Nieuws
Voorkom dat Afrikaanse Varkenspest meereist naar Nederland
Afrikaanse varkenspest (AVP) wordt veroorzaakt door een virus. Dit virus veroorzaakt ernstige ziekte en meestal sterfte bij varkens en wilde zwijnen. Mocht de ziekte in Nederland uitbreken, dan heeft dat grote gevolgen. “Het is daarom belangrijk om de insleep van het AVP-virus te voorkomen. Iedereen kan namelijk tijdens de vakantie onbewust een rol spelen bij de verspreiding van het virus”, vertelt AVP-onderzoeker Linda Peeters.
Hoe groot is de kans dat AVP ons land binnenkomt via mensen die op vakantie zijn geweest in het buitenland?
“We hebben afgelopen jaren gezien dat het virus grote geografische sprongen kan maken. Bijvoorbeeld tijdens de uitbraak bij wilde zwijnen in België in 2018 en bij gehouden varkens in Duitsland vlakbij de grens met Nederland in 2022. Vorig jaar werd het virus gevonden bij wilde zwijnen in Zweden en recent heeft het virus weer een grote sprong gemaakt in Duitsland. Dergelijke grote sprongen zijn niet te voorspellen en worden zeer waarschijnlijk veroorzaakt door menselijk handelen. Varkensvlees en besmette etensresten kunnen zorgen voor de overdracht van het Afrikaanse varkenspestvirus. Daarom is het erg belangrijk dat reizigers, zeker als ze naar een land gaan waar AVP aanwezig is, voorkomen dat ze bijdragen aan de verspreiding ervan.”
Via welke route kan het virus ons land binnenkomen?
“Als met AVP-besmet varkensvlees of besmette producten in de natuur terechtkomen, kunnen die worden opgegeten door wilde zwijnen. Die kunnen daardoor op hun beurt geïnfecteerd raken. We roepen daarom op om dergelijke etenswaren niet mee te nemen uit het buitenland. Doe je dat wel, zorg dan dat je de resten ervan weggooit in goed afgesloten afvalbakken, zodat wilde zwijnen (en varkens) er niet mee in contact komen. Verder is het belangrijk geen varkens of wilde zwijnen te voeren, ook niet op de kinderboerderij. Daarnaast is het van belang om de schoenen waarmee je in de natuur komt, goed schoon te maken voor terugkomst naar Nederland. Die schoenen moet je ook niet dragen als je bijvoorbeeld naar een varkensbedrijf of kinderboerderij gaat, want ook onder je schoenen kun je het Afrikaanse varkenspestvirus meenemen. Niet alleen schoenen, maar ook andere materialen kunnen bijdragen aan virusoverdracht, bijvoorbeeld verontreinigde materialen van jagers. Het is dus belangrijk om niet alleen aan etenswaren te denken bij het voorkomen van insleep van het AVP-virus.”
Wat gebeurt er als in Nederland AVP wordt aangetroffen?
“Een uitbraak in Nederland heeft grote gevolgen, zowel economisch als sociaal en maatschappelijk. De maatregelen die vanuit de EU en nationaal worden opgelegd, staan beschreven in de draaiboeken van het ministerie van LVVN. AVP is een meldings- en bestrijdingsplichtige dierziekte, dit houdt onder andere in dat de varkens op een besmet bedrijf worden geruimd en dat er beschermings- en bewakingsgebieden worden ingesteld. Ook een standstill – een verbod op dierverplaatsingen met evenhoevigen, paarden, pluimvee en producten van en voor deze dieren − behoort tot de maatregelen die afgekondigd kunnen worden.”
Is er een vaccin tegen AVP?
“Nee, er is nog geen vaccin tegen AVP. Dat komt onder andere doordat het AVP-virus een groot virus is en dat er nog heel veel niet over bekend is. Zo is bijvoorbeeld nog lang niet van alle genen bekend welke functie ze precies hebben en hoe ze bijdragen aan het ziekmakend effect. Ook op immunologisch vlak zijn er nog veel openstaande vragen. Er wordt momenteel veel onderzoek gedaan en in verschillende (EU-)projecten wordt gewerkt aan vaccins voor gehouden varkens en wilde zwijnen.”
Wat is de rol van WBVR in het onderzoek naar AVP?
“WBVR is vanuit de wettelijke onderzoekstaken (WOT) betrokken bij diagnostiek en monitoringsprogramma’s voor AVP. In opdracht van het ministerie van LVVN en in overleg met NVWA en sectororganisaties is door WBVR, Royal GD, KNMvD, CPD en POV gezamenlijk een praktisch factsheet gemaakt over de AVP-diagnostiek. De factsheet geeft ook informatie over de beschikbare tools voor snelle detectie van een eventuele uitbraak.
Daarnaast is WBVR partner in verschillende nationale en internationale onderzoeksprojecten gericht op het verkrijgen van meer kennis en inzichten in het AVP-virus, de verspreiding, diagnostiek, preventie en bestrijding.”