hebben. Je bent niet de enige die zich dat afvraagt. Belangrijke spelers in de Nederlandse cacaosector, zoalsUTZ Certified, IDH , Cargill en Solidaridad, hebben zich ook afgevraagd op welke manier de boeren profiteren van de verschillende keurmerken en de duurzaamheidsinitiatieven die zijn opgezet. Onderzoek wijst erop dat gecertificeerde boeren over meer kennis beschikken en vaker gebruikmaken van goede landbouwpraktijken. Boeren zijn over het algemeen tevreden met de certificerings- en duurzaamheidsinitiatieven en zijn van mening dat deze een toegevoegde waarde voor hen hebben. In de meeste gevallen is er sprake van een lichte stijging van het productievolume en de opbrengst, mogelijk dankzij de training in goede landbouwpraktijken die onderdeel uitmaakt van het certificeringsproces. Toch zien niet alle boeren hun productie stijgen, waarschijnlijk omdat de productie ook wordt beïnvloed door andere factoren dan certificering, zoals landbouwinputs en de weersomstandigheden.

Boeren die participeren in duurzaamheidsinitiatieven, zoals de programma's van UTZ en IDH in West-Afrika, ontvangen dankzij certificeringspremies een prijs die bijna 5% hoger is. Het inkomen van de gemiddelde cacaoboer is over het algemeen echter niet hoog genoeg om met zijn familie uit de armoede te komen. Het certificeringsproces kost boeren en hun coöperaties tijd en geld en dat is er vaak niet. Er is nog ruimte voor verbetering. Door het invoeren van goede landbouwpraktijken, het aanplanten van betere cacaorassen, een slim gebruik van meststoffen en bestrijdingsmiddelen om plagen en ziekten tegen te gaan, en hulp in de vorm van kredieten om deze activiteiten te financieren, kan de opbrengst nog meer dan verdubbeld worden. Er worden door publieke, private en onderzoekspartnerschappen steeds meer nieuwe manieren ingevoerd om de naar schatting vier tot zes miljoen kleine boeren te helpen om hun cacao te verbeteren, vaak gecombineerd met certificering. Deze ontwikkelingen, in combinatie met de gestaag stijgende wereldwijde vraag naar chocolade, het feit dat consumenten steeds vaker bereid zijn om extra te betalen voor duurzame chocolade en de hogere prijs die aan boeren wordt betaald om de reële kosten voor het milieuvriendelijk en maatschappelijk verantwoord produceren van cacao te dekken, kunnen het verschil maken. En dan smaken die chocoladeletters misschien wel nóg beter.